Weert en omgeving

Introductie Natuur in Weert en omgeving.
Op onderstaande tabel zie je een overzicht van de door mij bezochte natuurgebieden. Deze kun je aanklikken.
Woorden in de berichten die rood gekleurd zijn, verwijzen naar een onderwerp. Als je daar op klikt kom je in dat bericht terecht. Door links bovenaan het scherm op het pijltje te klikken, ga je weer terug naar het vorige bericht.

"De huidige gemeente Weert en omgeving was in oude tijden voor ¾ omringd door woeste gronden, plassen en moerasgebieden. Het "eiland van Weert" kon toen ook alleen maar bereikt worden via hoger gelegen zandruggen (een overblijfsel uit de ijstijd), die in de moerassige gebieden lagen." (Bron: Stan Smeets, in "Andermaal Altweert").
Volledige tekst >>

Select language

Volgers


Posts tonen met het label insecten. Alle posts tonen
Posts tonen met het label insecten. Alle posts tonen

maandag 5 september 2016

Allemaal beestjes #5

Vandaag, 5 september 2016, zag ik dat er op mijn blog meer dan 100.000 pageviews zijn geweest.
De afgelopen maand waren het er liefst 2160. En dat in de vakantie.....
Dat doet me deugd en is een goede reden om er mee door te gaan. Ik heb dan ook nog genoeg te vertellen.

Vanwege de vakantie is het trouwens weer even geleden, dat ik een blog plaatste.
Uiteraard heb ik de camera niet thuisgelaten en heb weer een aantal mooie foto's kunnen maken van insecten. Toch een groep, waar ik (zoals je misschien al gemerkt hebt)in geïnteresseerd ben.
Daar wil ik er in deze blog dan ook een aantal van laten zien.

citroenpendelvlieg
Hoewel het weer van de afgelopen dagen er geen aanleiding toe geeft om zich te laten zien, zijn er nog zweefvliegen actief. Niet zo beweeglijk dan anders, maar dat is voor een foto alleen maar gunstig.
De soort die zich hier, op een pitrus zittend, aan het oppoetsen is, is een pendelzweefvlieg. Deze soort heeft als opvallendste kenmerk de zwarte en geel/witte lengtestrepen op het borststuk (thorax). Hun Latijnse naam “Helophylus” is trouwens ook heel toepasselijk, want dat betekent zoiets als “"bungelende zonaanbidder".
Dat geldt in sterke mate voor deze soort, hoewel er momenteel weinig aanleiding is om te "bungelen".

Er zijn verschillende soorten, maar ik denk dat dit, vanwege het meer langwerpige achterlijf, de lichtere vaalgele vlekken en vooral de wit/gele streep op zijn voorhoofd, de CITROENPENDELVLIEG (Helophilus trivittatus) is. Die streep gaf uiteindelijk de doorslag, want bij de gewone pendelvliegen is die namelijk bruin tot zwart.

grote weerschijnvlinder
Tot voor kort was de GROTE WEERSCHIJNVLINDER (Apatura Iris) een zeldzame standvlinder, maar door een veranderend natuurbeleid breidt hij zich gelukkig weer uit en wordt hij ook in onze omgeving op verschillende plekken gezien, zoals in het Stramproyerbroek en de Zig.
Het is een redelijk grote vlinder met een vleugellengte van ongeveer 40 mm. De vleugels van het mannetje vertonen bijzondere wisselende kleuren door iriseren; bij de juiste invalshoek van het zonlicht, verkleuren die namelijk van bruin naar een prachtig blauwglanzende gloed. Daarom heet hij dan ook weerschijnvlinder.

Je moet echter veel geluk hebben ze te vinden, want ze leven hoog in de bomen. Daar voeden ze zich met honingdauw en sap van bloedende bomen. De mannetjes tref je soms echter ook aan op vochtige paadjes en beekoevers. Ze zijn daar op zoek naar vochtige “substanties” om er mineralen en zouten uit op te zuigen. Liefst met een doordringende geur zoals bij kadavers en mest. Je kunt hem bijvoorbeeld ook lokken met oude kaas of camembert, rottend fruit en ander "lekkers" met een geurtje, zoals je zweetschoenen of zweetsokken.
Dat vindt ie heerlijk…………………

metaalvlinder
Deze ongeveer 1,5 cm groen/blauwe vlinder is een METAALVLINDER (Adscita statices). Hij komt uit de familie der Bloeddrupjes. Ook de Sint Jansvlinder hoort daar bijvoorbeeld bij. Vanwege het irisatie- effect lijkt hij de ene keer wat groener en de andere keer wat meer blauw. Dat effect zie je bijvoorbeeld ook bij bellenblazen en bij benzinevlekken of olievlekken op de weg.
Als je hem ziet vliegen denk je in eerste instantie dat het geen vlinder is. Hij fladdert niet echt als een vlinder, het lijkt meer op een wat “keverachtige” vlucht. Het mannetje heeft iets grotere, bredere en sterker geveerde antennen dan het vrouwtje.

Het is een zogenaamde dagactieve nachtvlinder. Hij gaat namelijk overdag op zoek naar nectar. Deze zit op een distelsoort, de kale jonker. Een dankbare nectarrijke soort voor veel insecten. Deze vlinders blijken niet alleen een vieze smaak te hebben, maar zijn ook giftig. Het schijnt dat ze blauwzuur bevatten.
Dieren laten ze om die reden dan ook graag met rust.

gamma uiltje
Het GAMMA UILTJE (Autographa gamma) is een veel voorkomende, maar onopvallende nachtvlinder. Hoewel het een nachtvlinder is, is hij ook overdag actief. Hij is bij de meeste mensen onbekend. Als je hem zo ziet op de zaden van de boekweit, is meteen duidelijk waarom hij niet zo bekend is; hij is namelijk moeilijk te vinden. Hij heeft in het midden van de voorvleugel een duidelijke geelwitte Y-vormige vlek (Y= gamma) waardoor hij altijd goed te herkennen is. Omdat die gamma-vormige tekening wat gelijkenis heeft met een pistool, heeft hij ook de bijnaam Pistooltje.

In Nederland en België is de gamma-uil een trekvlinder. De vlinders trekken in het voorjaar vanuit het Middellandse Zeegebied naar Midden- en Noord-Europa en die je nu ziet, is een nakomeling daarvan. Een deel van hen trekt in september en oktober weer naar het zuiden.

steenhommelreus
Zweefvliegen weten bijen, wespen en hommels uitstekend na te bootsen. Veel insectenetende vogels en andere dieren laten insecten met bepaalde kleurcodes met rust, omdat ze weten dat er een steek kan volgen. Zweefvliegen hebben geen angel en kunnen dus ook niet steken, maar het nadoen van wespen en hommels heeft wel effect en schrikt af. Er wordt nogal eens een vergissing gemaakt met een zweefvlieg. Men heeft het dan over een bij, wesp of hommel. Dit is dus een vlieg. Een STEENHOMMELREUS (Volucella bombylans bombylans) om precies te zijn.

Op deze foto kun je heel goed zien dat we te maken hebben met een vlieg. De belangrijkste verschillen zijn: een vlieg heeft één stel vleugels, grote ogen en kleine voelsprietjes. Bij de echte bijen, wespen en hommels zie je voor- en achtervleugels, kleine ogen en lange voelsprieten. Er zijn uiteraard nog wel wat verschillen, maar dit zijn de belangrijkste. Als je nog twijfelt, probeer ze dan te vangen en als ze niet steekt is het een vlieg........

steenhommelreus
De bekendste hommelimitator is de hommelzweefvlieg. Hoewel er maar één soort is, doet die verschillende hommelsoorten na, zodat er verschillende vormen van in omloop zijn. Hier zie je dus een soort die de steenhommel imiteert; de Steenhommelreus. Een mannetje om precies te zijn. De ogen van vrouwtjes zijn namelijk kleiner en staan verder uit elkaar.

Nu hij ook nog eens bezig is met het poetsen van zijn tong, ziet hij er nog gevaarlijker uit. Met deze lange tong steekt hij echter niet, maar zuigt hij nectar op. Normaal gesproken zie je die tong niet, want die zit als ze niet gebruikt wordt in een soort schede onder het lichaam gevouwen.

bronzen zandloopkever
Het digitale tijdperk maakt het mogelijk om een zandloopkever goed te kunnen bekijken. Pas op de foto is te zien, hoe mooi van kleur ze zijn. Dan zie je bijveerbeeld dat deze soort blauwe knieën heeft, kleurrijke voelsprieten en flinke beharing. In de vrije natuur krijg je daar de kans niet voor.

bronzen zandloopkever
Hoewel deze ietwat groen van kleur oogt, is het niet de veelvoorkomende groene zandloop- kever, maar de BRONZEN ZANDLOOPKEVER (Cicindela hybrida). Hij heeft namelijk drie grote lichte vlekken op de dekschilden, die zich bijna over de gehele breedte uitstrekken en opvallend lange witte haren op de onderkant van het lichaam en poten. Bij koel weer blijven loopkevers in hun schuilplaats en alleen bij zonnig weer komen ze tevoorschijn. Dan zijn ze razendsnel en je zult ze zelden stil zien zitten. Ik heb dan ook de nodige foto’s moeten maken voordat ik deze mooi in beeld had.

Je treft deze tot 1,5 cm grote kevers aan op zanderige gebieden zoals heide, duinen en zandverstuivingen. Altijd in open terrein, omdat ze daar optimaal gebruik van de zon kunnen maken en er gemakkelijk rennend (bij uitzondering vliegend) achter hun prooi aan jagen, of er vandoor kunnen gaan bij verstoring.
Het zijn echte rovers. Ze jagen op insecten als mieren, vliegen en zelfs spinnen staan op het menu.

rode smalbok
De 10-20 mm RODE SMALBOKTOR (Stictoleptura rubra) is een van de meest voorkomende boktorren in Nederland en België.
De kevers houden zich graag op bloeiende planten op, vooral schermbloemigen. Het vrouwtje legt de eieren bij voorkeur op oude dennen- en sparrenbomen en vaak ook in stobben en dode takken. Omdat deze Rode smalbok geen droog hout aantast, is er geen gevaar dat zij in huis eieren zal afzetten.

De kever op de foto is duidelijk een vrouwtje. Dit is te zien aan de kleur. Bij de meeste kevers zien de mannetjes en de vrouwtjes er zo'n beetje hetzelfde uit, maar bij deze soort is het geslacht van de dieren erg goed te zien. Het mannetje is namelijk kleiner en heeft een andere kleur; geelbruine dekschilden en een zwarte kop en zwart halsschild. De naam Rode Smalbok geldt dus eigenlijk alleen voor het vrouwtje.

citroenvlinder
Niet alleen wij mensen profiteren nog van het mooie weer, ook tal van vlinders zijn dan erg actief. Je ziet momenteel vooral witjes rondfladderen. Ook deze CITROENVLINDER (Gonepteryx rhamni, Met een spanwijdte tot zo'n 55 mm, is uit de familie der witjes (Pieridae). Zowel mannetje als vrouwtje zijn te herkennen aan de oranje-bruine stip op iedere vleugelpunt. Vooral de mannetjes zijn geel, terwijl de vrouwtjes meer groen en bleker van kleur zijn, maar dit is in het veld niet altijd even eenvoudig te zien.

citroenvlinder
Het is een van de langstlevende soorten, die meer dan een jaar oud kan worden. De vliegtijd is van februari tot en met mei en van juli tot en met oktober. In de tussentijd wordt een winterslaap gehouden in holten in bomen of lage, groene struiken, zodat de vlinder moeilijk te vinden en goed gecamoufleerd is. Ook als de vlinder rond juni uit zijn pop komt, wordt al snel een soort zomerslaap gehouden. Hierdoor wordt het grootste deel van zijn "lange" leven al rustend doorgebracht.

tijgerlangpootmug
Deze TIJGERLANGPOOTMUG (Nephrotoma appendiculata)is een insect die behoort bij de muggen. Een mug die overigens niet steekt. Het zijn onschuldige wezentjes die zich overdag vaak in planten ophouden. De larven daarentegen, de emelten, zijn vraatzuchtig en kunnen schade aanrichten bij gewassen.
Ze zijn relatief groot in vergelijking met andere insecten. Het meest opvallend zijn natuurlijk hun poten. Ze worden vanwege die gigantische poten ook wel vliegende hooiwagen genoemd. Ze kunnen deze poten makkelijk af laten breken als deze worden vastgepakt. Omdat een langpootmug met poten en vleugels niet meer vervelt, groeien deze helaas nooit meer aan. De achtervleugels zijn gedegenereerd tot 2 knotsvormige haltertjes. Deze hebben een functie die vergelijkbaar is met een gyroscoop; zijn voor het bewaren van het evenwicht. Op de foto zijn ze goed te zien.

woensdag 19 november 2014

Twee jaar weertnatuur

Toen ik precies 2 jaar geleden begon met "Weert en natuur", kon ik niet bevroeden dat er zoveel bezoekjes aan mijn blog zouden volgen. Om precies te zijn, na 157 berichten staat de wijzer op 47.300 pageviews.
Blijkbaar voorzie ik met mijn blog in een behoefte en is dit toch een mijlpaal, waar ik graag op terug kijk.

Het is ook leuk te constateren, dat mijn naam en mijn blog bij de bronvermelding staan van het pas uitge- brachte boek "Het Kempen~broek". Erwin Christis, de auteur, vertelde op 15 november over dit prachtige boek tijdens een 15 minuten durend programma op L1. Het gesprek kun je hier beluisteren.

Eén van de foto's die op de site van Breeding back te vinden is.
De foto van deze Pajuna stier is op de site van Carnivora te zien
Niet alleen Nederlanders (22.723), maar ook mensen uit o.a. de VS (8741), Rusland (3477), België (2549) en Duitsland (1866) bezoeken mijn blog. Wie had dat verwacht. Van de bezoekers uit de VS en Rusland kan ik zien, dat het Taurosproject aanspreekt. Op grote blogs zoals "Breeding back" en "Carnivoraforum" (met 1800 bezoekers per dag), wordt verwezen naar mijn blog en zo komt men dan op mijn blog terecht.

Nationale Natuurwerkdag in de Tungelderwel
Ook staan er al enige tijd op Linktrailer links naar mijn site. De content van LinkTrailer bestaat uit links van de meest actuele berichten over een specifiek thema van onder andere nieuwssites, weblogs en fora die iets interessants te vertellen hebben. Men heeft mijn blog daar ook gevonden. Als je op de zoekpagina van Linktrailer "weertnatuur" in tikt, vind je 22 verwijzingen naar mijn berichten. De laatste was een link naar de "Nationale Natuurwerkdag". Vooral "otterontsnippering" wordt via Linktrailer vaak bezocht.

Het merendeel van de bezoekers vindt de blog echter via een zoekopdracht in google.
De 3 meest bezochte blogs zijn: Natuurgebieden in Weert, otterontsnippering en de Raam en 't Brook.

Grote herstelwerkzaamheden de afgelopen maanden op de voormalige Nyrstargronden
Kraanvogels vlogen op 8-9-10 november in grote getale over de Loozerheide.
Weert is zo rijk aan natuur en er zijn nog een aantal gebieden waar ik nog steeds niet ben geweest. En als die allemaal aan de beurt zijn geweest, kan ik wel weer terug naar de eerder bezochte gebieden, want de afgelopen paar jaren is daar inmiddels weer het een en ander veranderd.
Ark, Natuurmonumenten en andere natuurorganisaties hebben niet stil gezeten. Momenteel is men volop bezig op de Loozerheide en aan de Kettingdijk.

Al met al dus voldoende stof om nog even door te gaan. Het enige wat ik nog mis zijn wat meer REACTIES.
Dus, aarzel niet en laat weten wat je er van vindt...............................................................................................

Door mijn bezoekjes aan de gebieden, heb ik inmiddels een flink aantal foto's van de flora, fauna en paddenstoelen uit onze omgeving, die niet in de blogs terug te vinden zijn. Ook het deelnemen aan de inventarisaties door de Ecologische Werkgroep Weert-Zuid heeft gezorgd voor een grote hoeveelheid foto's.

Vandaar dat ik deze foto's onlangs geplaatst heb op de site Flickr. De foto's komen daar goed tot hun recht. Er is onder andere een album met Flora, Fauna, Paddenstoelen en Taurossen.
Flickr is een website voor het delen van foto's en videofragmenten en is,vooral onder webloggers, uitgegroeid tot een populaire opslagplaats. Iedere gebruiker heeft een terabyte opslagruimte en daar kan ik nog wel even mee vooruit. Door op deze link te klikken, kun je daar eens een kijkje gaan nemen.

VEEL KIJK- EN LEESPLEZIER NOG.

geervannesmeed.

dinsdag 30 september 2014

Van alles wat 3

Vandaag weer wat foto's en een praatje over beestjes waar we meestal geen aandacht aan schenken, maar die de moeite van het bekijken meer dan waard zijn. Op de close-ups die ik ervan gemaakt heb, is goed te zien hoe boeiend onze kleine dierenwereld kan zijn.

Ze zijn er nog, de libellen. Dit is een GEWONE OEVERLIBEL. Een mannetje. Mannetjes zijn namelijk blauw gekleurd met een zwarte achterlijfspunt. Vrouwtjes zijn bruin met zwart met lichtere zijkanten. Door deze kleuren lijken ze sterk op de platbuik, maar die laatste soort is duidelijk breder.

Veldsprinkhanen zijn herkenbaar aan de korte antennen en het ontbreken van een legboor. De meest algemene veldsprinkhaan is de BRUINE SPRINKHAAN. Deze soort stelt weinig eisen aan de leefomgeving en je komt hem dan ook overal wel tegen. Vanwege zijn "zang" wordt ie ook wel tandradje genoemd. De kleur van deze sprinkhaan is uiteraard bruin, maar er is soms ook wat groen of rood zichtbaar.
Probeer er eens een te vinden en geniet dan gewoon eens van dit kleine magische springwondertje.

De KLEINE VUURVLINDER is een kleine oranje-bruine standvlinder, die verspreid over het hele land voorkomt. Meestal niet in grote getale, dus het blijft een verrassing om er een te vinden. Hij mag dan wel rood zijn, maar hij is familie van de blauwtjes! Vooral wanneer de zon erop schijnt, lijken de voorvleugels intens te schitteren en is hij gemakkelijk te zien.
Je vindt hem bij schrale graslanden, open terreinen, heidevelden, duinen en braakliggende gronden.
De waardplanten voor de rups zijn vooral zuringsoorten zoals schapenzuring en veldzuring.

Nu de dagen korten en de nachten kouder worden, maken de vlinders dankbaar gebruik van elk zonnestraaltje dat ze kunnen vangen. Dat geldt ook voor deze ATALANTA. Toen ik om 10 uur deze foto nam, was hij blijkbaar nog niet voldoende opgewarmd en kon ik hem van dichtbij op de "korrel" nemen.
Met de vleugels wijd gespreid, kon ik hem van alle kanten rustig bekijken. Normaal zijn deze vlinders erg snel en is het moeilijk er een foto van te maken.

De VEELVRAAT (ook wel heidespinner genoemd), is een grote diklijvige nachtvlinder ,waarvan het mannetje ook overdag vliegt. De vrouwtjes vliegen alleen ´s nachts. De onopvallende vlinder komt in Nederland wijdverbreid voor in bossen, heidevelden, zandgronden en duinen. Vlak voor het einde van de zomer, in augustus, komen de gelegde eitjes uit en zijn de meeste vlinders weer gestorven.
Ik vond de roodbruin behaarde, met zwarte ringelbanden herkenbare rups op een heideveldje. Ze doet een beetje denken aan de grote beerrups en de haren kunnen ook jeuk veroorzaken.

De DAMBORDVLIEG is een vleesvlieg, waar we vies van zijn en eigenlijk is dat wel terecht. In tegenstelling tot de meeste vliegen is deze soort eierlevendbarend; er worden wel eitjes geproduceerd, maar die komen ín het vrouwtje al uit. Dit heeft als voordeel dat de larven meteen kunnen beginnen met eten. De larven worden namelijk afgezet op aas of vers vlees van open wonden, waarin ze zich verder ontwikkelen.
Ondanks dat we het een vies beestje vinden, speelt ze een grote rol in de voedselketen, want ze is voedsel voor veel insecteneters. De kleur van deze vlieg is grijszwart en ze heeft een patroon van afwisselende lichte en donkere vlekken, waaraan ze de naam dambordvlieg te danken heeft.


Op vuilniswagens in mijn woonplaats staat: "afval bestaat niet". Ik betwijfel of dat wel helemaal waar is, maar voor de natuur geldt dat gezegde in elk geval wel. Het klinkt cru, maar in de natuur geldt: "dood doet leven". Alle dode materialen, planten en dieren worden namelijk door bacteriën, schimmels en grote of kleine aaseters "gerecycled". Vooral in die laatste groep zijn er heel veel, die van dode dieren afhankelijk zijn.
Dat geldt ook o.a. voor deze GROENE VLEESVLIEG. Of beter gezegd, voor haar nakomelingen. Ze legt namelijk haar eitjes in kadavers (op deze foto is dat een haas), zodat de larven, meteen als ze ter wereld komen, aan een gedekte tafel komen te zitten. En zeg nou zelf: ondanks dat we het een vies beestje vinden, is het toch (zeker met felle zonnestralen er bij) een prachtig insect met die metallic lijkende groene kleuren.

Je ziet ze weer, langpootmuggen. Dit is een KOOL-LANGPOOTMUG. Het zijn onbeholpen slungels, met een veel te groot lijf en te kleine vleugels, die je moeiteloos uit de lucht kunt plukken. Ze worden ook wel vliegende hooiwagen, of glazenwasser genoemd (omdat ze `s avonds op het licht af komen en luidruchtig rond de lamp fladderen). Het zijn de primitiefste tweevleugeligen en ze behoren tot de orde van de vliegen en muggen. Waarschijnlijk hebben ze ooit 4 vleugels gehad, maar het achterste paar is in de loop der evolutie omgevormd tot een soort knotsvormige haltertjes, die ze gebruiken als stabilisator. Op deze foto zijn die goed te zien.
Hoewel het lijkt of ze een angel hebben, steken ze niet. Die achterlijfspunt is namelijk een legboor. Daarmee legt het vrouwtje de eitjes in de grond. Hieraan kun je dus ook zien dat dit het vrouwtje is, want het mannetje heeft die niet nodig. De volwassen langpootmuggen leven maar enkele dagen om te paren en zijn onschuldige dieren, maar de emelten (de larven) kunnen flink schade aanrichten aan o.a. gazons.
Er zijn veel soorten kortschildkevers. In "Allemaal beestjes 16" kun je er wat meer over lezen.Ze zijn vaak niet zo gemakkelijk op hun juiste naam te brengen, maar dat geldt niet voor deze ongeveer 3 cm grote STINKENDE KORTSCHILDKEVER. Het is ook de meest bekende. Sommige mensen kennen hem misschien als het “vuilnisbakmonster”. Dit is namelijk zijn bijnaam, omdat hij graag en vaak onder de vuilnisbak zit. Deze felle jager komt graag in de tuin, omdat er zoveel schuilplekjes zijn onder stenen of bladeren of bij de mestvaalt.


Hij is er niet van gediend als je hem stoort en neemt net zoals de andere kortschildkevers meteen een dreighouding aan; hij spert zijn kaken open, steekt de grote tasters recht vooruit en zijn staart wordt net zoals een schorpioen omhoog en naar voren gekromd. Op die achterlijfspunt zitten klieren, die een stinkende vloeistof kunnen spuiten. Ik kan me goed voorstellen dat hij afschrikt. Het is echter niet de staart waar je voor moet oppassen, maar zijn stevige kaken. Hiermee kan hij je pijnlijk bijten en hij laat niet graag los.
Ik heb die dreighouding proberen te fotograferen door hem eventjes aan te tikken met een takje en je ziet het resultaat. Je bent wel gewaarschuwd, want het is dus geen beestje om zonder handschoenen aan te pakken.

Ik bezoek regelmatig met de Ecologische Werkgroep Weert Zuid een natuurgebied in mijn omgeving voor een inventarisatie van planten. Bij het zoeken naar bijzondere (en gewone) plantjes, zie ik regelmatig andere dingen die interessant zijn om te fotograferen. Zo vond ik ook deze bijzondere rups. Aan de witte "ogen" op zijn lijf, de 2 paar buikpoten en 1 paar naschuivers is te zien dat deze bij de familie der uiltjes (nachtvlinders) hoort. Het is de rups van het SCHAAPJE. Een heel toepasselijke leuke naam voor deze rups. Je vindt de soort vooral in broekbossen, heide en moerassen. De onopvallende vlinder zul je niet gauw zien, of je moet 's nachts op pad gaan. Ze komen dan af op het licht.

De zweefvliegen lijken allemaal wel wat op elkaar. Pas als je ze op je gemak kunt bekijken nadat je er een close-up van hebt gemaakt, kom je er achter hoeveel verschillende soorten er zijn. Deze zweefvlieg, die je vaak bij kleine poeltjes of vennetjes ziet, is de HOOGVEENZWEEFVLIEG.
Deze zweefvlieg wordt ongeveer 13 tot 15 millimeter lang en is daarmee groter dan de meeste soorten.
De larven die in zuurstofarm water leven, hebben een unieke manier van ademen; een soort uitschuifbare buis die tot het wateroppervlak reikt. Zo haalt de larve adem, zonder in gevaar te komen. Men noemt ze heel toepasselijk rattenstaartlarven.

Als je in de natuur je momenten van rust neemt en je ogen dan goed de kost geeft, zie je vaak leuke dingen. Zo kwam ik oog in oog te staan met dit kleine ROSSE WOELMUISJE. Oog in oog is wat te veel gezegd, want het beestje was nog zo jong, dat het zijn oogjes amper open kon houden. Het was zich nog van geen gevaar bewust, zodat ik het van alle kanten kon bekijken. Vooral de pootjes vielen me op.
Dit muisje dankt zijn naam aan de rosse gloed die over zijn vacht ligt. De woelmuis kent vele vijanden, dus het is zaak om voor veel nakomelingen te zorgen. Het voortplantingsseizoen loopt van februari tot oktober. De vrouwtjes krijgen meestal 3 tot 7 jongen en dat vier à vijf keer per jaar. De jongen worden geboren na een draagtijd van 16 tot 18 dagen en de jonge geboren vrouwtjes zijn al geslachtsrijp na 4,5 week. Dus tel uit je winst.....

donderdag 7 augustus 2014

Van alles wat 2

Bij mijn bezoekjes aan de natuurgebieden in de Weerter omgeving, kom ik natuurlijk ook van dat kleine grut tegen, dat de moeite van het bekijken meer dan waard is. Met mijn nieuwe Sony Cybershot kan ik nu ook mooie close-ups maken. Omdat die kleine "schoonheden" niet echt in mijn blogs over die gebieden in te passen zijn, wil ik die in deze aparte blog toch graag laten zien. Met een klein praatje erbij natuurlijk.

Je zou het niet verwachten, maar ook in Nederland komen (voor mensen weliswaar onschuldige) wolfspinnen voor. De circa 15 mm. grote kraamwebspin is hier een voorbeeld van. De spin is de ene keer wat lichter van kleur dan de andere keer, maar het ovale achterlijf en het streepje dat van de kop naar het achterlichaam loopt is er altijd.

Bij spinnen gaat de liefde door de maag van de vrouw! Net als alle wolfspinnen neemt het veel kleinere mannetje dus voor het paringsritueel een 'geschenk' mee voor het vrouwtje. Terwijl zij haar bruidsmaal op smikkelt, probeert hij te paren. Als dat niet lukt, zal het vrouwtje (helaas pindakaas)het mannetje opeten.
Nadat ze daarna een hele tijd met haar eicocon in haar kaken heeft rondgelopen, weeft ze een tentvormig spinsel van zijde tussen het gras als een soort kraamkamer. Hieraan dankt deze spin dus haar naam.
Als de spinnetjes uit de cocon kruipen, blijven ze nog tot hun eerste vervelling in dat beschermende spinsel. Moeder blijft al die tijd in de buurt om een oogje in het zeil te houden. Als je haar een beetje “verveelt”, zal ze dan ook niet weglopen, maar tevoorschijn komen om zo haar kroost te beschermen.

Op een engelwortel trof ik deze prachtige zweefvlieg aan. Het is de ivoorvlieg oftewel "witte reus".
De naam heeft ze uiteraard te danken aan het voorste ivoorwitte achterdeel. Omdat de ogen iets uit elkaar staan, weet je dat het een vrouwtje is. Bij het mannetje zitten die namelijk tegen elkaar.

Bij het woord vliegen wordt vaak minachtend de neus opgehaald. Meestal denken we aan steekvliegen of strontvliegen die zich voortplanten op dood dierlijk materiaal en daarom voor ons niet al te hygiënisch zijn aangelegd. Anders is dat echter bij de vaak fraai gekleurde en getekende zweefvliegen.
Zweefvliegen zijn vliegen, maar "rare" vliegen, die er als een bij of wesp uit zien. Als je goed kijkt zie je echter dat er duidelijke verschillen zijn; ze kunnen o.a. op een bepaalde plaats blijven zweven, hebben veel grotere ogen, de stand van de vleugels is anders en ze hebben kleine antennes. En..... ze steken niet.

De gewone kameleonspin is een goed gecamoufleerde spin. Hier zit ze op de bloem van het duizendblad. Deze spin heeft de eigenschap dat ze, net zoals een kameleon, van kleur kan veranderen. Ze gaat meestal op gele of witte bloemen zitten en kan dan zelf ook een gele of witte kleur aannemen. De kleurverandering van wit naar geel duurt 10 tot 25 dagen en terug van geel naar wit duurt 6 dagen.
Dankzij deze camouflage kan ze haar prooi verrassen. Het zijn "afwachtende jagers", die geen web weven, maar vaak uren- of dagenlang roerloos zitten te wachten tot een prooi dicht genoeg genaderd is, om dan toe te slaan en direct met gif te injecteren. Ze deinzen hierbij niet terug voor wespen, bijen of zelfs hommels.

Deze steenhommel was wel heel eigenwijs. Zij vertikte het om iets stevigers uit te zoeken dan een grasspriet. Gevolg was dat zij steeds weer naar beneden zwiepte en het mij zo niet gemakkelijk maakte om er een geslaagde foto van te maken.
De soort is herkenbaar vanwege de nagenoeg zwarte zijdeachtige beharing en een rood achterlijf. Je kunt zien dat het een vrouwtje is, want de mannetjes van de steenhommel hebben een brede kraag, een lichtgele snuit en een lichtgele band over het borststuk. Aangezien de steenhommel bekend staat als de meest agressieve hommel, moest ik natuurlijk goed blijven opletten dat ze niet geïrriteerd raakte.

Dit mooie beestje is dus geen wesp, maar een spin. Het is de wesp- of tijgerspin. Een mooi staaltje mimicri. Op de foto zie je het vrouwtje, dat groter is dan het mannetje. Zowel de omvang als het opvallende kleurenpatroon schrikt kennelijk zo af, dat vrijwel geen vogel zich aan de wespspin durft te vergrijpen.
Het is een mediterrane spin, die nog niet zo lang voor komt in Nederland. Het eerste exemplaar werd in 1980 aangetroffen in Zuid-Limburg. Vooral de laatste 10 jaar is de soort aan een opmars bezig. Het heeft mogelijk met de opwarming van het klimaat te maken.

Kenmerkend voor deze wielwebspin is ook dat hij een opvallende zigzagband door het midden van het web weeft. Als je wat te dichtbij komt,is de kans groot dat je een spandraad raakt en het web wat wordt bewogen. Mevrouw zoekt dan snel een ander plekje.

Nu de meeste schermbloemigen in bloei staan is het feest voor de zweefvliegen. Het is niet alleen een uitdaging om die beweeglijke beestjes goed op de foto te krijgen, maar ook om er een naam aan te geven. Zo dacht ik in eerste instantie dat dit (vanwege het spitse kontje) een puntbijvlieg was, maar uiteindelijk heb ik toch, (vanwege o.a. de gele basis op de dij van de achterpoot) moeten vaststellen dat dit waarschijnlijk de bosbijvlieg is. Maar ik kan er natuurlijk ook zomaar naast zitten.

In Nederland komt de ongeveer 8-15mm grote labyrintspin of gewone doolhofspin algemeen voor op de zandgronden in het oosten en zuiden en ook in de duinen, maar over de verspreiding is niet veel bekend. Eigenlijk vreemd, maar dit zie je vaker bij algemene soorten, omdat de meeste mensen er geen aandacht aan besteden. De Labyrintspin is een trechterspin, die haar naam ontleent aan de karakteristieke vorm van haar web. 
Je vindt die tussen het gras, laag struikgewas of boomwortels als een horizontaal geweven web, dat op één punt in een omlaag lopende trechter overgaat en als een lange tunnel in de vegetatie (als een soort labyrint) verdwijnt. Het dient als schuilplaats, maar ook als vluchtroute. De spin reageert direct en is zeer snel. Dus als een insect op het web terecht komt, schiet ze vanuit de trechterbuis tevoorschijn, grijpt de prooi en sleept die mee de trechter in. Of als jij het web aanraakt, schiet ze meteen diep de trechter in.

woensdag 9 juli 2014

Weerter Bos, juli 2014

Op de site van waarneming.nl zag ik dat de afgelopen weken zowel de witte- als de zwarte ooievaar zijn gesignaleerd bij het retentiebekken op 't "Krieëtje" (Laarderheide). Ik was al daar een tijd niet meer geweest, dus dit was een mooie gelegenheid om er nog eens naar toe te gaan en er een glimp van proberen op te vangen.

Bij de plas achter de Daatjeshoeve zag ik hem inderdaad. De witte ooievaar dus. Weliswaar op een dusdanige afstand (ruim 100 meter) dat ik er geen fatsoenlijke foto van kon maken, maar toch bijzonder genoeg om te plaatsen, want dit is iets wat je niet dagelijks tegen komt in onze omgeving. Ik heb niet geprobeerd dichterbij te komen, want ik wilde de vogel niet storen. Toch een teken dat het goed gaat met de ontwikkelingen in het Weerter Bos.

Het Rietven, met achter de bomenrij het niet zichtbare nieuw aangelegde retentiebekken
Daarna ben ik gaan kijken bij het Rietven, dat men vorig jaar heeft opgeschoond en waar men ook een groot retentiebekken heeft aangelegd. Door het herstel van de vennen wordt weer gezorgd voor een sponswerking en een bufferende werking; na het vol lopen van het meest hoog gelegen ven stroomt water langzaam naar het volgende. Er ontstaat een heel systeem van doorstroomvennen in het Weerterbos en het water verlaat pas na langere tijd, en geleidelijk, het gebied.

Ik was gewaarschuwd voor de vele muggen, maar daar had ik geen last van. Wel is het oppassen geblazen voor teken, want daar bleek ik er verschillende van te hebben meegenomen, zo bleek bij thuiskomst.

Geen ooievaar te zien, maar ik “struikelde” bij wijze van spreken, over de talloze koevinkjes.
Het is een algemene standvlinder op de zandgronden van Zuid- en Oost-Nederland en in de duinen.
Een vreemde naam eigenlijk voor een vlinder. Het is dan ook niet helemaal duidelijk hoe het koevinkje aan die naam komt, maar het heeft er mogelijk mee te maken dat ze vaak in de overgang van grasland naar bos of een houtwal zitten, de plekken waar de koeien zich 's zomers ook vaak ophouden, omdat daar schaduw is. Het mannetje is bijna zwart, het vrouwtje is lichter van kleur en daardoor kun je de “gouden”oogjes bij haar beter te zien als ze haar vleugels heeft dichtgeklapt.

Door vlinderwacht Harrie Vossen en een groep enthousiaste vrijwilligers is in het Weerterbos door gericht onderzoek en prima kleinschalig beheerwerk, zoals het openhakken van paden, hakhoutbeheer en ontwikkelen van geleidelijke bosranden, het leefgebied van verschillende soorten zoals het bontdikkopje, spiegeldikkopje en de kleine ijsvogelvlinder behouden en verbeterd.

Ik heb helaas geen dikkopjes gezien, maar wel vond ik op een zonnig plekje op een pad de kleine ijsvogelvlinder. De kleine ijsvogelvlinder is een echte bosbewoner. Deze vlindersoort, die op de Rode Lijst Dagvlinders staat, heeft het overal moeilijk door de verdroging en het dichtgroeien van bos. Het reageert dan ook heel goed op meer licht in het bos. De vlinders leven eigenlijk vooral hoog in de bomen, maar komen 's morgens naar beneden om te "drinken" van mest, rottende vruchten of vocht van de grond. Vandaar dat je ze vaak op zonnige en vochtige bospaden aantreft. De rups van de kleine ijsvogelvlinder leeft uitsluitend op kamperfoelie in vochtige halfopen loofbossen en dat is in het Weerter bos in voldoende mate voorhanden.

Op de terugweg natuurlijk ook nog even naar het Koolespieëlke geweest. Wat is dit toch een prachtig vennetje geworden. Ik heb er in een eerdere blog al een en ander over verteld.

Aan de rand van het ven vond ik er rijkelijk groeiende en bloeiende moerashertshooi. Het is een plant van ondiep water en periodiek droogvallende, matig voedselarme grond. Hertshooi betekent " hard hooi" . De plant heeft die naam te danken aan de harde en houtige stengels, die behaard zijn. Zoals je kunt zien wordt de plant slechts enkele decimeters hoog en heeft kleine gele bloemetjes. De soort staat op de Nederlandse Rode lijst van planten als vrij zeldzaam. Ook bij het Koolespieëlke is sprake van een goede natuurontwikkeling.

Vlak bij de Daatjeshoeve zag ik nog meer vlinders, waaronder dit verliefd stel. Deze twee zwaargewichten hadden het zo druk met hun zorg voor het nageslacht, dat ze constant moesten blijven fladderen om hun evenwicht te bewaren en niet van de wilde haverstengel te vallen. Gevolg is dat de vleugels zo wat onscherp zijn geworden op de foto, maar ik vind het zo’n bijzondere pose dat ik die toch plaats.

Het is de diepblauwe phegeavlinder, ook wel melkdrupje genoemd. Een onhandige niet al te snelle fladderaar. Dat heeft ongetwijfeld met zijn robuuste lijf te maken. De spanwijdte van de vlinder is tussen de 35 en 40 millimeter. Het is heel bijzonder dat je deze dagactieve nachtvlinder alleen in de grensstreek van Limburg en Brabant aantreft. Volgens Vlindernet komt ie ook nog voor in de buurt van Bergen op Zoom.
In de rest van Nederland is hij vrij zeldzaam. De reden is mij onbekend. Ik heb deze vlinder in elk geval voorheen nooit eerder gezien, maar sinds een aantal jaren zie je hem hier soms zelfs in grote aantallen.

Aan de bosrand zag ik verder nog de gehakkelde aurelia op een braamstruik. Het is een algemene standvlinder die verspreid over het hele land voorkomt. Hij wordt zo genoemd vanwege de achterrand van zowel de voor- als de achtervleugel die sterk is gekarteld. Met dichtgeklapte vleugels lijkt de vlinder op een dor blaadje, dus wanneer hij zo tussen verdord of afgevallen blad zit, is hij uitstekend gecamoufleerd.
Ook deze vlinder houdt van bosranden en open plekken in het bos. Met de dagpauwoog, atalanta, kleine vos en landkaartje is hij een van de "brandnetelsoorten" onder de dagvlinders, waarvan ook de rupsen vooral op de brandnetel te vinden zijn. De volwassen vlinder voedt zich met nectar van bijvoorbeeld akkerdistel, braam en koninginnenkruid.

Blogarchief