Weert en omgeving

Introductie Natuur in Weert en omgeving.
Op onderstaande tabel zie je een overzicht van de door mij bezochte natuurgebieden. Deze kun je aanklikken.
Woorden in de berichten die rood gekleurd zijn, verwijzen naar een onderwerp. Als je daar op klikt kom je in dat bericht terecht. Door links bovenaan het scherm op het pijltje te klikken, ga je weer terug naar het vorige bericht.

"De huidige gemeente Weert en omgeving was in oude tijden voor ¾ omringd door woeste gronden, plassen en moerasgebieden. Het "eiland van Weert" kon toen ook alleen maar bereikt worden via hoger gelegen zandruggen (een overblijfsel uit de ijstijd), die in de moerassige gebieden lagen." (Bron: Stan Smeets, in "Andermaal Altweert").
Volledige tekst >>

Select language

Volgers


dinsdag 22 juli 2014

Reuzenbalsemien; een "wolf in schaapskleren".

Toen een Reisreporter afgelopen week op de Columbusreissite een, voor haar onbekend mooi "bloempje" plaatste en er vele leuke reacties op kreeg, heb ik ietwat kritisch gereageerd. Niet wat de bloem betreft, want eerlijk is eerlijk, het is een prachtige plant. De bloemen zijn vrolijk van kleur en mooi om te zien. Het is ook een imposante plant, want deze eenjarige kan met gemak ruim 2 meter hoog worden.
Het ging er mij echter om te laten zien wat deze plant allemaal teweeg kan brengen.

De reuzenbalsemien is een verwilderde exoot die in Nederland tegenwoordig in veel natuurgebieden te vinden is. Het is familie van het vlijtig Liesje en zijn Latijnse naam is "impatiens glandulifera".
Impatiens betekent 'ongeduldig, geen aanraking duldend, gevoelig' en verwijst naar de rijpe vruchten van de balsemienen: bij aanraking springen deze open en worden de zaden met kracht weggeslingerd. Hij wordt daarom ook wel springbalsemien genoemd.

Je vindt de reuzenbalsemien onder andere langs de Saarsvenweg in Nederweert-Eind
Oorspronkelijk is de plant vanuit N. India/Himalaya via Engeland als tuinplant ingevoerd vanwege de prachtige bloem. Ook de aanplant als bijenplant door imkers heeft later bijgedragen tot de verspreiding.
Door laksheid, gemakzucht en onwetendheid van tuinliefhebbers is de plant door met name het dumpen ervan in de vrije natuur terecht gekomen en kan daar ongestoord zijn gang gaan.

Ook in de Koningssteen in Thorn vind je de soort
Reuzenbalsemien wordt momenteel bij DAISIE bij de 100 ergste Europese invasieve exoten gerekend. DAISIE ((Delivering Alien Invasive Species Inventories for Europe)is een database met informatie over meer dan 12.000 invasieve exoten, waaronder de top 100 van de meest schadelijke. Een groot internationaal team met experts update de database voortdurend.
Invasieve exoot is een biologische term waarmee een soort wordt aangeduid, die al dan niet opzettelijk buiten zijn natuurlijke verspreidingsgebied is terecht gekomen. Het betreft dieren, planten en micro-organismen die door menselijk handelen in een nieuw gebied terechtkomen en die door vestiging en verspreiding schade veroorzaken en een bedreiging vormen voor de biodiversiteit.
Dan kun je bijvoorbeeld ook denken aan de Amerikaanse vogelkers, de Pallas eekhoorn en het veelkleurig lieveheersbeestje.

Daarnaast zijn er invasieve exoten die gezondheids- problemen bij mensen (bijv. de tijgermug),of economische schade (bijv. de muskusrat) kunnen veroorzaken. De Europese Unie geeft jaarlijks minstens 12 miljard euro uit aan maatregelen om de verspreiding van invasieve soorten onder controle te houden en de schade die zij veroorzaken, te herstellen!!!!

Het merendeel van de exoten vormt geen probleem. Ik denk bijvoorbeeld aan de tomaat en de aardappel die vanwege de ontdekkingsreizen ooit in Nederland terecht kwamen. Ook de meeste naaldbomen, (o.a. Douglas en zilverspar), zijn exoten en zijn in de 17e en 18e eeuw probleemloos geïmporteerd voor de houtproductie.
Maar de reuzenbalsemien is dus een heel ander verhaal. Hij verdringt op steeds meer plaatsen onze inheemse soorten en roeit in bepaalde gebieden zelfs kwetsbare soorten uit.
Waar hij verschijnt, verdwijnt zelfs de brandnetel, dus dat zegt al heel wat...

Prachtige bloem, met daarboven zaaddozen.
Hoewel deze eenjarige plant in de tuin nog door schoffelen of uittrekken "binnen de perken blijft", is hij in de vrije natuur een gruwel voor de natuurliefhebber. Begrazing heeft wel enig effect, maar maaien en uittrekken zijn de meest effectieve methoden bij de bestrijding. De zaden blijven immers maar een flink jaar kiemkrachtig. Belangrijk is dan wel het tijdstip van de uitvoering, namelijk wanneer de eerste bloemen in bloei staan. Maar het is eigenlijk onbegonnen werk en hij is daardoor dan ook moeilijk uit te roeien.
Een plaag voor velen, want door deze woekeraar worden ook investeringen in natuurinrichting en soortbescherming vaak teniet gedaan.

De prachtige bloem van deze "wolf in schaapskleren".......
De plant heeft mooie, opvallende 2-5 cm grote bloemen, die van juli tot september bloeien met een lila, roze of lichtgele tot witte kleur. Het is met al zijn schoonheid “een wolf in schaapskleren”.
Nadat de bloem is uitgebloeid ontstaat er een zaadlob die 4 tot 20 zaadjes kan bevatten. Zo maakt één reuzenbalsemien elk jaar ca. 800 zaadjes. En dan beginnen de problemen. Als de zaadlob op springen staat, gaat hij open als hij zachtjes wordt aangeraakt. Een regendruppel is al genoeg om de zaadjes met behulp van een ingenieus schietsysteem tot wel 7 meter “weg te schieten” zodat hij zich steeds verder kan verspreiden en dat maakt hem berucht in de vrije natuur.
Hij heeft (tot nu toe) vrij spel in de natuur en er is niets of niemand die hem afremt.

Een van de voorwaarden om het "gevecht" tegen invasieve soorten te kunnen winnen, is het publiek bewuster maken van deze problematiek. De reuzenbalsemien kan nog steeds overal gekocht worden, maar de verkoop of aanplant wordt ontraden en in België heeft de professionele groensector zelfs een gedragscode ondertekend, waarin de sector zich verbindt de plant niet meer aan te planten of te verkopen.

Een nimf van de groene stinkwants leeft van de plantensappen.

In mijn volgende blog wil ik aandacht besteden aan een andere opvallende en imposante invasieve exoot.
Het betreft de reuzenberenklauw,die ook wel toepasselijk "bloeiend monster" wordt genoemd.

1 opmerking:

  1. Als kind ging ik altijd in de tuin van een vriendinnetje tegen de zaaddoosjes tikken en we vonden het geweldig zoals de zaadjes dan wegsprongen. Er bloeide niet veel anders in die tuin.

    BeantwoordenVerwijderen

Blogarchief