Herfst 2016........Paddenstoelentijd:Judasoor

De Judasoor (uricularia auricula judae) heeft de vorm van een geaderd, enigszins doorzichtig oor.
Als je tijdens een wandeling een vreemd voorwerp aan een vlier of es ziet hangen en je eerste ingeving is, dat het oren zijn, is dat zo goed als zeker een "Judasoor."

Met een doorsnee van ca. 5 - 10 cm. valt deze judasoor in de wintermaanden niet op

De zwam komt best veel voor, maar valt zeker in de wintermaanden vanwege de kleur en het formaat niet zo op. Hoewel hij op de foto's groot lijkt, is dat niet het geval. Hij varieert nogal in grootte, nl. van zo'n 2 tot maximaal 10 cm.

Ik heb in  Paddenstoelentijd deel 1 al iets over deze bijzondere soort geschreven. Daarin heb ik ook geschreven over een christelijke legende, waarin wordt verteld hoe hij aan die naam komt. Je kunt dat ook eens nalezen op Natuurverhalen.nl.  Zoals elke legende is hier uiteraard niets van waar. Zeker als je bedenkt dat die bomen niet eens in Palestina voorkomen. Daardoor weet je ook dat deze legende van Europese makelij is.
Maar het is altijd leuk om zo iets te lezen.

Foto genomen in september bij het NMC in Weert

Hoewel je hem ook op andere bomen aan treft, is de Judasoor een trilzwam die een voorkeur heeft voor grote levende of dode vlieren die op een schaduwrijke plaats staan en dood essenhout. Opgezwollen trilzwammen strooien kwistig met hun sporen als de vruchtlichamen trillen!  Als er tegenaan wordt geduwd, of als de tak beweegt door bijvoorbeeld de wind, gaat die namelijk wat schommelen/trillen, als een soort plumpudding. Vandaar de naam trilzwam.

Het vruchtlichaam van deze zwam bestaat uit een propje van gelatineuse, slappe hersenachtige geplooide "lobben", die er vochtig uit zien, glad aanvoelen en verrassend veerkrachtig zijn. Dat merk je als je er zachtjes in knijpt.

Foto van deze Judasoor op een vlier is van december

na een periode met vorst en zonder regen zie je enkele Judasoren al verschrompelen

De herfst is uiteraard de periode dat je de meeste kans hebt hem aan te treffen, maar je kunt hem het hele jaar vinden. Hij kan namelijk weken van sneeuw en (strenge) vorst overleven, omdat er een soort natuurlijk antivries in zit.

Foto genomen in januari bij het NMC

Foto genomen in januari bij het NMC

Op de vorige foto's zie je dat hij een mooie satijnige donkerroze kleur heeft, maar later in het jaar verkleurt hij van bruinachtig naar lila-achtig tot bijna zwart. Op deze foto van januari ziet hij er dan ook heel wat minder rooskleurig uit en begint hij het wat moeilijker te krijgen. Vooral links en rechts zie je dat al gebeuren. De reden daarvan is in dit geval niet vanwege de vorst, want die hadden we nog niet gehad, maar uitdroging.

Foto van 15 februari 2013, genomen op de Loozerheide

Uiteindelijk verschrompelt deze zwam tot niet meer dan een taai lila-achtig velletje.
Dit is echter geenszins het einde voor deze zwam, want na de vorst en vooral na een regenbuitje,
zal hij weer opzwellen en krijgt hij weer zijn oorspronkelijke vorm en kleur.
In een vorige blog noemde ik hem niet voor niks "een taaie mysterieuze rakker".................