Weert en omgeving

Introductie Natuur in Weert en omgeving.
Op onderstaande tabel zie je een overzicht van de door mij bezochte natuurgebieden. Deze kun je aanklikken.
Woorden in de berichten die rood gekleurd zijn, verwijzen naar een onderwerp. Als je daar op klikt kom je in dat bericht terecht. Door links bovenaan het scherm op het pijltje te klikken, ga je weer terug naar het vorige bericht.

"De huidige gemeente Weert en omgeving was in oude tijden voor ¾ omringd door woeste gronden, plassen en moerasgebieden. Het "eiland van Weert" kon toen ook alleen maar bereikt worden via hoger gelegen zandruggen (een overblijfsel uit de ijstijd), die in de moerassige gebieden lagen." (Bron: Stan Smeets, in "Andermaal Altweert").
Volledige tekst >>

Select language

Volgers


Posts tonen met het label otter. Alle posts tonen
Posts tonen met het label otter. Alle posts tonen

zondag 3 februari 2013

Otterontsnippering

Het moet toch een heerlijk gevoel geven als je zo’n prachtig beestje tegenkomt en zomaar(!) op de gevoelige plaat kunt leggen. Dat zal, binnen niet al te lange tijd, misschien mogelijk worden, want 2014 is het jaar dat de otter in Midden- Limburg wordt uitgezet. In de krant van zaterdag 12 januari werd al geschreven dat momenteel langs de Tungelroysebeek wordt gewerkt aan ‘otterontsnippering’; het aanleggen van veilige aaneengesloten routes voor otters. Dit in opdracht van de provincie Limburg.


Sinds de jaren ’60 is er in heel Midden- Limburg geen otter meer gesignaleerd en in 1988 is de otter in Nederland zelfs uitgestorven. Door menselijk toedoen, met name extreme watervervuiling en jacht, zijn ze verdwenen uit deze streek. Volgens ecologen horen otters echter thuis in M.Limburg. Nu de omstandigheden veel beter zijn door de natuurontwikkeling van de laatste jaren, kunnen ze weer terug keren.

In juli 2002 zijn de otters voor het eerst terug naar Nederland gekomen. Aangezien het niet waarschijnlijk was, dat zich op korte termijn op eigen kracht een levensvatbare populatie zou vestigen in Nederland, is besloten tot een herintroductie. In natuurgebieden in Overijssel (o.a. de Weerribben en de Wieden) werden dieren uitgezet, die in met name Oost-Europese landen zoals Wit-Rusland, Polen en Tsjechië, geen toekomst meer hadden. Dit waren otters die door stroperij werden bedreigd, weesjes en opgelapte verkeersslachtoffers. Het gaat sindsdien buitengewoon goed met de populatie. Inmiddels zakken ze langzaam af naar het zuiden en zijn er ook al otters in Gelderland bijgeplaatst. In 2014 is Limburg aan de beurt en worden hier de eerste otters uitgezet, maar voordat ze er zijn, moeten nog veel knelpunten worden weggenomen.
Loopplank aan de brug bij Ell

loopplank aan de Maaseikerweg
Onlangs is er al een otter in het gebied Kempen-Broek bij Smeetshof gespot, dus het zou zo maar kunnen dat de dieren zelf al hun weg naar Limburg hebben gevonden. Met behulp van de “spraints” probeert men het dna van het dier te achter- halen, zodat men de herkomst kan bepalen. Spraints, oftewel uitwerpselen, zijn belangrijk voor otters, omdat ze namelijk elkaar zoveel mogelijk uit de weg gaan en via deze geur- vlaggen op hun aanwezigheid wijzen. Vandaar dat spraints op opvallende locaties worden gedeponeerd, zodat ze relatief eenvoudig te vinden zijn voor andere otters, maar ook voor mensen. De aanwezigheid van een otter in Smeetshof maakt duidelijk dat de otterontsnippering snel moet wordt gestart.

loopplank bij de brug aan de Maaseikerweg

loopplank bij de brug aan de Bocholterweg

Omdat de otter, anders dan de bever, veel meer op land vertoeft, is de kans dat het dier onder een auto komt veel groter. Onderzoek in het noorden van het land wijst uit, dat verkeersongelukken de voornaamste oorzaak zijn waardoor otters overlijden en niet ziekte of ouderdom. Doordat drukke wegen de natuur door- kruisen, is het leefgebied van deze dieren versnipperd. Om deze reden is het waterschap in M.-Limburg in samenwerking met Ark Natuurontwikkeling begonnen met het beveiligen van beekoevers bij bruggen en duikers. Dat gebeurt met rasters langs de beek die de otter (en andere dieren) naar de onder bruggen en duikers aangelegde loopplanken leiden, in plaats van de veel gevaarlijkere route over de weg te nemen.

Loopplank aan de Lossing bij de grensovergang Weert - Bocholt

Op de site van Ark Natuurontwikkeling en de Zoogdiervereniging vind je meer over otterontsnippering.

maandag 24 december 2012

Smeetshof

Euforie bij de natuurverenigingen naar aanleiding van een primeur; na de bever in domein Smeetshof en een wilde kat, is daar nu ook een otter ontdekt met een cameraval. De eerste in Limburg(NL + B) na bijna 50 jaar! Daar droomde men al van, maar dat het nu al realiteit is, had niemand durven denken.

ARK Natuurontwikkeling is samen met het Waterschap en andere partners, bezig met het aanleggen van otterpassages onder bruggen en duikers. Het is de bedoeling dat een groot deel van de M.Limburgse beken eind 2013 “otterveilig” is, zodat sterfte in het verkeer vermindert en er dieren uitgezet kunnen worden.
Dat er nu al spontaan een otter opduikt, is een teken dat het ingezette moerasherstel "smaakt". Een otter heeft immers grote, aaneengesloten waterrijke gebieden nodig. Dat belooft wat voor de toekomst....

Het domein Smeetshof is nu een 180 ha. groot, uitgestrekt waterrijk moerasgebied, op de grens met het Belgische Bocholt en het Nederlandse Altweerterheide. Het maakt deel uit van het grensoverschrijdende natuurpark Kempen-Broek en sluit aan bij de natuurgebieden Wijffelterbroek en Kettingdijk (Ned) en Luysen met Stramprooierbroek(B.). Het gebied is een restant van het Bocholterbroek, dat in het verleden samen met het Wijffelterbroek, een moerasgebied van liefst 5000 ha vormde.

Lossing of Emissaire

Tussen 1855 en 1869 werd een ontwateringsgeul gegraven om het hele Bocholterbroek te kunnen ontginnen. In totaal werd 2500 ha. (!!!) drooggelegd voor landbouw. Ongeveer 6 km. van deze 25 km lange Lossing of (op zijn Frans) “Emissaire”, loopt als een natuurlijke grens tussen Nederland en België.Later is een aansluiting gemaakt met de Raam in Nederland.

In 1873 kocht een weduwe uit de adellijke familie de l’Escaille-d’Erp de Holt (met ook een 280 ha. groot natuurgebied en kasteel in Hamont-Lo) de gronden, maar verkocht die kort daarna weer aan de Brusselse advocatenfamilie de Mahieu. In 1874 bouwde die hier een hoeve en in de jaren daarna werd het terrein geschikt gemaakt voor de landbouw. Grote delen van het moeras zijn toen drooggelegd, raakte daardoor steeds meer versnipperd en er verschenen ook nog eens naald- en populierbossen. Uit die tijd stamt ook het Kreielerbos, dat bestaat uit een Amerikaanse eik en verschillende dennensoorten. Tevoren was het altijd heide- en vennengebied. 

De volgende eigenaren waren de gebroeders Smeets uit Eksel. Die verbouwden de boerderij in 1913 en aan hen heeft de hoeve en het domein de naam te danken.

Onthaalpunt de Smeetshof in 2012

 In 1974 kocht de Limburgse industrieel Jef Machiels uit Maasmechelen het hele gebied op. Hij haalde zich in de jaren 1973-1992 vaak de woede van milieugroeperingen op de hals door twintig jaar lang zonder vergunning grind te winnen in de Maasvallei en daarna met zijn aanpak van de 180 ha. grote Remo-afvalstortplaats in Houthalen.

Bij de Smeetshof was dat niet anders. Ook hier bouwde hij een kwalijke reputatie op door met een botte bijl door het gebied te gaan. Na enkele jaren was er van de 56 hectare bos nog slechts 10 ha. over, 8 km houtwallen waren gekapt en bijna 13 km bomenrijen verdwenen. Bulldozers nivelleerden en egaliseerden grote stukken land (waaronder de historische Graven), om er sterk bemeste maïsakkers van te maken. Een boswachtershuis verbouwde hij zelfs tot een illegale villa. Verder kwam er een 8 ha. groot omheind "jachtgebied", waar damherten en wilde zwijnen liepen (volgens Nol Goossens van Natuurpunt waren er liefst 150 damherten en 16 everzwijnen). De hoge omheining rustend op een fundering, was bedoeld om te voorkomen dat de dieren konden ontsnappen. Hij hield de dieren om te verkopen als wildvlees en voor de "jacht". Wat je tenminste jacht mag noemen. Je moest toch wat van je (wel)stand laten zien!!
En dit alles gebeurde zonder vergunningen........

Aan de hoeve en het natuurbelang werd in die periode nagenoeg geen aandacht geschonken, waardoor het gebied en ook de boerderij er compleet verwaarloosd bij kwamen te liggen. Het was een periode waarin heel wat "gerotzooid" en "aangerommeld" in de Belgische natuurgebieden. Daar verschenen talloze illegaal gebouwde vakantiehuisjes en andere bouwsels, die in eerste instantie nog oogluikend werden toegestaan door de gemeenten. Totdat het de spuigaten uit liep. Ik denk dan bijvoorbeeld aan de vele illegale bouwsels met (vis)vijvers in het Itterdal en wat te denken van recreatiepark de Luyssen van Jan Michiels uit Beek?

Dit alles gebeurde tot groot ongenoegen van natuurverenigingen en de gemeentelijke overheid.  Ook van Nederlandse kant was er ongerustheid over Machiels activiteiten en werd aangedrongen op maatregelen. Er werd steeds feller geprotesteerd tegen de praktijken van Jef Machiels en Jan Michiels van de Luysen, die ondanks de vele protesten toch nog jaren lang gewoon hun gang bleven gaan. 

 Door de steeds groter wordende  reacties op zijn activiteiten, werd de situatie echter onhoudbaar voor Machiels en besloot hij Smeetshof te verkopen . Ik vond in de Telegraaf een advertentie uit 1983 en later nog eens een in januari 1990. Ook het Land van Weert plaatste een advertentie in dat jaar. Het lukte Machiels echter niet het gebied te verkopen. Niemand wilde zich in dat wespennest steken. 

 Na jaren onderhandelen kon vzw Natuurreservaten (de voorloper van Natuurpunt) in 1999 eindelijk de 170 hectare aankopen. Meteen werd samen met de Vlaamse overheid gestart met het herstel van het ooit zo legendarische grensmoeras. Zo werd o.a. de villa afgebroken, evenals de jachthutten, stallen en de kilometers draadafsluitingen en omheiningen. Al na enkele jaren was er veel gerealiseerd. De grondwaterstand was opgetrokken door grachten te dempen en stuwen te plaatsen in beken, zodat het moerasgebied weer kon uitbreiden. Er kon weer aangesloten worden op het Wijffelterbroekgebied. De oude hoeve, gelegen aan de Weerterweg, werd opgeknapt en is als onthaalcentrum ingericht voor Natuurpunt. 

Knuppelpaden gunnen je een unieke blik op mooie plekjes

Het is weer een heerlijk gebied voor de wandelaar en natuurliefhebber om er een bezoek brengen. Je wandelt er over paden, paadjes en knuppelbruggetjes langs bossen, moerassen, natte en droge graslanden en beken. Aan Nederlandse kant sluit het gebied naadloos aan op het Wijffelterbroek en de Kettingdijk. Er zijn meerdere routes uitgezet. Het gebied is het hele jaar door toegankelijk op de paden

Blogarchief