Weert en omgeving

Introductie Natuur in Weert en omgeving.
Op onderstaande tabel zie je een overzicht van de door mij bezochte natuurgebieden. Deze kun je aanklikken.
Woorden in de berichten die rood gekleurd zijn, verwijzen naar een onderwerp. Als je daar op klikt kom je in dat bericht terecht. Door links bovenaan het scherm op het pijltje te klikken, ga je weer terug naar het vorige bericht.

"De huidige gemeente Weert en omgeving was in oude tijden voor ¾ omringd door woeste gronden, plassen en moerasgebieden. Het "eiland van Weert" kon toen ook alleen maar bereikt worden via hoger gelegen zandruggen (een overblijfsel uit de ijstijd), die in de moerassige gebieden lagen." (Bron: Stan Smeets, in "Andermaal Altweert").
Volledige tekst >>

Select language

Volgers


Posts tonen met het label loozerheide. Alle posts tonen
Posts tonen met het label loozerheide. Alle posts tonen

zaterdag 12 september 2020

Taurossen op de Loozerheide in 2020

Loozerheide in 2013
In juni 2014 schreef ik een post over de Loozerheide met als titel: "Nyrstar op de schop". In november 2014 werden de werkzaamheden daar afgesloten en daarover schreef ik in maart 2015 in "Een nieuwe start op de Loozerheide".

Pijpenstrootjesveld in februari 2014
Populieren in februari 2014
Elzen in februari 2014
De eerste klus was het dempen van de talloze slootjes in de loop van 2014 gedempt en het kappen van de elzenbosjes en populieren, omdat men het oorspronkelijke open landschap weer wilde herstellen. Niet alleen de talloze afwateringssloten en -slootjes zorgden namelijk voor de verdrogingsproblematiek in het gebied, ook de populieren en elzen onttrokken veel water aan de grond.  Wist je bijvoorbeeld dat een volwassen populier in het voorjaar 600 liter water per dag opneemt?????

Loozerheide eind 2014
In de volgende fase heeft men de bovenste laag voedselrijke landbouwgrond op de voormalige akkers en weilanden afgegraven en zijn de eertijds gedempte moerassige laagtes uitgegraven, zodat die weer zouden verschijnen. Er werd toen maar liefst 25.000 kubieke meter grond verplaatst. Door deze werkzaamheden veranderde het landschap drastisch in de afgelopen 5 jaar, zoals je op onderstaande foto's kunt zien.

Loozerheide in mei 2020

Van de zo door Natuurmonumenten geprezen toename van biodiversiteit,  is door de begrazing van de runderen ook hier weinig te merken. Het pijpenstrootje heeft het moeilijk, maar ik weet niet of dat "dankzij" de begrazing is of vanwege de droogte. Van de lupinen die er voorheen massaal groeiden en bloeiden en kleur brachten in het eentonige gebied, is nagenoeg niets meer te zien. Verder zag ik weinig kruidenrijke planten; ze maken ook weinig kans om in bloei te komen vanwege de begrazing door de taurossen.

Blauw walstro op de Loozerheide

Ik vond er echter begin juni wel twee opvallende soorten namelijk het Blauw walstro en de Veldhondstong. Beiden zijn hier zeldzaam.

Blauw walstro (Sherardia arvensis) is een plant uit de sterbladigenfamilie. De plant komt voor op vochtige, open plaatsen in grasland en op akkers met kalkhoudende grond. De soort staat op de Nederlandse Rode lijst van planten als vrij zeldzaam en zeer sterk afgenomen.



Veldhondstong
   
De Veldhondstong (Cynoglossum officinale) is een tot 80 cm hoge, tweejarige zacht behaarde plant uit de ruwbladigenfamilie. Gedurende het eerste jaar vormt de plant met haar bladen een bladrozet; pas in het tweede jaar vormt ze stengels, waaraan de rode tot blauwe bloemen verschijnen. De taurossen en Exmoors laten de Veldhondstong met rust omdat ze giftig is. De plant bevat alkaloïden. De runderen zorgen waarschijnlijk wel voor de verspreiding vanwege de weerhaakjes die aan de rijpe zaden zitten.

Zoals gezegd, is de plant hier zeldzaam en komt hij in ons land alleen voor in de Noord- en Zuid-Hollandse duinen. De Veldhondstong komt daar op de duinhellingen en in de duinen vooral voor op open, droge, stikstofrijke grond. De grond dient vooral ook kalkrijk en licht basisch te zijn. Hoe de plant hier is terechtgekomen is voor mij een raadsel. Zou het met de lupinen te maken hebben (Lupines zijn in staat stikstof uit de lucht te binden en daarmee de grond te verrijken) of misschien met het nabijgelegen Nystar?

Al sinds februari 2013 wordt het gebied begraasd door Taurossen (Maremmana's) en Exmoor pony's. Nadat in november 2014 het Natuurherstelprogramma was afgesloten, zijn er nog een Maronesa stier en Limia's bij gekomen. Meer hierover kun je lezen in de post "Taurossen op de Loozerheide 2015". Er lopen inmiddels een twintigtal dieren rond. Het zijn kruisingen van Limia X Maremmana, Maremmana X Maronesa en Limia X Maronesa runderen.


Alle foto's die ik eerder maakte van de Taurossen op de Kettingdijk, kun je vinden op de site Flickr. Ook nu laat ik niet alle foto's zien van de dieren, die ik op de Loozerheide fotografeerde.

Wil je ook die allemaal bekijken dan moet je ook hiervoor even een bezoekje brengen aan Flickr.

dinsdag 27 oktober 2015

Taurossen op de Loozerheide 2015


Na de ontstane onrust in maart van dit jaar vanwege het afschieten van enkele runderen in 't "Brook", heb ik nog maar een enkele keer over het TaurOs-project geschreven. Een "pas op de plaats gemaakt" dus.......
"De ossen maakten deel uit van een kudde van 21 dieren, die zo nerveus is geworden dat hun karakter niet meer past bij een mogelijke ontmoeting tussen mens en rund", aldus het argument van Ark natuurontwikkeling.

Het maatschappelijk draagvlak voor wildernisnatuur en begrazing door Taurossen, is door deze gebeurtenis nog meer onder druk komen te staan en heeft er o.a. toe geleid dat in de Belgische gemeente Bocholt geen Taurossen worden losgelaten in natuurgebieden. Ook de Gemeente Weert heeft aangegeven dat er "pas op de plaats" wordt gemaakt en dat het besluit om vee op de openbare weg los te laten lopen, voorlopig wordt opgeschort en dat er geen veeroosters worden geplaatst.

Maria, een kruising tussen een Tudanca X Schotse Hooglander graast nu op de Weerter Kempen
De runderen van 't Brook zijn afgevoerd en slechts enkele dieren zijn op een ander perceel terecht gekomen; op de Weerter Kempen lopen bijvoorbeeld enkele gekruiste Hooglanders die van 't Brook (en daarvoor 't Kwaoj Gaat) af komen, waaronder deze Maria. Van deze oude koe, die een kruising is tussen een Tudanca en een Schotse Hooglander, plaatste ik in november 2012 al foto's in "Schotse Hooglander als startpunt" en in "Begrazing Wijffelterbroek/'t Brook".

Het is sinds die gebeurtenis stil aan de kant van Ark. Jammer dat iedereen (geïnteresseerden en direct betrokkenen) in het ongewisse wordt gelaten, maar er is wel degelijk nagedacht over de vervolgstappen.
Van een vrijwilliger bij FreeNature, heb ik begrepen dat Ark besloten heeft niet verder te fokken met de Heckrunderen/Ecolanders en het valt mij op dat ook de Schotse Hooglanders, die toch in het begin gezien werden als startpunt van het TaurOs project, nu nagenoeg uit beeld zijn verdwenen. Er lopen nu nog enkele gekruiste Hooglanders op de Weerter Kempen en op dit moment lopen er ook nog een aantal Heckrunderen op de Graus en bij de Pruiskesweg. Maar daarover meer in mijn volgende blogs.

Op 24 december 2014 heb ik in  "Krijgt het TaurOs-project concurrentie?" trouwens al geschreven over de twijfel die er bij kenners is, omtrent de waarde van de Schotse Hooglander in het TaurOsproject.

Al met al hoog tijd dus, om na ruim een half jaar weer eens wat bezoekjes te brengen aan deze dieren.

Begrazing van de Loozerheide door Exmoor pony's en runderen
Na bezoekjes aan nagenoeg alle percelen, is inderdaad te merken, dat er sprake is van een andere zienswijze.
De nadruk in het fokprogramma ligt nu veel meer bij de Italiaanse, Spaanse en Portugese rassen en je ziet dan ook vooral zwarte runderen lopen. Het zou toch prijzenswaardig zijn als Ark hierover meer openheid van zaken zou geven. Op die manier krijg je namelijk betrokkenheid.....

Exmoor pony's
Mijn eerste bezoek was de Loozerheide. Het weer werkte niet echt goed mee en de foto's zijn genomen vanaf een grote afstand, wat de kwaliteit ervan niet ten goed kwam. Al met al ben ik echter redelijk tevreden.
Op de foto's die ik daar gemaakt heb, zie je Maremmana's, Limia's en een Maronese stier. Sinds februari 2013 grazen er ook Exmoor pony's. Nadat op 14 november 2014 het Natuurherstelprogramma feestelijk was afgesloten, hebben de dieren een groot gebied ter beschikking en zijn beide kuddes sindsdien flink gegroeid.

Maremmana en Limia runderen
Op de foto zie je grijze Maremmana koeien lopen en Limia's. De zwarte runderen zijn hun nakomelingen.
In november 2012 zijn 5 Maremmana koeien, die eerst een tijdje op de "Liëeg hei" graasden, naar de Loozerheide verplaatst. De Limia koeien hebben daarvoor op "Wisseblök en Kwaoj Gaat" gegraasd.

De Marremana koe op de voorgrond (no.9) is volgens mij de leidkoe en houdt me goed in de gaten
Het bijzondere aan het Italiaanse Maremmana Primitivo ras is, dat de stieren donkerder zwart zijn, terwijl de koeien lichter gekleurd zijn. Er is trouwens veel variatie in de kleur van de vacht, die kan variëren van wit tot donkergrijs. Het is verder opvallend dat bij dit ras de kalfjes met een bruine vacht worden geboren en pas op latere leeftijd, afhankelijk van het geslacht, hun echte kleur krijgen; grijs of zwart.

Limia koe (links) en maremmana koe (rechts)
In april 2013 schreef ik al over het Limia of Limiana rund. Dit is een als rustig bekend staand Spaans ras uit de provincie Galicië, dat qua kenmerken, gehardheid en robuustheid, dicht bij het oerrund staat.

Dat geldt ook voor de opvallend kleine en nauwelijks zichtbare uier van de koe. Ook de vacht van de koe is net als bij het oerrund, lichtbruin, donkerder op het hoofd, de nek en benen. Stieren hebben een donkere huid waarvan de kleur varieert van zwart, bruinzwart naar een lichtere rug.

In februari 2014 is deze Maronesa stier  bij de kudde geplaatst. De meest rechtse dus. Hij moet voor nieuw nageslacht gaan zorgen en dat is tot nu toe goed gelukt; de kudde bestaat inmiddels uit ca. 20 dieren. De jonge dieren die er nu lopen zijn dus kruisingen tussen LimiaX Maremmana, MaremmanaXMaronesa, of LimiaXMaronesa.
Maronesas worden in het Taurosproject gebruikt, omdat het een oud runderras is, dat in meerdere opzichten lijkt op het uitgestorven oerrund. Vooral de naar voren gerichte hoornpartij is opvallend. Hoewel hij niet zo groot is, heeft hij opvallende schouder- en nekspieren, een lichte aalstreep over de rug, een meelsnuit en een bruine "bokkenpruik". Omdat hij vroeger voornamelijk gebruikt werd voor werkzaamheden in de velden, is hij qua karakter ook goed in te passen in het fokprogramma.

De jonge stier die me hier nauwlettend in de gaten houdt, maar verder geen aanstalten maakt om dichterbij te komen, zou wel eens een van de eerste nakomelingen van de Marammena koeien kunnen zijn. In december 2012 zijn namelijk 2 kalfjes geboren. Ik weet niet wie de vader is. Mogelijk een Maremmana stier. In een blog van 16 februari 2013 heb ik hierover al iets geschreven. Het zou ook kunnen dat de stier op de volgende foto het tweede dier is. Dat zou betekenen dat ze bijna 3 jaar oud zijn. Het blijft echter gissen. Misschien dat Daniël Foidl van the Breeding-back Blog of iemand van de site Carnivora forum hier meer over weet te vertellen. Als ze deze blog tenminste lezen....

Tot zover het TaurOsproject op de Loozerheide. In de volgende blog zal ik het hebben over de Taurossen in de Weerter- Kempen.

Tot slot plaats ik nog enkele foto's, maar mocht je ze allemaal willen bekijken, dan verwijs ik naar de foto's op Taurosweertnatuur op Flickr.com



vrijdag 20 maart 2015

Een nieuwe start op de Loozerheide

Ruim een jaar geleden (24 februari 2014) schreef ik over "een nieuwe lente op de Loozerheide".
Dankzij het verkrijgen van de laatste percelen hoefde de Loozerheide vanaf dat moment niet langer meer te worden ontwaterd en kon men met de werkzaamheden beginnen.

De Loozerheide is in november 2013 nog volop begroeid met percelen populieren en elzen.
Niet alleen de talloze afwateringssloten en -slootjes zorgden voor de verdrogings- problematiek in het gebied, maar ook de populieren en elzen onttrokken veel water aan de grond. De kap van die bomen was sowieso noodzakelijk, omdat men het oorspronkelijke open landschap weer wilde herstellen. Dat was dus de 1e klus.
In "Nyrstargrond op de schop", (die ik schreef in juni), kun je zien hoe voortvarend men te werk is gegaan.

De foto's die nu nog komen,zijn niet actueel, maar van 10 en 14 november van het vorig jaar. Ik ben nadien niet meer daar geweest. Bij de volgende blog over de Loozerheide zal dat wel het geval zijn.

Maremmana's en Exmoor pony's  zorgen voor de begrazing van de Loozerheide
De Exmoor pony's blijven op een veilige afstand en bekijken rustig de werkzaamheden.
De Maremmana's zullen blij zijn als het werk er op zit en de rust in het gebied is weergekeerd..

Overzichtsfoto van de voormalige weilanden met rechts de Nyrstarfabriek
De volgende fase was het afgraven van de bovenste laag voedselrijke landbouwgrond op de voormalige akkers en weilanden. Ook een eertijds gedempte moerassige laagte moest worden uitgegraven, zodat de natte laagtes die er vroeger waren, weer zouden verschijnen. Na de zomervakantie is men hiermee begonnen.
Een overzicht van alle uitgevoerde werkzaamheden kun je vinden op de site van Uitvoerder Omniverde.

Op deze foto zijn de grote niveauverschillen op de Loozerheide goed te zien
 
In de maanden die volgden, is met graafmachines de bovenste toplaag weggehaald en reden trekkers bijna onafgebroken af en aan om in totaal 25.000 kubieke meter grond te verplaatsen. Een deel van de grond werd gebruikt om greppels op te vullen zodat water niet meer weg kon stromen uit het natuurgebied.
De oude leemlagen en oorspronkelijke heidegronden werden door deze werkzaamheden weer zichtbaar. Deze is echter niet doorgraven. De ontstane poel is ook voorzien van een ondoorlatende laag Brunssummer klei, zodat het water langer vastgehouden wordt.

Met een ander deel van de grond werd het gedeelte langs de defensiedijk verhoogd en een nieuwe hoog gelegen vogeltrektelpost, tevens uitzichtpunt, ingericht. Op de eerste foto is die goed te zien. Omdat deze "kijkheuvel" de vorm van een oog heeft en ook een bijzondere soort als de kiekendief de post passeert, heeft men de naam "de Kiek" bedacht.

Door deze werkzaamheden zijn de oorspronkelijke natte laagtes, weer duidelijk zichtbaar. Het gebied is intussen een heel stuk natter geworden en ten opzichte van vorig jaar februari onherkenbaar veranderd. Over een aantal jaren zien we hier ongetwijfeld een prachtig groot ven met rietkragen, struweel en ruigtes met verschillende soorten begroeiingen, natte heide en bosschages. Dit gaat een waar vogelparadijs worden.....

Grote groepen kraanvogels vliegen over de Loozerheide bij het vallen van de avond
Het eerste hoogtepunt was in het weekend van 8, 9 en 10 november, toen duizenden kraanvogels over het gebied vlogen, maar ook tientallen vogels zijn toen geland om er te foerageren en te overnachten.
Dat belooft wat voor de toekomst.

Per huifkar naar de Loozerheide, om de voltooiing van de inrichting ter plekke te vieren.
Prachtig uitzicht op de Boshoverheide vanaf de nieuwe verhoogde telpost.
Het tweede hoogtepunt was op 14 november. Op die dag werd namelijk de voltooiing van de inrichting van de Loozerheide ter plekke gevierd en werd ook de nieuwe vogeltrektelpost overgedragen aan de vogelaars. Geheel in stijl gingen we met een grote groep geïnteresseerden, waaronder een stel prominente genodigden, per huifkar van het NMC naar de Loozerheide.
De actuele tellingen op de Loozerheide kun je vinden op de site trektellen.org.

Ook werd toen het boek ‘Het Kempen~Broek; op de grens van mens, natuur en landschap’ gepresenteerd.
Erwin Christis, de auteur, heeft een aantal keren contact met mij opgenomen voor informatie en toestemming gevraagd of hij gegevens uit mijn blog mocht gebruiken. Vandaar dat je in zijn boek bij de vermelde geraadpleegde sites ook mijn blog "Weertnatuur" ziet staan.

Een juweeltje dat ik kan aanbevelen, maar je kunt als alternatief natuurlijk ook mijn blogs lezen. ☻☺☻

Blogarchief