Aangezien ik het belangrijk vind, dat deze volksnamen ook voor mijn geboorteplaats Weert behouden blijven, ben ik op zoek gegaan naar de Weerter woorden, die wij voor onze vogels hebben/hadden.
Hoe men aan die namen is gekomen, heeft op de een of andere manier te maken met een typering van de vogels: het geluid dat ze maken, de kleur, de grootte, de leefomgeving of het gedrag. Of misschien zomaar een fantasienaam. Ongetwijfeld leuk voor onder andere de Weertenaren om eens te lezen en na te gaan welke ze (nog) kennen.
Deze keer een blog zonder eigen foto's, maar wel met plaatjes van de vogels ter ondersteuning. Deze heb ik van internet "geplukt" van sites zoals Vogeltrackers, Vogelvisie en Soortenbank. Het was veel werk, maar leuk om te doen.
Mijn bron was die ik zelf ken en "Zoeë kalle vae", de Woeërdeliêst Wieërtlandse dialecte van Jan Feijen (Veldeke - Wieërt). Ongetwijfeld staan hier woorden bij die je (nog) niet kent en/of die niet meer worden gebruikt. Ik heb de meeste "gewone", herkenbare namen van vogels zoals mieëw, krej, doef, koekoek en aendj weggelaten en besef daardoor ook dat ik niet volledig ben. Mocht je andere opvallende, niet meer gebruikte Weerter vogelnamen kennen, laat het weten en ik zet ze er bij.
Mösse in Wieërt:
Ik kreeg nog van iemand enkele aanvullingen. Waarvoor mijn dank.
- de Weerter naam voor een keep: "spaanse bókvînk". Voor de geïnteresseerden: de naam is
waarschijnlijk bedacht omdat de keep een trekvogel is. Hij komt echter niet uit Spanje, maar is een
broedvogel in Scandinavië en Noordoost-Europa en is dus een wintergast. Maar daar stonden de
meeste mensen toen blijkbaar niet bij stil.....
- De huiszwaluw wordt ook wel vanwege zijn witte borst 'witpenske" of "witvot" genoemd.
Ook "börgerzwâlft" wordt nog wel eens gezegd.
- Vanwege de grote dikke snavel wordt de appelvink in Nederweert ook wel "dikbek" genoemd.
- Vanwege het nestgedrag wordt de fitis "ovebekkerke" of "oeëvebekkerke"genoemd.
- in Nederweert zegt men tegen de bonte specht "de tummerman" (vanwege zijn getimmer)
en in Weert is dat de "aegerstespecht" of "krejspecht" (vanwege het wit-zwarte verenkleed).
