"Natuur beleven is niet moeilijk; het is een kwestie van kijken, luisteren,
ruiken, vragen stellen en vooral..... nieuwsgierig zijn". (Guus Urlings)
Als kind was de natuur "m'n speeltuin" en was alles heel gewoon.
Pas op latere leeftijd zag ik, hoe mooi de natuur in Weert e.o. eigenlijk is.
Ik laat jullie in deze blog hiermee kennis maken.
Veel kijk- en leesplezier
GeervanneSmeed.
**Zonder mijn toestemming, mag je geen gebruik maken van mijn foto's en tekst.
Weert en omgeving
"De huidige gemeente Weert en omgeving was in oude tijden voor ¾ omringd door woeste gronden, plassen en moerasgebieden. Het "eiland van Weert" kon toen ook alleen maar bereikt worden via hoger gelegen zandruggen (een overblijfsel uit de ijstijd), die in de moerassige gebieden lagen." (Bron: Stan Smeets, in "Andermaal Altweert").
Volledige tekst >>
Zoeken
****Wil je iets anders weten? Tik dan je zoekopdracht hiernaast in:
****Foto's zijn in de vergroting mooier, scherper en duidelijker. Dan moet je er wel even op klikken......
Select language
Volgers
donderdag 22 november 2012
De avond valt in het Weerterbos.
Het project startte in 2007 en naar verwachting is het in 2012 klaar. In het Weerterbos werkt ARK samen met Waterschap Peel en Maasvallei, provincie Limburg en het Limburgs Landschap.
Naast de terugkeer van het edelhert wordt in het Weerterbos hard gewerkt aan het creëren van een klimaatbuffer door het vergroten van het vermogen van het bos om water langer vast te houden. Ook worden grote waterbuffers aangelegd aan de rand van het bos, ter hoogte van de Laarderheide en bij In den Vloet. Met het verkregen zand wordt een ecoduct over de autosnelweg en spoorweg aangelegd en dat alles zorgt straks voor een uniek aaneengesloten gebied; het grensoverschrijdende Kempen~Broek.
De Raam
In Nederland werd vanaf de jaren 30 in de vorige eeuw en vooral ook meteen na WOII een groot aantal werkverschaffings- projecten opgezet.Na de Tweede Wereldoorlog waren er namelijk ruim honderdduizend werklozen. Om deze in te kunnen zetten in het arbeidsproces werd de Dienst Uitvoering Werken (in de volksmond DUW genoemd) opgezet, aanvankelijk bedoeld voor opruimings- werkzaamheden.Later werden ze betrokken bij ontginningswerkzaamheden en civiele werken. In de werkverschaffing kregen de werklozen geen echte baan aangeboden, maar werden ze door de overheid verplicht om in grote werkploegen ongeschoold werk uit te voeren bijvoorbeeld het ontginnen van een hoogveengebied of het graven van kanalen. Dit alles gebeurde met schop, kruiwagen en kiepkar. Zo gebeurde ook in het Wijffelterbroek en Achterbroek. In de blog de Raam in 't Brook kun je hier meer over lezen.
Bovenstaande foto is genomen vanaf een stuw in De Raam.Links van de vaart ligt een deel van het Wijffelterbroek dat Wisseblök en het “Kwaoj Gaât” wordt genoemd; het resultaat van de ontginningen na de Tweede Wereldoorlog. De lossing (links op de foto te zien) die in de Raam uitmondt, komt van de Vetpeel die net voor de grensovergang langs de Bocholterweg ligt. De naam Kwaoj Gaât geeft aan hoe moeilijk een en ander is verlopen en onder welke omstandigheden er gewerkt werd. Door de kanalisatie van beken en diepe ontwatering in de afgelopen eeuwen is een groot deel van de natuurlijke sponswerking verloren gegaan. Lang was dit een groot voordeel voor de landbouw, maar door klimaatverandering gaan we vaker te maken krijgen met extreme droogte enerzijds en hinderlijke overstromingen anderzijds.
Het klimaatproject biedt dankzij de uitbreiding van het natuuroppervlak in het Kempen~Broek, de mogelijkheid om de afvoer van water te vertragen.
Water vasthouden in de moerassen aan de bovenloop van beken wordt steeds belangrijker en de landbouwgrond die met veel zweet is verkregen, zal over enige tijd weer teruggegeven worden aan de natuur.
Herfst 2012.......Grote parasolzwam 2
Onlangs zijn in het Meinweggebied (Limburgs-Duitse grensstreek) een aantal Oost-Europeanen aangehouden die, met grote plastic zakken bij zich, op zoek waren naar eetbare paddenstoelen en daarbij moedwillig de niet eetbare soorten vertrapten. Ze werden geverbaliseerd, want dat is verboden. De geplukte paddenstoelen werden in beslag genomen en na weging bleek het om ruim 20 kg te gaan!!!
Ongetwijfeld zaten daar de “boskip” of zwavelzwam bij en de door kenners zeer geliefde grote parasolzwam.
Toch doodzonde dat deze mooie “herfstproducten” geplukt worden. Het gaat niet om de enkeling, die af en toe eens wat paddenstoelen plukt voor eigen gebruik, maar om degenen die uit financiële overwegingen op zoek gaan en daarbij een compleet bos leegplunderen.
woensdag 21 november 2012
Herst 2012....... Grote Parasolzwam
De hoed is beige, grijsachtig en bruin geschubd. De steel is relatief dun en wanneer deze op zijn hoogte is, begint de hoed te groeien. De hoed heeft een karakteristieke structuur die wat lijkt op een slangenhuid. De steel, die tot 40 cm lang kan worden, is grijsachtig wit. De hoed begint kogelvormig en bruin en later spreidt het zich uit met een bult in het midden. De plaatjes onder de hoed zijn breed en wit tot roomkleurig en de steel is lang en slank met onderaan een knolvormige verdikking. De steel draagt een verschuifbare manchet. Ook dat is een echt kenmerk van deze parasolzwam.
Dit groepje vond ik in de berm bij de Breijbaan, in het Moeselpeelgebied. In een volgende blog zal ik er iets meer over vertellen.
De Grashut
Nadat de Grashut door Het Limburgs Landschap was aangekocht, werd die in 2006 gesloopt. Daarvoor in de plaats kwam een uitkijktoren, die in april 2008 officieel werd geopend. Het is het centrum van een omrasterd (tijdelijk?) leefgebied voor edelherten. In september en oktober zijn er tijdens de bronst doordeweekse avondexcursies en in het weekend ook nog in de vroege ochtenden. Vanaf o.a. deze uitkijktoren is het mogelijk om edelherten te spotten.
Historische kaart van 1898 met de voormalige landbouw-enclave Grashut |
Grashut vanaf de uitkijktoren in februari 2010 |
In een groot gedeelte van de "Grashut" is de afgelopen 2 jaar de voedselrijke bovenlaag afgegraven en afgevoerd. Door het afgraven van de voedselrijke grond ontstaan weer schrale bodems die zich ontwikkelen tot een natuurlijk landschap van vennen, moeras en heischrale velden. De ontginning in de 19e en 20e eeuw heeft geleid tot een sterke ontwatering, waardoor het Weerterbos verdroogde.
Grashut vanaf de uitkijktoren in september 2012 |
Door Stichting het Limburgse Landschap en een aantal andere instanties zoals Waterschap, wordt weer getracht terug te keren naar het oorspronkelijke natuurgebied. Door herstel van de vennen en het verkleinen van de drainerende werking en afvoersnelheid van hoofdwateringen, zoals de Oude Graaf, wordt weer gezorgd voor een sponswerking en daardoor ook bufferende werking. Het waterbergend vermogen van het Weerterbos wordt zo hersteld en een natuurlijker bos komt tot ontwikkeling. Een gebied waar onder andere het edelhert zich thuis moet gaan voelen. In april volgend jaar zal er ook een kleine kudde Exmoorpony’s losgelaten worden.
Een sluipmoordenaar
In 1919 werd in het centrum van Weert de zogenaamde Binnenmolen afgebroken vanwege uitbreiding van onder andere het Bisschoppelijk College. De Binnenmolen was een standaardmolen. In 1930 is de wal afgebroken en zijn de grachten gedempt. Op deze tekening van de Binnenmolen die dateert van 1890, zien we op de voorgrond de stadsgracht en een deel van de Stadswal waar de molen op stond. Dit is op de latere hoek van de Van Berlostraat en de Wilhelminasingel.
Binnentuin met molensteen en treur-es |
Tweeëntwintig jaar later, in september 1996, volgde weer een verplaatsing van de boom, incluis molensteen. Nu moest hij verkassen naar de groenstrook op de Wilhelminasingel. Dit was noodzakelijk vanwege een nieuwe entree en verdere uitbreiding van het Muntcomplex. Het was in eerste instantie de bedoeling dat dit een tijdelijke plek zou zijn en dat ie in 1998 weer zou worden verplaatst naar het Collegeplein als dat opnieuw ingericht was. Uiteindelijk heeft men toch besloten dit niet te doen, want dat zou wel eens te veel kunnen zijn. De boom is dus op de Wilhelminasingel blijven staan.
Flinke ingrepen voor een boom, maar hij wist het na een aantal moeilijke jaren toch te overleven.
De laatste jaren is echter vooral de molensteen een groot probleem aan het worden, want hij houdt de boom in een echte wurggreep. Die hangt letterlijk en figuurlijk als een “molensteen om zijn hals”.
Dit jaar nog wordt het binnengat van de molensteen verruimd, om de treures te verlossen uit die beknellende positie. Kan ie weer voor een aantal jaren vooruit.
Maar nog houdt het niet op, want er is onlangs een echte sluipmoordenaar bij gekomen in de vorm van een zwam. Het is een fors ontwikkeld eenjarig vruchtlichaam van de
Ruige Weerschijnzwam. Dit is waarschijnlijk de genadeklap voor deze boom, want een effectieve behandeling van een door een Ruige Weerschijnzwam aangetaste boom bestaat er tot heden niet.
Ongetwijfeld zal men er iets aan proberen te doen, maar hoe lang kan dit nog gerekt worden?
Het zou heel erg jammer zijn voor deze bijzondere boom, maar nu levert het wel een mooi plaatje op van de zwam.
***Update november 2020. De boom staat er nog steeds.
Een acrobatische slijmbal.
Heerlijk om daar zo rond een uur of 7 rond te struinen, de heerlijke kamperfoeliegeuren op te snuiven en te zien hoe de natuur daar dankzij de door ons verfoeide regen in optimale conditie is. De Taurossen stonden zielig wat voor zich uit te staren, maar er waren ook dieren die in opperste stemming waren vanwege het weer. Zo ook deze naaktslak, die toch heel wat toeren moet hebben verricht om tegen de lange stengel van het kweekgras (of is het raaigras?) op te “klimmen”. Uiteindelijk is die door gezwiept, maar deze acrobaat wist zich goed vast te klemmen.
Dat gaf mij de gelegenheid om deze slijmbal ook eens ongestoord van de onderkant te kunnen bekijken.
De echte tonderzwam
Geen roodgerande houtzwam of echte vuurzwam, maar de echte tonderzwam, zo blijkt na enig speurwerk. Tot 1970 werd de echte tonderzwam in Nederland sporadisch gevonden en in de meeste jaren helemaal niet. Vanaf de zeventiger jaren slaat de soort echter geen jaar meer over en is er een gestage toename. Dit komt vooral door- dat zwakke en dode bomen veel minder worden verwijderd uit de bossen dan vroeger. Het is nl. een zwakteparasiet die alleen groeit op verzwakte bomen.
Tegenwoordig is de echte tonderzwam dan ook vrij algemeen op de hogere zandgronden, in Zuid- Limburg en in de duinen ten zuiden van Bergen (Noord-Holland). De consolevormende vruchtlichamen van de echte tonderzwam zijn meerjarig en kunnen een halve meter doorsnede bereiken. Je vindt meestal exemplaren van 5-30 cm breed en 10-15 cm dik.
De tonderzwam werd tot in de 19e eeuw gebruikt als tondel voor het maken van vuur.
Tondel is de benaming voor een licht ontvlambaar materiaal, dat dient voor het maken van vuur. Het wordt ook wel 'tonder' genoemd. Voor het maken van een vuur werd een reepje met paardenurine geprepareerde tonderzwam met een scherp voorwerp geschraapt, hierdoor ontstond een pluizig materiaal dat zeer geschikt was om tot ontbranding (gloeien) te brengen.
Een tonderzwam kan wel enkele tientallen jaren oud worden |
Kardinaalsmutsje
De vrucht is een rozerode, vier- of vijfhokkige doosvrucht, waarvan de vlezige, oranje zaden tevoorschijn komen als die opengaat. Het zijn net kleine sinaasappeltjes.
Alle delen van de plant, en vooral de zaadjes, zijn trouwens giftig.
Mensen krijgen na consumptie direct last van diarree en buikkrampen; ze gaan braken of raken er versuft van.
Ook vogels zoals spreeuwen, lijsters en roodborstjes, durven zich pas laat in herfst en in de winter hieraan te goed te doen en eten ze in hun geheel op. De vruchten blijven dan ook lang aan de struiken hangen. De giftige zaden verlaten het vogellichaam onverteerd “op natuurlijke wijze”. Ze helpen er zo aan mee dat deze struik/boomsoort zich kan verspreiden. Het kardinaalsmutsje kun je dan ook op veel plaatsen aantreffen.
Ringselven
Eerste peel of zwempeel |
Tweede peel of vispeel |
Een niet onbelangrijk argument om zich hier te vestigen, was de aanwe-zigheid van water.
Voor een zinkfabriek is voldoende koelwater van wezenlijk belang en het Ringselven, dat eigenlijk uit meerdere vennen in de vorm van een ovale ring bestaat, kon hier in voor- zien. De aanvoer van water, dat indirect van de Maas komt, vindt groten- deels plaats door aanvoer vanuit natuurgebied de Hoort. Onder andere via "'t luuëpke" (vroeger een populaire beek voor de jeugd om te zwemmen). Ook de Hamonterbeek mondt in de Hoort uit.
De waterkwaliteit van de aanvoerende Hoort is niet zo denderend,maar door verdunning met regenwater wordt de invloed van dit water enigszins beperkt. Er is veel slib, dat sterk verontreinigd is met metalen en in het water is sprake van verhoogde gehalten aan zink en andere metalen. Het ven valt daarom in klasse 4+ (NW4-normering).
't Luuëpke |
Het Ringselven (en ook de Hoort) ligt op één van de hoogst gelegen gebieden van de N.Brabantse Kempen (30 tot 35 m. NAP) in een dalvormige laagte, met ten noorden en ten zuiden ervan hoger gelegen dekzandruggen, die oorspronkelijk begroeid waren met bos en heide.
Deze kaart van 1877 laat goed de Ring zien. |
Vandaar de naam Ringselven.
Toen eind 19e eeuw de Zinkfabriek er werd gevestigd, is het Ringselven doorsneden door een dijk, waar de Havenweg en een spoorlijn over lopen. Dat was nodig vanwege de aanvoer van grondstoffen en betere bereikbaarheid. Daardoor is het ven in drieën gesplitst. In Dorplein praat men van Eerste - en Tweede Peel (of Zwempeel en Vispeel) en de Klaarvijver (tegenwoordig Ringselven-Oost genoemd).
Het gebied heeft, zeker tegenwoordig, voor de eigen bevolking een belangrijke recreatieve functie. De locatie was vooral in vroegere jaren een geliefde zwemplas en is ook nu nog een prima visplek.
Het uiteindelijke streven is om van het grensoverschrijdende Kempen~Broek één aaneengesloten gebied te maken en het Natura 2000 netwerk met het Ringselven is hierin een onmisbare schakel.
Op onderstaande historische kaart van 1840-1850 kaart is het huidige Natura 2000 gebied aangegeven. Op deze kaart is het zogenaamde "Eiland van Weert" nog heel goed te zien; zoals je kunt zien, werd Weert toen nog nagenoeg geheel door woeste natuurgebieden omringd. In het noord- oosten bevinden zich ook nog o.a. (hier niet zichtbaar) de Groote Peel, Moeselpeel, Roukespeel, Roeventerpeel, Sarsven en de Banen. Je zult ook op deze kaart tevergeefs zoeken naar de Tungelroyse beek, want die was daar toen nog niet...
historische kaart van 1840 met het huidige Natura 2000 gebied. |
Blogarchief
-
▼
2024
(7)
- ▼ augustus 2024 (3)
- ► april 2024 (2)
-
►
2023
(16)
- ► december 2023 (3)
- ► november 2023 (3)
- ► oktober 2023 (3)
- ► september 2023 (2)
- ► april 2023 (1)
- ► maart 2023 (1)
-
►
2022
(19)
- ► december 2022 (3)
- ► november 2022 (3)
- ► oktober 2022 (1)
- ► september 2022 (2)
- ► april 2022 (3)
- ► maart 2022 (1)
-
►
2021
(19)
- ► december 2021 (2)
- ► november 2021 (3)
- ► oktober 2021 (1)
- ► september 2021 (2)
- ► augustus 2021 (3)
- ► april 2021 (1)
- ► maart 2021 (1)
- ► februari 2021 (1)
-
►
2020
(21)
- ► december 2020 (3)
- ► november 2020 (4)
- ► oktober 2020 (3)
- ► september 2020 (5)
- ► augustus 2020 (1)
- ► maart 2020 (1)
-
►
2019
(17)
- ► december 2019 (4)
- ► november 2019 (2)
- ► oktober 2019 (2)
- ► september 2019 (2)
- ► maart 2019 (1)
- ► januari 2019 (1)
-
►
2018
(13)
- ► december 2018 (1)
- ► november 2018 (3)
- ► oktober 2018 (1)
- ► september 2018 (4)
- ► augustus 2018 (1)
- ► februari 2018 (1)
-
►
2017
(21)
- ► december 2017 (4)
- ► november 2017 (5)
- ► oktober 2017 (2)
- ► september 2017 (3)
- ► augustus 2017 (1)
- ► maart 2017 (3)
- ► januari 2017 (1)
-
►
2016
(30)
- ► december 2016 (3)
- ► november 2016 (5)
- ► oktober 2016 (6)
- ► september 2016 (2)
- ► april 2016 (3)
- ► maart 2016 (1)
- ► februari 2016 (2)
- ► januari 2016 (3)
-
►
2015
(45)
- ► december 2015 (7)
- ► november 2015 (7)
- ► oktober 2015 (5)
- ► september 2015 (6)
- ► april 2015 (3)
- ► maart 2015 (3)
- ► februari 2015 (3)
- ► januari 2015 (5)
-
►
2014
(43)
- ► december 2014 (5)
- ► november 2014 (5)
- ► oktober 2014 (4)
- ► september 2014 (3)
- ► augustus 2014 (3)
- ► april 2014 (2)
- ► maart 2014 (5)
- ► februari 2014 (2)
- ► januari 2014 (2)
-
►
2013
(62)
- ► december 2013 (2)
- ► november 2013 (5)
- ► oktober 2013 (3)
- ► september 2013 (5)
- ► augustus 2013 (1)
- ► april 2013 (7)
- ► maart 2013 (6)
- ► februari 2013 (9)
- ► januari 2013 (8)
-
►
2012
(59)
- ► december 2012 (22)
- ► november 2012 (37)