Taurossen verwijderd

De Taurossen in Kempen~Broek blijven de gemoederen bezighouden. Onlangs besloten Stichting Taurus en Ark de hele kudde op perceel "'t Brook", (tussen de Raambeek en de Stramproyergrensweg achter “Puine” en “Helmusse”) te verplaatsen, omdat het niet langer verantwoord was om deze daar te laten vanwege “ongewenst gedrag”. Het was noodzakelijk dieren af te schieten, omdat er blijkbaar geen andere mogelijkheid was om ze in alle rust op het grote perceel te vangen en dan levend te verplaatsen. Hierdoor is de nodige commotie ontstaan en o.a. besloten de plaatsing van veeroosters uit te stellen tot de rust is weergekeerd.

foto: dorpsraad Altweerterheide

Op de site van Ark wordt over deze gebeurtenis het volgende vermeld:
"Maandag 2 maart vond in het natuurgebied Tungelroysche beek in het GrensPark Kempen~Broek een vangactie van een kudde runderen plaats. ARK Natuurontwikkeling, mede-eigenaar van de kudde runderen, ook wel Taurossen genoemd, heeft na zorgvuldige afweging besloten dat de kudde vanwege haar onrustige gedrag uit het natuurgebied moet verdwijnen. Nadat meerdere pogingen tot het invangen van de dieren mislukt zijn, is besloten om de drie meest nerveuze runderen af te schieten en vier andere runderen te verdoven. Te grote onrust van dieren kan risicovolle situaties opleveren voor andere dieren en een uitbraak tot gevolg hebben. De drie dode dieren zijn naar de slacht gebracht, de vier verdoofde dieren staan inmiddels op stal bij mede-eigenaar Stichting Taurus. De kudde in de Tungelroysche beek bestond vóór de vangactie uit 21 dieren. De gehele kudde verhuist van het natuurgebied naar Stichting Taurus in Keent. De eigenschap ‘rust’ zal een uiterst belangrijk selectiecriterium zijn in de samenstelling van de nieuwe kudde".

Foto's van november 2012

Op de site van weertdegekste lees ik dat een woordvoerder van Stichting Ark beweert dat de beesten soms worden opgejaagd, waarbij het vermoeden bestaat dat dit moedwillig gebeurt en dat er deels opzet in het spel is vanwege de aanleg van wildroosters. Zo heeft men waargenomen dat er honden werden losgelaten in de afgesloten weilanden waar de taurossen grazen. “De runderen voelen zich opgejaagd en worden nerveus. Het gevolg is dat ze ongewenst gedrag vertonen. Niet alleen honden, maar ook vuurwerk heeft een rol gespeeld bij de nervositeit van de grazers” , aldus de woordvoerder.

Foto van de Sayaguese stier Machiel, die begin 2013 is weggehaald vanwege agressief gedrag.

Als dit waar zou zijn, is dat natuurlijk zeer te betreuren, maar ik wil er aan toevoegen dat de woordvoerder vergeet te vertellen dat het probleem al veel langer speelt en dat we hier ook te maken hebben met nakome- lingen van de Sayaguese stier Machiel. De oudere gekruiste hooglanders lopen al sinds november 2012 op dit perceel. Bij de start van het Taurosproject liepen ze bij 't Kwaoj Gaât" en Wisseblök". Samen met de grote Sayaguesa stier Machiel! Deze heeft voor nageslacht gezorgd.
Het is ook deze stier die in maart 2013 na een paar incidenten is weggehaald vanwege zijn agressief en dreigend gedrag. Maar ondanks dat, bleef de kudde onrustig en vanaf dat moment is dat gebied dan ook afgesloten.

Hoewel bij de start werd aangenomen dat de Hooglanders goed in het project zouden passen vanwege hun goede karaktereigenschappen (zie: Schotse Hooglander als startpunt), mag je misschien constateren dat het ongewenst gedrag bij een aantal dieren dankzij de "genen" van Machiel de overhand heeft gekregen. Samen met de in de Breedingback blog gegeven bedenkingen over het Taurusproject vanwege het uiterlijk van de Hooglander ("I'm not so optimistic anymore"), is dit nog een reden om dit nog eens goed te heroverwegen......

Ook de overige dieren verhuizen binnenkort naar  Stichting Taurus in Keent.     foto: maart 2015

Aangezien het het beleid van Ark is om dieren met een sterk wijkgedrag in het gebied te houden, is het verwijderen van dieren die hier niet aan voldoen een logisch gevolg. Stichting TaurUs hecht, zoals ze zelf zeggen, grote waarde aan "gemoedelijke" karaktereigenschappen van een oerrund.
Er wordt dus niet alleen gekeken naar uiterlijk en geschiktheid in de vrije natuur, maar er wordt ook erg streng geselecteerd op publieksvriendelijkheid. “Hun karakter moet rustig zijn en passen bij de mogelijke ontmoeting tussen mens en rund”, aldus Ark. Dat wil zeggen: als de afstand met bezoekers bijvoorbeeld te klein wordt, moet het rund zich terug trekken en niét zijn "mannetje" willen staan; hij mag niet dreigen.

Dit gedrag kan niet getolereerd worden in voor publiek toegankelijke gebieden zoals het Kempen~Broek.
Wat dat betreft hebben Ark en Stichting Taurus (weliswaar wat laat) goed gehandeld. Ik ben wel benieuwd welke dieren er straks, met als belangrijkste selectiecriterium "rust" , geplaatst gaan worden.....

Grazers in een winters Kempen~Broek.

In de nacht van 11 op 12 februari 2012 werd het eerste kalfje in het Taurusproject geboren. Bij uitzondering kreeg dit kalfje een naam. Ze werd Taura genoemd. Wat er van Taura terecht is gekomen, weet ik niet...
Ik weet wel nog, dat het toen 10 graden vroor en de kudde de winter zonder hulp goed door kwam. Hoewel er normaal gesproken niet bijgevoerd wordt, was dit in 2013 wél nodig (zie: "Taurossen krijgen hapje extra").
Deze winter (!!!) is dat tot nu toe niet nodig en verkeren de dieren nog steeds in een uitstekende conditie.

Kudde op het "Morrelke" met op de achtergrond het Vosseven.

Gisteren heb ik deelgenomen aan een door Ark georganiseerde excursie bij het Vosseven. Thema was "Grazers in een winters Kempen~Broek". Dus we gingen eens kijken hoe de dieren deze winter doorkomen.
Vanaf het Vosseven ging het via de Stramprooise heide naar de Pruiskesweg en via de Graus ging het weer terug naar het Vosseven. Een wandeling waar grote belangstelling voor was en 2 uurtjes zou gaan duren.

Hoewel de winter al een paar maanden geleden is begonnen, de bomen kaal zijn en de plantengroei stil staat, zullen de taurossen die in het Kempen~Broek leven nog weinig moeite hebben gehad om die door te komen. Gistermiddag was er zelfs een bleek zonnetje bij een temperatuur van ca. 6 graden.

 

Aan de Pruiskesweg ( door Ark Raamweiden genoemd)  lopen verschillende soorten runderen met kalfjes rond. Als ik het goed heb gezien zijn er 2 jonge (gekruiste?) Sayaguese stieren. Van de andere runderen kan ik eigenlijk niet zeggen welke soort het is. Het lijken me gekruiste Schotse Hooglanders en Heckrunderen.

dit jonge dier is nog niet geoormerkt, dus is slechts enkele weken oud.

Hoewel de dieren goed zijn voorbereid op de winter door hun isolerende wintervacht en een flinke onderhuidse vetvoorraad hebben aangelegd, hebben ze die tot nu toe niet echt nodig gehad. Ook de kalfjes hebben het dit jaar, vooralsnog niet moeilijk en zien er goed uit. Maar aangezien het gras pas in het voorjaar gaat groeien, zullen de dieren hun vetvoorraad ongetwijfeld moeten aanspreken in de maanden februari en maart. Als dat gebeurt, passen ze echter hun menu, spijsvertering en stofwisseling aan de omstandigheden aan en het is geen probleem als ze zelfs 25% van hun zomergewicht verliezen.

De dieren die ik aantrof in juni 2014

Ik was vorig jaar juni voor het laatst bij de dieren op de Graus en daar liepen toen nog steeds de Ecolanders rond die er vanaf het begin van het project al waren. Er waren verschillende jonge dieren bij.
Tijdens het bezoek van gisteren, viel me op dat er slechts 4 dieren liepen en volgens mij waren het andere runderen. Het is het beleid van Ark en FreeNature om de dieren regelmatig van perceel en kudde te laten wisselen, dus dat zal hier mogelijk ook het geval zijn.

Heckrund met kalf

Is dit nu dezelfde koe met kalf als op de vorige foto? De koe die ik hier zie, lijkt me jonger.
Ik weet ook niet zeker of we hier met Heckrunderen te maken hebben?

Dit lijkt me geen Ecolander of Heckrund, maar een gekruiste Pajuna stier.......

Hoewel de stier die op de Graus loopt een gedrongener kop heeft, doet hij me sterk denken aan een Pajuna stier (een kruising met een ????) Dit is niet de stier waar ik al eerder een blog over plaatste, maar de gelijkenis is groot.
Ondanks dat hij een beetje triest voor zich uit kijkt, blijft het een prachtig dier om te zien.

Dit waren de laatste dieren waar we naar toe gingen. Bij deze Sayaguesa x Tudanca ? koe was beter te zien dat ze haar vetvoorraad al heeft moeten aanspreken.

Het was me niet duidelijk of het kalf bij de bovenstaande koe hoorde. Volgens DFoidl Breedingback zou het mogelijk een kruising van de Sayaguesa x Tudanca koe met een Limia stier zijn (zie reactie), maar ik weet het niet.  Duidelijk is in elk geval te zien dat het nog een jong dier is. Op de rug zien we namelijk nog de bruine vacht die het had bij de geboorte. De kalveren van de runderen in het Taurosproject worden allemaal met een bruine vacht geboren en na ongeveer een half jaar krijgen ze pas hun eigenlijke kleur.

Daarna wandelden we weer terug naar het Vosseven en toog iedereen tevreden huiswaarts.
Ark bedankt voor de interessante middag.

Maremmana primitivo nakomelingen?

Op dit moment lopen in Weert op 11 percelen runderen, die deel uitmaken van het TaurOsproject.
Vorig jaar, december 2013, heb ik een blog geplaatst van de taurossen op Siëndonk. Dit perceel ligt tussen de Lochtstraat en de Grensweg in Stramproy. Meest opvallend toen was de kolossale Maremmana primitivo stier die met een Pajuna stier bij de Tudanca koeien liep. De Maremmana stier is inmiddels naar het Wisseblök verplaatst, waar Limia koeien rondlopen en de Pajuna stier loopt nu bij de Limia's in het bos bij de "Weerter Kempen". Over de Maremmana koeien, die op de Loozerheide rondlopen, heb ik al eerder iets verteld, dus dat laat ik nu achterwege. Je kunt het eventueel nalezen door op deze link te klikken.

stierkalf op Siëndonk in december 2013

Op Siëndonk liepen vorig jaar verschillende kalveren rond, waarvan ik niet kon zeggen of dit nakomelingen waren van de Maremmana of Pajuna. Ik vermoedde van de Maremmana, maar wist het als niet-deskundige niet zeker, dus heb hier verder ook niets over verteld. Een van de kalveren die met name opviel vanwege zijn postuur, was deze jonge stier.

Wat ik me ook nog kon herinneren, was dat dit dier als één van de weinigen dichterbij kwam, om eens te kijken welk vreemd wezen daar bij de afrastering stond.

"verse import uit Italië en 100% raszuiver"

Vandaag, precies een jaar geleden, ben ik nog eens terug gegaan om te kijken of het nu wat duidelijker was.

Op het perceel naast Siëndonk, dat "de Lieëg Hei" wordt genoemd, liepen 4 runderen rond.
Drie koeien en één stier van het Maremmana ras. Ik dacht in eerste instantie dat we hier te maken hadden met hetzelfde jonge dier dan op de vorige foto, maar kon dat dus niet met zekerheid zeggen. Het kon namelijk ook de geïmporteerde stier zijn, die Stichting Taurus in november samen met 15 koeien vanuit Toscane heeft laten overkomen. Hierover kun je meer lezen in een artikel van het Brabants Dagblad.

*****Gelukkig attendeerde Denis Frissen, beheerder Kempen~Broek, mij er achteraf op, dat het toch de geïmporteerde stier is. Alle vier dieren zijn, zo verzekerde hij mij, "verse import uit Italië en honderd% raszuiver". Ik had dat blijkbaar ook al kunnen zien aan de afwijkende kleur van de oormerken. Een prachtig dier in elk geval om te zien en omdat hij achter het prikkeldraad zit is het wel prettig om hem van zo dichtbij te mogen bekijken.

Je vraagt je op dat moment echter ook af wat er zou gebeuren als die afrastering er niet zou zijn.......
Ark en Free Nature willen dieren fokken die een sterk wijkgedrag hebben, maar bij dit dier is hier (nog) geen sprake van. Ik adviseer je dan ook om zeker niet in het weiland te gaan of minimaal 25 m. afstand te houden. Of nog beter: blijf achter het prikkeldraad..........

Hoewel ik in eerste instantie dacht dat we bij de koeien misschien ook te maken hadden met gekruiste Maremmana's, heb ik Daniel Foidl van Breeding Back gelijk moeten geven en zijn de drie koeien de Maremmana's die door Stichting Tauros zijn geïmporteerd. Ook Denis Frissen, als meest betrokkende, bevestigt dat nog eens. Nadat de geïmporteerde stier en 15 koeien namelijk 3 weken in quarantaine zijn geplaatst in de Keentsche Uiterwaard bij Keent, zijn ze allemaal overgebracht naar Kempen~broek. Het betreft een tijdelijke oplossing, totdat men een begrazingsgebied vindt, waar de dieren voor een langere periode terecht kunnen.

Ook één van de drie koeien kon haar nieuwsgierigheid niet bedwingen en kwam naar de afrastering. Hoewel de Maremmana lange tijd als trekdier is gebruikt en bekend staat als een volgzaam dier met een sterk wijkgedrag, is dit ook weer een signaal, dat je het beste de minimaal voorgeschreven afstand houdt.

Op de terugweg zag ik dat er ook drie Maremmana koeien liepen in het weiland bij "Baks" (Heltenbosdijk), waar ook Exmoor paarden lopen. Waar de andere 9 koeien lopen is vooralsnog niet bekend. Daar zal ik nog eens naar op zoek moeten gaan.

Mijn vraag bij de titel "Marammenna primitivo nakomelingen?" kan ik dus beantwoorden met een volmondig "nee". Met dank aan Denis Frissen en Daniel Foidl.

Krijgt het Tauros-project concurrentie??

Ik heb gemerkt dat er al enige tijd belangstelling is voor de Taurossen op mijn blog vanuit "Breedingback". Een blog, dat wordt beheerd door de Oostenrijkse student Daniel Foidl, die biologie en zoölogie studeert op de universiteit Wenen. In zijn blog verwijst hij regelmatig naar mijn blog en naar mijn foto's.

Onlangs las ik op zijn blog het volgende bericht:
"I am not so optimistic anymore".....
Hierin staat, dat hij zijn verwachtingen danig heeft moeten bijstellen. Hij vindt namelijk dat de Hooglander niet in het Taurosproject past en dat veel dieren "do not prove as aurochs-like"......  Het hele artikel kun je lezen door op het plaatje of op de link te klikken.

Hoewel hij bij de start van het Taurosproject in Kempen~ Broek dus hoge verwachtingen had, vindt hij nu dat de nieuwe generatie dieren niet eens in de buurt komt van het profiel dat bij het oerrund past. Dit vooral vanwege de uiterlijke tekortkomingen die hij constateert. Stichting TaurUs hecht grote waarde aan "gemoedelijke" karaktereigenschappen van een oerrund en maakt daarom gebruik van de Schotse Hooglander. Dat hadden ze volgens D. Foidl niet moeten doen.

Gekruiste Hooglanders op 't Kwaoj Gaât ( Kempen~Broek). Foto van februari 2012.

Gekruiste Hooglander met kalf  op 't Kwaoj Gaât  (Kempen~Broek).  Foto van mei 2012

De kenmerken van de Hooglander, met name hun kleine formaat, hun stompe en kortbenige lichaam, hun "niet-langsnuit" kop en hun langharige vacht zijn uiterlijkheden die niet gemakkelijk weg te fokken zijn. De laatste, met behulp van Hooglanders gekruiste dieren, zien er volgens Daniel Foidl uit als de vroegere Heckrunderen. Hoewel het misschien nog te vroeg is om een fokprogramma te beoordelen op de allereerste nieuwe generatie, is het uiterlijk van deze generaties echter wel van groot belang voor het verdere verloop. Hij vraagt zich af of dit nog te herstellen is.....

Prototype van het Uruz rund, zoals True Nature Foundation voor ogen heeft.

Hij heeft momenteel dan ook grotere verwachtingen van het eind 2013 gelanceerd Uruz project. Uruz is het oud Germaans woord voor oerrund.  " True Nature Foundation"  uit Nijmegen is eind 2013 met dit project gestart, om een runderras terug te fokken dat het oerrund in alle aspecten wel heel dicht benadert; qua uiterlijk en gedrag maar vooral ook genetisch. Dit doet men met behulp van een nieuwe gentechnologie.

Om het fokprogramma te optimaliseren, is voor het onderzoek een Internationaal Consortium opgericht, waarin Wetenschappelijke Instituten en Organisaties met de beste genetici, "ancient genetici" en moleculair biologen, zich hebben verenigd.

True Nature Foundation is al in meerdere landen in Europa actief en hun belangrijkste focus is "ecologisch herstel en duurzame ontwikkeling van/in beschermde gebieden, waaronder praktische beheersmaatregelen voor het behoud van biodiversiteit en economische ontwikkeling". Ook het Uruz project speelt hierin een grote rol van betekenis. Hoewel ik er nog niets van gezien heb, blijken de eerste Uruz runderen inmiddels al rond te lopen in o.a. Duitsland en Roemenië.

Watusi runderen

De rassen in hun programma zijn geselecteerd op hun gelijkenis met het oerrund, maar ook op hoe een ras haar eigenschappen overerft in een kruising met een ander ras. Door een uitgekiend fokprogramma wil men het doel snel bereiken. Er wordt slechts gewerkt met 4 rassen, omdat (zo verwacht men) een klein aantal rassen ook de uitval beperkt en er minder ongewenste eigenschappen in de kruisingen kunnen sluipen. De Hooglander zit daar dus niet bij, maar wel de Spaanse Sayaguese en de Italiaanse Maremmana Primitivo.
Er zijn bij Daniel Foidl echter vooral hoge verwachtingen van de Watusi-Chianina kruisingen.

Kuddegedrag  bij de Watusi runderen in de Tsjechische dierentuin "Dvúr Králové".

Het 6000 jaar oude Afrikaanse watusi-ras heeft een aantal primitieve eigenschappen die onmisbaar zijn voor het fokprogramma en dat gaat verder dan alleen het hebben van grote hoorns. Denk bijvoorbeeld aan: kuddegedrag vertonen, een leidende koe, late geslachtsrijpheid, gemakkelijk kalven zonder hulp, aanleggen van vetreserves en zelfredzame geharde dieren zodat bijvoeren niet nodig is. De Afrikaanse Watusi runderen in het programma komen van Dierenpark Amerfoort.

fotografie Lia Maas.                              Jonge Chianina koe op de Steenhoeve in Essen (Be)

Het Chianina rund is een wit rasrund, dat al generaties lang wordt gefokt in de Valdichiana in Italië. De Chianina is een oud Etruskisch runderras dat al circa 22 eeuwen wordt gehouden. Het ras dankt haar naam aan de Chiana rivier, die door de vallei loopt. De Toscanen noemen haar  "il gigantismo" (de reusachtige), want ze wordt tot wel 1.80 m. en is daarmee het grootste rund ter wereld.
Meer informatie over deze koe is o.a. te vinden op de site van de Steenhoeve in Essen (Be).

Ik vind het heel bijzonder dat er in zo'n klein landje als Nederland twee organisaties zijn, die zich bezig houden met het terugfokken van het oerrund. Oprichter en voorzitter Henri Kerkdijk-Otten, was voorheen werkzaam bij Stichting Taurus, maar was het niet eens met hun fokprogramma. Hij gelooft namelijk in een meer directe weg naar het oerrund en heeft daarom Taurus verlaten en True Nature Foundation opgericht.
Op de blog van Breedingback staat een interessant interview  met de oprichter van het Uruz project.

Nog meer hierover kun je lezen in Wikipedia. Dit is door D. Foidl geschreven. Wil je het in het Nederlands lezen, plaats de cursor dan ergens in de tekst, klik dan 1x met de rechtermuisknop en vervolgens op "Vertalen in het Nederlands".

Ik heb geen idee wat het resultaat van hun kruisingsprogramma zal zijn/worden en of we er in Kempen~Broek iets van zullen merken, maar ik denk wel dat het goed is dat de Stichting TaurUs en Ark wat concurrentie gaan krijgen. Concurrentie houdt je namelijk scherp!!!!!