Taurossen op de Kettingdijk in 2020

In de vorige post vertelde ik dat in gebieden groter dan 100 hectare taurossen gehandhaafd kunnen blijven en ook opengesteld blijven voor publiek. Voor gebieden kleiner dan 100 hectare heeft ARK in overleg met de Klankbordgroep Kempen~Broek (????) een alternatief runderras gekozen. Dat zijn dus Schotse Hooglanders geworden. Op de Kettingdijk/Vetpeel en de Loozerheide heeft men vanwege de 100 ha. regel Taurossen kunnen plaatsen. Ik weet niet of die 100 ha. daar klopt, maar we zullen maar aannemen dat aan die voorwaarde wordt voldaan.

Stierenkuilen kunnen zorgen voor meer biodiversiteit

In de post "Stierenkuilen op de Kettingdijk" gaf ik al aan dat die kuilen een positief element kunnen zijn wat betreft de toename van biodiversiteit, maar hoewel Natuurmonumenten hoog opgeeft over een grote biodiversiteit door "ecologische begrazing" van taurossen en Schotse hooglanders is, net als op de Raamweiden en Graus, ook op de Kettingdijk van biodiversiteit weinig te merken. Ook hier wordt zichtbaar dat de begrazing eerder een verarming van de verschillende gebiedseigen biotopen tot gevolg heeft; dat er weinig sprake is van een kruiden- en faunarijk grasland en dat de runderen ook hier de opgeschoten struikjes en boompjes met rust laten.

Grote kudde Taurossen op de Kettingdijk

Grote delen van de voormalige malse weilanden van de Kettingdijk en voormalig akkerland op de Vetpeel zijn nu begroeid (met het inmiddels uitgebloeide) giftige Jacobskruiskruid en op enkele plekken zie je elzen en berken verschijnen. De dieren laten die met rust. Van kruidenrijk grasland is weinig sprake.

Ik weet niet hoe groot het begrazingsgebied is, maar er lopen ongeveer (medio augustus) 70 runderen. Te veel lijkt me, want jaarrond begrazen is eigenlijk niet mogelijk. Ik heb namelijk begrepen dat er nu al vanwege de droogte bijgevoerd werd en dat dat straks in de wintermaanden ook gaat gebeuren.

Veel gekruiste rassen op de Kettingdijk

Er lopen verschillende soorten (gekruiste) runderrassen rond. In een post van december 2015 schreef ik dat er toen op de Kettingdijk vooral (kruisingen van) Limia's ,  Pajuna's  en Sayaguese runderen liepen. Die zie ik hier nog steeds lopen, maar zo te zien zijn er nu ook Maremmana primitivo runderen en Maronesa runderen.  Bij de post over de stierenkuil heb je al verschillende van die runderen gezien. Door de kruisingen kan ik van de meeste dieren helaas niet precies aangeven wat het nou precies zijn. Mogelijk dat ik suggesties krijg van bezoekers....

De grijze Maremmana koe is de leidkoe van de grote groep; zij bepaalt wat er gebeurt.

Een goed voorbeeld van kuddegedrag is synchroon gedrag

De 100 ha regel heeft tot gevolg dat de dieren uitwijkmogelijkheid hebben en beter met rust worden gelaten. Een ander voordeel is dat er door een grote groep dieren en een grote oppervlakte kuddevorming plaatsvindt. Daar heb ik in een eerdere post over geschreven. Dat kun je HIER nog eens nalezen.

Kuddegedrag bij de runderen is te herkennen als zogenaamd synchroon gedrag: ze blijven in elkaars nabijheid, grazen, herkauwen, schuilen, rusten en “vluchten” gelijktijdig. Dat versterkt de onderlinge band en biedt bescherming tegen roofdieren of ander “gevaar” van buitenaf. Voor een gebied dat voor iedereen toegankelijk is, is dit vlucht- of wijkgedrag van groot belang. Bij een groot gebied is dat beter mogelijk dan in een klein gebied.

Een natuurlijke kudde met veel kalveren

Een natuurlijke kudde runderen bestaat uit melkgevende koeien en hun kalveren, jongvee, droge koeien, "oppastantes" en enkele stieren. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, heeft de stier weinig te vertellen; het is een koe die de dienst uit maakt. Dit noemt men “matriarchaat”. De leidkoe bepaalt waar ze gaan grazen, waar ze gaan rusten en schuilen, wanneer ze gaan drinken etc.

De grijze Maremmana is de leidkoe van de  "donkere" kudde, de stier is een zuivere Maronese.

Deze Limia koe is de leidkoe van de kleienere "rode" kudde

Hoewel de dieren op de Kettingdijk ook wel onder elkaar komen, is mijns inziens toch duidelijk sprake van 2 kuddes. Een grote en een kleine groep. De grote kudde die vooral bestaat uit donkere dieren staat onder leiding van de grijze Maremmana (?) koe en bij de kleinere kudde die licht van kleur is, is dat een "rode" Limia koe.

Kenmerken van de Schotse Hooglander

Kenmerk van het Heckrund (linker stier)

Aan de foto's is te zien hoeveel verschillende soorten kruisingen er zijn. Ik heb een hele serie foto's gemaakt van de runderen waarop je nog meer variatie ziet. Je ziet (kruisingen) van Maremmana's, Limia's, Tudanca's, Sayugese en Maronesa runderen. Maar ook zie je dieren waarin we de kenmerken zien van Schotse Hooglanders en Heckrunderen. Er wordt dus niet echt gericht gefokt, zo lijkt het; men laat de natuur zijn gang gaan in de hoop dat er "goede" nakomelingen tussen zitten.

Het zijn te veel foto's om hier allemaal te plaatsen. Toch benieuwd daarnaar? Ik heb ze op mijn site op Flickr geplaatst en daar kun je ze bekijken. Wel even HIER op klikken.

******** Vrijdag 11 september heeft Daniel Foidl naar aanleiding van deze post een reactie geschreven in zijn blog "The Breeding Back Blog". Daniel Foil is een autoriteit op het gebied van het terugfokken van uitgestorven runderen; van de uitgestorven dieren zelf, over hun vaak gedomesticeerde nakomelingen en desomesticatie tot nieuws en feiten over verschillende terugfokprojecten, rapporten en foto's.

De conclusie die hij trekt na het lezen van mijn post en na het zien van de foto's op Flickr is de volgende: "The Tauros Programme in Kempen~Broek seems to have a different approach to the breeding. While most "breeding-back" projects breed by selecting a chief bull and selecting out individuals that do not fit the standards, the Tauros Programme seemingly let the cattle breed for themselves with many bulls in one herd, with barely any selection (the fact that there are still brindle individuals suggests to me that no selection has taken place yet, as this trait is dominant and easy to select out). Maybe the selection phase has not started yet. I think it is good that the cattle have bull competition in their breeding, as this enables natural selection, but I think this phase is too early for that. It will be very difficult to raise the quality* of the herds this way, except if all bulls were quality bulls. Again, maybe the selective breeding phase has not started yet and they will start selective breeding in the next months or years".

* met kwaliteit bedoelt hij de gelijkenis met de oeros in zijn morfologische eigenschappen, dus de bouw en de vorm en niét de overlevingscapaciteit, gedrag of andere eigenschappen.

Taurossen weg uit Kempen~Broek

Wat al jaren de wens was van veel omwonenden, recreanten en natuur- liefhebbers, is in vervulling gegaan; de taurossen hebben de strijd verloren en verdwijnen uit de grensoverschrijdende natuurgebieden van Kempen~Broek. "Nu de rest nog" hoor ik sommigen al zeggen....

Gisteren (8 maart 2017)  stond onderstaande mededeling in dagblad de Limburger.
Aangezien de digitale versie na enige tijd verwijderd wordt, plaats ik die nu in zijn geheel op deze post,
zodat we het nog eens rustig kunnen nalezen.

Taurossen op de Kettingdijk 2015

De afgelopen 2 maanden ben ik flink bezig geweest op mijn blog. Gemiddeld maar liefst 2 posts per week.........
Te veel volgens mijn eega!!!! Daar ben ik het mee eens, maar ik had me voorgenomen om nog voor het eind van het jaar van elk perceel waar Taurossen grazen, een post te plaatsen. En dat is bij deze dus gelukt. Het was meer "werk" dan ik dacht. Niet alleen wat betreft het bezoeken van de percelen, maar om er een post van te maken.

Ik ben ook nog eens een aantal keren terug moeten gaan, omdat de foto's niet naar mijn zin waren. Het weer werkte niet altijd mee om goed geslaagde foto's te maken en vaak was het zo ver weg dat de foto's te onduidelijk waren. Bij een aantal posts ben ik nog steeds niet zo tevreden over de kwaliteit, maar ik moest het er mee doen. Aangezien er momenteel geen dieren bij 't "Brook" lopen, is deze post van de Kettingdijk de laatste van dit jaar. Ik telde op alle percelen in totaal 106 dieren. Ik heb er ongetwijfeld een paar vergeten, maar 't zal er dicht bij in de buurt zijn.

Deze post gaat dus over de Taurossen die op de Kettingdijk grazen. De enige foto die ik er tot nou toe van had, heb ik op de site Flickr geplaatst. Het is een foto van februari 2015. De dieren lopen hier al langer, maar altijd zo ver weg, dat het me niet lukte er goede duidelijke foto's van te maken. Ook bij de Kettingdijk waren deze keer de omstandigheden niet optimaal, maar ik heb toch besloten deze post te maken. Mocht je denken: "die foto is niet zo duidelijk", dan kan ik je alleen maar gelijk geven. Ik ben echter niet van plan om het weiland in te gaan....

Taurossen beej Baks 2015

Op het kaartje van de begrazingsgebieden, heb ik bij de Heltenboschdijk  (* hilsenbosch, heltenbosch of eltenbosch= hoog bos) de naam "beej Baks" gezet.  Op een militaire kaart van 1939 wordt de brug over de beek trouwens Beltenboschbrug (*belt=bult) genoemd. Wij noemen ze ook wel "Baksbrug".
Consortium AHV (ARK Natuurontwikkeling, Habitura en Rentmeester Van Soest), heeft dit perceel dat langs de Tungelroyse beek ligt via koop verworven. De aankopen in Kempen~Broek zijn er op gericht om een "ketting" van aaneengesloten natuurgebieden te krijgen. Dit heet Ecologische Hoofd Structuur.

Door deze aankoop, komt er aansluiting van het Wijffelterbroek met de Tungelerwallen en het functioneert tevens als bufferzone voor het achterliggende moerasgebied. Ark noemt dit perceel ook 't "Brook", maar ik noem het liever "beej Baks" of  "op Baks". Hoewel deze naam nergens officieel wordt vermeld, heb ik die plek zo genoemd, omdat de bewoner bij de lokale bevolking bekend was als  "Baks Sjang".

Op de achtergrond de Baksbrug. Links van de beek ligt het perceel "beej Baks".

Er zijn twee verklaringen voor het woord BAKS, namelijk varken/rug of welving/hoogte.
(bronnen o.a. www.taaltutor.nl en de Etymologiebank)

***"Baks" is afgeleid van het oud-Franse "Baco" en de vroeger in Zuid-Nederland en Duitsland gebruikte woorden "Baka", "Bake" en "Bax". Een "bake" was een varken, dat in het verleden in bossen werd gehoed of daar gehouden werd vanwege het aldaar aanwezige voedsel (m.n. eikels en beukennootjes).

***"Baka" of "Bake" (rug, welving, hoogte) is echter ook een toponiem, dat verwijst naar een geografisch hoger gelegen plek, waar varkens werden gehouden of gehoed. Mogelijk is het eerst ook Bake-bos genoemd en later verbasterd tot Baks. Je vindt die betekenis van bult, rug, welving of verhoging ook terug in plaatsen als Bakel (bake+lo), Bakenbos, Bakenberg, Baxbos en Baksheide (bij Beesel). Bake en de afgeleiden daarvan hebben, met uitzondering van Baksheide, een link met bos of heuvelrug.
En wat te denken van "achterbaks" in de betekenis van achter iemands rug om (= stiekem)?
De voormalige boerderij Bakewell aan de Eindhovenseweg heeft overigens niets met dit toponiem te maken.

de kaart van 1830-1850 laat zien hoe open en onbebost Altweerterheide toen was

De naam "Baks" heeft ook geen betrekking op de persoon Sjang Niessen. De boerderij is van omstreeks 1900 en toen Sjang die uit Tungelroy kwam (bijnaam Sjang van Stelders Driek) de boerderij eind jaren dertig, begin jaren 40 kocht, kreeg hij van het ene moment op het andere een andere bijnaam cadeau!! Ik neem dus aan dat de boerderij of het gebied toen al Baks werd genoemd.
Wie de vorige eigenaar was is mij niet bekend en ik weet ook niet sinds wanneer de boerderij of het gebied zo genoemd wordt.

Officiële áchternamen als Baks, Backs en Bax zijn afgeleid van het beroep varkensfokker. Dat zou dus ook kunnen gelden voor iemand die die bijnaam heeft. Ook dat is echter in het geval van Baks Sjang niet het geval.  Hij was zeker geen varkensfokker. Hij had, net zoals de meeste boeren in zijn omgeving, een klein gemengd bedrijf. Te klein om een groot gezin te onderhouden, zodat hij gedurende meerdere uren per week zijn geld elders ging verdienen.

Hoe logisch mijn uitleg over  "op baks" of "beej baks"  als een boerderij op een hoger gelegen plek, of het hoger gelegen gebied zelf misschien ook klinkt, ik kan dit dus niet hard maken.....
Wie het weet mag het zeggen......................

Als het betrekking heeft op de hoger gelegen plek, is het hier in elk geval niet in combinatie met bos, want dat zou niet kloppen met wat je op bovenstaande kaart ziet en wat W. Lenaers in 1948 schreef in "veldnamen in en rond Stramproy":  Volgens de overlevering behoeven we maar enkele eeuwen terug te gaan om vanaf “het Indj” (* bij het Nûnkske kruûs op Bergerroth) met het blote oog het Heihuis bij de tegenwoordige Diesterbaan te kunnen zien.  Zo troosteloos en onbebost was destijds Altweert!”........

Wil je de volledige tekst van deze verklaring lezen, klik dan op deze link.

"Op Baks" wordt begraasd door Maremmana runderen en Exmoor paarden.  De Exmoors  lopen ook op de Loozerheide en in het Weerterbos. 

De kudde Exmoors is in een jaar tijd flink uitgebreid. Er lopen momenteel 11 dieren. Een prachtig oud ras.

Hoewel er al lange tijd een Maremmana stier op o.a. Siëndonk en Kwaoj Gaât voor nakomelingen heeft gezorgd en er Maremmana koeien op de Loozerheide lopen, zijn de Maremmana's op Baks pas één jaar hier. Eind oktober 2014 heeft Stichting Taurus namelijk 15 koeien van dit ras vanuit Toscane over laten komen. De dieren zijn afkomstig van een vijftal boeren, waarvan één zelfs had aangegeven er helemaal mee te stoppen. Precies een jaar geleden schreef ik al over deze pas geïmporteerde koeien. Klik HIER als je dat wil nalezen.

Drie dieren werden "op Baks" geplaatst en begrazen samen met de Exmoors het grote perceel. Waarom er niet meer dieren worden geplaatst is mij niet duidelijk.

Twee koeien hebben inmiddels wel een kalf. Dankzij de Pajuna stier, die er nadien geplaatst is. Dus de kalfjes zijn Maremmana X Pajuna kruisingen. Het is mij niet duidelijk of deze Pajuna nog raszuiver is.

Maremmana's zijn koeien van een oud ras dat niet meer past in de moderne veeteelt. Omdat dit dier in zijn zuivere vorm steeds minder voorkomt en zonder tegenmaatregelen mogelijk zelfs zou kunnen verdwijnen, heeft de Stichting deze dieren over laten komen om hier in het TaurOs project in te passen en over enkele jaren ook weer dieren terug te kunnen zetten in Italiaanse natuurgebieden.

Het Maremmana ras is tegenwoordig een niet veel voorkomend rund uit de Podolische langhoornvee groep. Het ras zou afstammen van runderen die met de Hunnen uit Mongolië, via de Oekraïense steppe, in Italië kwamen in 452 voor Christus. Het rund werd vooral gebruikt als trekdier en pas in tweede instantie voor rundvlees en zuivelproducten.

Bij de koeien zie je veel variatie in de kleur van de vacht, die kan variëren van wit tot donkergrijs. Een ander kenmerk is hun halskwab en een lichtgewicht skelet met slanke benen en sterke poten. De hoorns kunnen wel tot 100 cm lang worden. Bij de stieren is dat in een typische halve maan vorm en de koeien hebben liervormige horens.

Taurossen op 't Luuëke en d'n Oetslaag 2015

Over de Taurossen op 't Luuëke en d'n Oetslaag valt niet veel nieuws te vertellen.
Op beide percelen tref je nu met name Sayaguese runderen aan. De Heckrunderen op 't Luuëke zijn verdwenen. Ook bij d'n Oetslaag zijn het voornamelijk Sayaguese koeien en 2 Maremmana stieren.

Aangezien een aantal dieren van perceel Siëndonk afkomt, hebben we op 't Luuëke te maken met kruisingen tussen Sayaguese en Tudanca. Waarschijnlijk ook Maremmana. Ze liepen te ver weg om dat goed te kunnen zien.

Omdat 't Luuëke niet zo'n groot en schraal perceel is, lopen er slecht een achttal dieren. Van welk ras de stier is, durf ik niet met zekerheid te zeggen. Ik hoop dat ik daar een reactie op krijg. Het lijkt me deze jonge Maronesa stier die hier in maart ook al liep. Tenminste????? Mocht dat zo zijn, dan krijgen we hier dus te maken met Sayaguesa x Tudanca x Maronesa kruisingen.

Ook bij deze koe twijfel ik van welk ras die is. In eerste instantie dacht ik aan een Heckrund. In maart van dit jaar liepen namelijk op 't Luuëke nog Heckrunderen. Zie daarvoor deze foto van maart.  Maar ik heb toch twijfels. Zou het misschien een Sayaguese x Tudanca koe zijn? Of mogelijk met Pajuna genen, aangezien er gedurende enige tijd ook een Pajuna stier op Siëndonk heeft gelopen en vanwege de kleur????

Op die foto's van maart zie je trouwens dat de dieren op 't Luuëke best vermagerd waren en dat zal deze winter dus ook zeker gaan gebeuren bij deze koe. Aangezien het gras pas in het voorjaar gaat groeien, moeten ze hun vetvoorraad vooral aanspreken in de maanden februari en maart. Als dat gebeurt, kunnen ze zelfs tot 25% van hun gewicht verliezen. Dat is op zich geen probleem. Als ze op 't Luuëke blijven tijdens de winter, zal er echter ongetwijfeld weer bijgevoerd moeten worden, wat ik op zich prima vind.

Bij welke koe dit kalfje hoort heb ik niet kunnen ontdekken. Hij had het te druk met zijn "speelkameraadje". Duidelijk is dat het nog zeer jong is. Het heeft ook nog geen oormerkjes. De kleur bruin is voor pasgeboren kalfjes van de runderen in het Taurusproject trouwens normaal. Na ongeveer een half jaar krijgen ze pas hun eigenlijke kleur.

Ik vermoed dat het jonge dier op deze foto hetzelfde dan dit dier is. Die foto heb ik in januari van dit jaar op een perceel bij het Vosseven (naast 't Luuëke) gemaakt. Daar hebben korte tijd een vijftal dieren gelopen, waaronder waarschijnlijk ook dit jonge dier. Dan zou het nu dus 1 jaar oud zijn.....

Daniel Foidl (Breedingback blog) suggereerde toen dat het een kalfje van een Sayaguese X Tudanca koe met een Limia stier zou kunnen zijn..... Als de koe op bovenstaande foto haar moeder is, zou dat dus de SayaguesexTudanca koe moeten zijn. Maar ik kan er natuurlijk ook helemaal naast zitten.

D'n Oetslaag ligt aan de Abeek en is een groot perceel, waar verhoudingsgewijs niet zo veel runderen lopen. Ik telde 10 dieren: 5 koeien, 3 jonge dieren en 2 stieren.

Al vanaf het begin van het Taurusproject lopen er Sayaguese koeien op d'n oetslaag. Zie o.a. deze foto  van maart 2012. Het zijn dieren die blijkbaar goed in te passen zijn in het project. Ook prachtige dieren trouwens.

Het Sayaguesa rund is een ras dat in de regio Castilië en León (Spanje)voor komt. Ze zien er indrukwekkend uit met hun karakteristieke hoorns, maar zijn rustig en ongevaarlijk. Dit primitieve Spaanse ras is dan ook eeuwenlang als trekdier gebruikt. Ze hebben veel kenmerken van het oerrund in zich wat betreft kleuren en kleurstelling. Ze kunnen goed tegen kou en kunnen goed tegen warmte, staan hoog op de poten, hebben een slanke bouw en hebben een hoornvorm die past binnen het profiel van het oorspronkelijke oerrund. Karakteristiek is ook de zogenaamde "meelsnuit".

Meest opvallend bij d'n Oetslaag zijn de twee imposante Maremmana stieren. Zoals ik kan beoordelen maakten ze deel uit van de groep van 15 dieren die Ark in november van het vorig jaar vanuit Toscane heeft laten overkomen. Ik heb daar ook iets over geschreven. Lees maar eens deze blog.

Vooral de lichtgrijze tint van deze stier valt op. Dat zou je eigenlijk alleen verwachten bij de koeien.

Duidelijk herkenbaar zijn de oranje oormerken. Daardoor weet je dat ze uit een ander land komen. (Dat is tenminste wat natuurbeheerder D. Frissen mij schreef). Op Carnivora wordt dit echter betwijfeld en lees ik: 
"I infer that, as already surmised in the preceding section, differently coloured ear tags do not necessarily point at different nationalities, just at different breeders".  Ik weet niet wie hier nou gelijk heeft.......
Wat ik wel zeker weet, is dat dit raszuivere dier uit Italië komt en dat het dit dier is. In december vorig jaar maakte ik deze foto op de Lieeg Hei.  Hij liep daar toen met drie koeien. Het betrof toen een tijdelijke oplossing, totdat men een begrazingsgebied vond, waar de dieren voor een langere periode terecht konden. Voor deze stier is dat dus d'n Oetslaag geworden.

Ook bij deze stier is (vanwege die oormerken) te zien dat hij uit Italië is geïmporteerd. Ik weet niet waar die eerst geplaatst was. Misschien alsnog vanaf  Keent over laten komen???

Op Carnivora wordt over deze stieren het volgende gezegd: " Both bulls are impressive animals, but I especially like the darker one.  His head seems very large (very positive – an aurochslike feature), and his short trunk and long legs are superb – the ratio of height at withers to trunk length in this picture is 1 : 1.04 (for the pertinent data on aurochsen and Corriente bulls see post #1744.)"

Tot slot nog een foto van deze twee kleintjes, die het heel goed met elkaar konden vinden en constant in elkaars nabijheid waren. Zoals het er naar uit ziet zijn dit dus nakomelingen met Sayaguese X Maremmana ouders.

Taurossen op Kwaoj Gaat/Wisseblök 2015

Ik kan zien dat er regelmatig vanuit het buitenland bezoekjes zijn op mijn blogs over de Taurossen en de foto's die ik daarvan op Flickr heb geplaatst. Onlangs is (uiteraard met mijn toestemming), een blog met foto's van de Taurossen op de Loozerheide en Weerter Kempen geplaatst op de Breedingback blog van een zoölogie student op de universiteit Wenen en vond ik een interessante analyse over de mogelijke afkomst van de jonge dieren op het veel bezochte Carnivoraforum. Van Ark of Free Nature kan ik die helaas niet verwachten.

Dit soort reacties kan ik dan ook alleen maar toejuichen en ook nu hoop ik dat er weer gereageerd wordt.

Foto van april 2013

In januari 2013 zijn 3 Limia runderen met kalfjes en een Limia stier op het Kwaoj Gaat/Wisseblök geplaatst. Raszuivere dieren die (als ik het goed heb) rechtstreeks uit Spanje kwamen. Herkenbaar aan het oranje oormerk. Je kunt het nog eens terug lezen door HIER op te klikken.
Het Limia rund of Limiana is dus een Spaans ras. Uit de provincie Galicië. Qua kenmerken, gehardheid en robuustheid staat het dicht bij het oerrund. Bij de Limia zie je, net zoals bij andere runderrassen, variatie.

Maremmana (li.) en Pajuna stier (re.) op Siëndonk in januari 2013

Enige tijd later is de Limia stier elders geplaatst (onbekend waar) en in december 2013 zag ik op Wisseblök/Kwaoj Gaat een Maremmana- en Pajuna stier lopen. Twee stieren, die daarvoor al een tijdje op Siëndonk hadden rondgelopen zoals je op de foto kunt zien.

Een half jaartje later werden de meeste dieren weer verplaatst naar een ander perceel; onder andere naar de Weerter Kempen en Loozerheide. Ik trof in juni 2014 op Wisseblök/Kwaoj Gaat alleen nog de Maremmana stier en één Limia koe met kalfje aan. De Maremmana heeft dus minimaal gezorgd voor een vrouwelijke nakomeling. Dat kun je zien op deze foto.

Intussen lopen er op Kwaoj Gaat/Wisseblök weer andere dieren. Mogelijk dat de Limia koe met haar kalf is gebleven. Nu lopen er 4 Limia koeien met 3 kalfjes en een andere  stier rond. Waar de Maremmana stier van vorig jaar was gebleven was mij niet duidelijk. Op de andere percelen had ik hem ook niet gezien.
De beheerder van Ark vertelde me later , dat de stier zijn werk "had gedaan" en was afgevoerd naar de slachterij van Free Nature.

Het is me ook niet duidelijk of de stier een gekruiste Limia is. De hoornpartij en de "bokkenpruik" doen me namelijk ook denken aan een Maronesa en vanwege de kleuren kun je (als leek) zelfs aan een Pajuna denken.  Kortom, ik weet het niet. Daarvoor ben ik gewoon te weinig deskundig. Mogelijk dat de volgende drie foto's voor anderen meer duidelijkheid verschaffen en dat iemand mij te hulp schiet.

Het is in elk geval een prachtig dier. Ik heb het niet eerder op een van de andere percelen gezien, dus mogelijk is het nog niet lang in ons land. Ik vermoed dat, omdat het ook geen oormerk heeft. Hoewel het me ook onwaarschijnlijk lijkt dat het dan ons land zou binnen kunnen komen, kan ik geen andere reden bedenken.

Op carnivora wordt er het volgende over gezegd:
"As regards the bull I will not hazard any guess regarding its ancestrage, except that judging by the horns neither a pure Maremmana nor a pure Highland were among the parents. As for his looks, he seems a bit heavy in the belly but has a very nicely curved backline with a well-developed hump. The horn shape is acceptable – forward pointing and with very slightly inward-pointing tip(s). As he presumably is relatively young, the horns tips may yet grow a bit. His looks are reminiscent of one of the young bulls in Weerter Kempen (see here), though that one seems a bit shorter in the trunk and has a less pronounced colour saddle".
Ook hier dus geen uitgesproken voorkeur voor een bepaald ras.

Een prachtige kop heeft deze stier. Dit blijkt een 1/2 Lima en 1/2 Pajuna te zijn.

In oktober 2015 zijn door Stichting Taurus 12 runderen vanuit Nederland naar de Donau delta in Roemenië getransporteerd. Behalve de rassen die ook in Kempen~Broek lopen, vind je daar ook het Spaanse ras: Alistana-Sanabresa. Dit rund werd vroeger vooral ingezet als trekdier. De stier die op Kwaoj Gaât loopt vertoont veel gelijkenis met dit ras. Ik heb dit bij Stichting Taurus nagevraagd, maar kreeg helaas geen reactie.....

***Dankzij een reactie op 5 januari 2016 van Henri Kerkdijk-Otten, voormalig mede-oprichter van het Tauros Project, is de onduidelijk over dit ras uit de wereld geholpen. Kijk daarvoor bij opmerkingen.
Dus niks geen Alistana- Sanabresa maar een Limia stier. De beheerder van Ark corrigeert dit in een latere reactie, namelijk 1/2 Limia en 1/2 Pajuna. Mijn dank daarvoor bij beide heren.

Runderen zonder oormerk is eigenlijk strafbaar, want het is in Europa wettelijk verplicht dat die binnen drie dagen na de geboorte een oornummer hebben. Deze regel wordt "honderd hectare regeling" genoemd. Het geldt namelijk voor dieren die grazen op een gesloten gebied tot een oppervlakte van 100 ha. In gebieden groter dan 100 ha. is de regel van het oormerken binnen 3 dagen niet nodig. Als dat oormerken dus om de een of andere reden niet lukt, worden ze er tijdens een vangactie later in het jaar alsnog van voorzien.

Die vangactie staat momenteel zo te zien ook te gebeuren. De hekken zijn al enige tijd geleden geplaatst en er wordt hooi in gegooid, zodat de dieren er in en uit lopen en aan de veranderde situatie kunnen wennen. Het vangen is uiteindelijk toch een hectisch moment voor ze en moet met tact gebeuren.

Ook dit kalfje heeft nog geen oormerk.

Het najaar is ook dé tijd van de vangacties bij de runderen van FREE Nature. Allereerst moet soms op de percelen het aantal dieren teruggebracht worden naar een aantal dat ze de winter zonder bijvoeren kunnen overleven. Om die reden moeten dieren verplaatst worden, maar er zijn ook dieren die niet aan de "eisen" van het oerrund voldoen. Die worden dan afgevoerd naar de slachterij van FREE Nature. En tot slot biedt dit vangen dus ook de kans om alle dieren alsnog van oormerken te voorzien. Het zorgt echter altijd weer voor onrust..

Dit is een koe die volgens mij al vanaf januari 2013 op Kwaoj Gaat/Wisseblök is. Hoewel het natuurlijk ook mogelijk is, dat ze nog niet lang geleden vanuit Spanje is geïmporteerd. Dat ze niet in Nederland is geboren is te zien aan het oranje oormerk.  De Nederlandse oormerken zijn namelijk geel. Volgens mij is deze koe ook zwanger.