Taurossen weg uit Kempen~Broek

Wat al jaren de wens was van veel omwonenden, recreanten en natuur- liefhebbers, is in vervulling gegaan; de taurossen hebben de strijd verloren en verdwijnen uit de grensoverschrijdende natuurgebieden van Kempen~Broek. "Nu de rest nog" hoor ik sommigen al zeggen....

Gisteren (8 maart 2017)  stond onderstaande mededeling in dagblad de Limburger.
Aangezien de digitale versie na enige tijd verwijderd wordt, plaats ik die nu in zijn geheel op deze post,
zodat we het nog eens rustig kunnen nalezen.

Heckrund kruising op 't Luuëke

Op 25 november 2012 plaatste ik mijn eerste post over het Taurusproject met een foto van dit tauroskalfje. Deze "oerkoeien- in spé" moesten gaan zorgen voor minder arbeidsintensieve beheersvormen en een "zelfvoorziene natuur"; ze zouden de vergrassing van natuurterreinen tegengaan, de natuur verrijken met de terugkeer van bijzondere flora en fauna en het dichtgroeien met bos en struikgewas voorkomen.

Sayaguesa stier Machiel en Maria, een Tudanca koe gekruist met een Schotse hooglander

Al vanaf het eerste moment was er weerstand bij natuurliefhebbers. Het probleem was namelijk dat het beheersplan met grote grazers was geschreven door "plantenjongens" en niet door ecologen, die zich richten op het terugkrijgen van de oorspronkelijke pioniersvegetatie en biodiversiteit. De van boeren overgekochte weiden bleven inderdaad open, maar waar het eigenlijk om ging, grote grazers inzetten om zelfvoorzienende natuur te maken, gebeurde nagenoeg niet. Kleine percelen eigenen zich daar ook niet voor en in de "robuuste" natuur werden deze runderen niet ingezet..

Jammer dat Ark/Natuurmonumenten niet wat beter naar deze ecologen wil luisteren.....

De Taurossen op 't "Brook" met Machiel die voor onrust zorgden en verwijderd werden

Die begrazing door taurossen is misschien onmisbaar in "robuuste natuur", maar in onze omgeving, met zijn historische kleinschalige percelen is daar nog niets van gebleken. Eerder het tegendeel.

Gekruiste Sayaguesa koeien  worden op 't Luuëke bijgevoerd in februari 2016

Onderzoek van o.a. ecoloog Jan Bokdam (Landbouw Universiteit Wageningen), had in 2003 bovendien al aangetoond, dat arme zandgrond alleen ook nooit voldoende voedsel zou bieden om een kudde jaarrond zonder bijvoeding te onderhouden. Zelfs in de afgelopen zachte winters moest hier dan ook bijgevoerd worden.

Jonge stieren: Hooglander X Maremmana(li.) en Hooglander X Pajuna (re.) op de Weerter Kempen

En wat te denken van de column van  Rypke Zeilmaker, een natuur/wetenschapsjournalist, die in 2014 op nogal cynische wijze de begrazing door hooglanders  beschreef in  het discussieplatform Climate.nl :
" Het ‘integraal in de begrazing gooien’ betekent dat wéér een natuurterrein omrasterd wordt met schrikdraad, waarna er een trapveldje van pitrus en distels overblijft, ontdaan van broed-gelegenheid voor zangvogels van ruigte als de nachtegaal en de ondergang van je orchideeënveldje. Waarbij de kuddes vooral samenklonteren op voormalig landbouwgebied dat nog bulkt van de nutrienten. En zeg maar dag met je dekking voor reptielen als hagedissen en adders. Al grazend en optimaal foeragerend hapt zo’n leger lebmagen met John Lennon-uitstraling ook nog wel eens een nestje eieren van een blauwe kiekendief of velduil weg als ze er niet op gaan staan!!!!!!".

Ook Frans Smit van de Ecologische Werkgroep Weert Zuid doet vandaag in de Limburger een duit in het zakje door te stellen  dat " door het jaarrond begrazen met deze dieren, bijzondere planten en bloemen geen kans krijgen zich te ontwikkelen. De runderen vinden die erg lekker en eten ze op voordat ze tot bloei komen. Dat gaat ten koste van de biodiversiteit".

Hoewel Ark het niet zal toegeven, blijken de grote grazers in onze omgeving inderdaad niet te zorgen voor een rijkere- en "zelfvoorziene" natuur en kun je met beheer op maat het "maaien" in afgerasterd terrein eigenlijk net zo goed door schapen of "gewoon" vee laten doen.

Kudde op Siëndonk

Niet alleen bij de natuurliefhebbers is er weerstand. Er heerst (zeker na enkele incidenten) een steeds groter gevóel van onveiligheid bij recreanten en omwonenden, die zich met deze grote dieren in de voor iedereen toegankelijke gebieden, niet op hun gemak voelen. In grotere gebieden is het gemakkelijker om rust in een kudde te handhaven, zodat die zich kan ontwikkelen tot een sociale kudde.
Een sociale kudde vertoont dan wijkgedrag, maar op een klein perceel is dat vaak niet mogelijk. Gevolg is onrust bij de dieren en niet gewenst gedrag, wat leidt tot een sterk verminderd veiligheidsgevoel van de omwonenden en bezoekers.
Ook de Ecologische Werkgroep Weert Zuid waar ik graag mee op pad ga, besloot om die reden te stoppen met haar inventarisaties van planten.

De Sayaguesa stier die in maart 2013 als eerste verwijderd is vanwege agressief gedrag.

Maremmana stier op d'n Oetslaag

Ecolander, een Heckrund  gekruist met een ? op de Graus

Kruising Maremmana stier op de Weerter kempen

Een kruising tussen een Limia en een Pajuna op 't Kwaoj Gaat

Op een groot perceel geef je grazers de ruimte om bezoekers uit de weg te gaan. Nu waren er echter runderen, die in plaats van vluchtgedrag te vertonen, op je af kwamen en dreigend over kwamen.
Vooral de afmeting van de stieren weerhield velen ervan het voor iedereen toegankelijke terrein te betreden.

Even de rol van de tauros in de "nieuwe" natuur buiten beschouwing latend, wil ik vooropstellen, dat ik vanaf het eerste begin met belangstelling de taurossen gevolgd heb, maar altijd op gepaste afstand.
Letterlijk en figuurlijk.... Dat kan echter, zo blijkt, niet altijd. Ik ben het er dan ook volledig mee eens, dat bezoekers zich veilig moeten voelen en niet ongewild met deze dieren worden geconfronteerd.

Rechts een Pajuna stier, de andere 2 zijn gekruiste dieren

Om het heersende gevoel van onveiligheid weg te nemen en te bezien welke maatregelen genomen moesten worden, werd een onafhankelijke Commissie "Verbetering Begrazingsbeheer" ingesteld.
Deze Commissie stelde dat op die wijze doorgaan met het Taurosproject in Kempen~Broek geen optie was en kwam op 20 februari 2015 met een advies naar buiten, dat door Ark en de Stichting Taurus werd overgenomen: in gebieden groter dan 100 hectare zouden taurossen gehandhaafd blijven en ook opengesteld blijven voor publiek. Voor gebieden kleiner dan 100 hectare zou ARK in overleg met de Klankbordgroep Kempen~Broek een alternatief runderras kiezen.

Begrazing van de Loozerheide door taurossen en Exmoors

Als alle door ARK voorziene uitbreidings-  en verbindingsmaatregelen volgens planning door zouden gaan, ging dit om de gebieden: -1.) Loozerheide,  -2.) Laurabossen , Weerter Kempen , Kettingdijk West   en  -3.) Smeetshof , Graus , Kwaoij Gaat , Wijffelterbroekbos met de Raamweiden.
De toenmalige burgemeester van Bocholt, Jos Claessens, hield de komst van de taurossen op Smeetshof in april 2015 nog tegen, maar toen de taurossen uiteindelijk toch kwamen (blijkbaar onder druk), werd wandelaars verboden in de gebieden te komen waar deze runderen vertoefden.

Na dat besluit is het een tijd rustig gebleven, ook in Nederland, maar blijkbaar bleef er met name bij de Belgische natuurvrienden onvrede bestaan over de situatie op Smeetshof en enclave Ooms. In februari van dit jaar besloot natuurvereniging Natuurpunt van het Belgische Bocholt dan ook het contract met de Stichting Ark voor het laten grazen van taurossen in hun natuurgebieden niet te verlengen. Dat contract met een looptijd van twee jaar liep in januari dit jaar af.

Natuurbeheerder Goossens zei er het volgende over:
“Ik dacht dat we wel zouden wennen aan de taurossen, maar dat bleek niet het geval. Daarom hebben we besloten het contract met Ark Natuurontwikkeling niet te verlengen. We zijn nu met Ark in overleg over alternatieven. Galloway-runderen bijvoorbeeld. Die dieren zijn ook groot, maar ze zijn tevens defensief ingesteld. Ze zullen eerder wegrennen als aanvallen als ze zich bedreigd voelen. 
Als besloten wordt de tauros te handhaven in Nederlandse natuurgebieden groter dan honderd hectare, dan zal er een draad gespannen moeten worden over de grens met België.”

Taurossen op de Kettingdijk in september 2016. 

En dat laatste was blijkbaar de druppel die de emmer bij Ark deed overlopen. Het Wijffelterbroekgebied is een grensoverschrijdend gebied en een draad tussen beide landen past daar volgens haar niet in. Dan is de grens meer dan alleen maar een streep en dat is inderdaad ook het laatste wat ik zou willen. Vandaar het besluit van Ark om de knoop door te hakken en met het taurusproject in het grensoverschrijdende gebied van Kempen~Broek te stoppen. Veel mensen zullen daar waarschijnlijk niet rouwig om zijn.....

Dit besluit gaat de Nederlandse dorpsraden en natuurclubs echter niet ver genoeg zo blijkt vandaag.
Zij willen dat de tauros ook verdwijnt uit de 2 niet grensoverschrijdende gebieden (Kettingdijk-Weerter Kempen-Laurabossen en de Loozerheide).
Als het aan hen ligt verdwijnt de Tauros dus uit heel Kempen~Broek, want zoals de voorzitter van de dorpsraad Altweerterheide zegt: " Je haalt jezelf een groot risico op de hals door daar runderen die je niet kunt vertrouwen, te laten grazen. Wij zijn die dieren liever kwijt dan rijk."

Ark zal, zoals het er nu naar uit ziet, echter blijven vasthouden aan de taurossen, want:
" als je de natuur zelf wil laten beheren, dan moet je een dier nemen wat daarbij past. De tauros is zo'n dier."
Aldus Van den Oetelaar van Ark.

Dat mag dan wel passen in het zogenaamde "wildernisdenken", maar is (zo blijkt na 5 jaar) niet van toepassing in deze omgeving. Ark wil dat niet inzien, maar uiteindelijk kunnen ze toch niet blijven vasthouden aan iets dat onmogelijk is!!!

WORDT ONGETWIJFELD VERVOLGD................................


***** Op 5 april is naar aanleiding van deze post een bericht geplaatst op het veel bezochte discussieforum Carnivora. Op het moment dat ik deze site bezocht, werd gemeld dat er 161 gebruikers online waren geweest in de afgelopen 10 minuten ( 3 leden · 158 gasten · 0 Anoniem.)
Op deze site worden regelmatig reacties geplaatst n.a.v. mijn posts. Hun laatste bericht (in het Engels) kun je HIER lezen.