Taurossen beej Baks 2015

Op het kaartje van de begrazingsgebieden, heb ik bij de Heltenboschdijk  (* hilsenbosch, heltenbosch of eltenbosch= hoog bos) de naam "beej Baks" gezet.  Op een militaire kaart van 1939 wordt de brug over de beek trouwens Beltenboschbrug (*belt=bult) genoemd. Wij noemen ze ook wel "Baksbrug".
Consortium AHV (ARK Natuurontwikkeling, Habitura en Rentmeester Van Soest), heeft dit perceel dat langs de Tungelroyse beek ligt via koop verworven. De aankopen in Kempen~Broek zijn er op gericht om een "ketting" van aaneengesloten natuurgebieden te krijgen. Dit heet Ecologische Hoofd Structuur.

Door deze aankoop, komt er aansluiting van het Wijffelterbroek met de Tungelerwallen en het functioneert tevens als bufferzone voor het achterliggende moerasgebied. Ark noemt dit perceel ook 't "Brook", maar ik noem het liever "beej Baks" of  "op Baks". Hoewel deze naam nergens officieel wordt vermeld, heb ik die plek zo genoemd, omdat de bewoner bij de lokale bevolking bekend was als  "Baks Sjang".

Op de achtergrond de Baksbrug. Links van de beek ligt het perceel "beej Baks".

Er zijn twee verklaringen voor het woord BAKS, namelijk varken/rug of welving/hoogte.
(bronnen o.a. www.taaltutor.nl en de Etymologiebank)

***"Baks" is afgeleid van het oud-Franse "Baco" en de vroeger in Zuid-Nederland en Duitsland gebruikte woorden "Baka", "Bake" en "Bax". Een "bake" was een varken, dat in het verleden in bossen werd gehoed of daar gehouden werd vanwege het aldaar aanwezige voedsel (m.n. eikels en beukennootjes).

***"Baka" of "Bake" (rug, welving, hoogte) is echter ook een toponiem, dat verwijst naar een geografisch hoger gelegen plek, waar varkens werden gehouden of gehoed. Mogelijk is het eerst ook Bake-bos genoemd en later verbasterd tot Baks. Je vindt die betekenis van bult, rug, welving of verhoging ook terug in plaatsen als Bakel (bake+lo), Bakenbos, Bakenberg, Baxbos en Baksheide (bij Beesel). Bake en de afgeleiden daarvan hebben, met uitzondering van Baksheide, een link met bos of heuvelrug.
En wat te denken van "achterbaks" in de betekenis van achter iemands rug om (= stiekem)?
De voormalige boerderij Bakewell aan de Eindhovenseweg heeft overigens niets met dit toponiem te maken.

de kaart van 1830-1850 laat zien hoe open en onbebost Altweerterheide toen was

De naam "Baks" heeft ook geen betrekking op de persoon Sjang Niessen. De boerderij is van omstreeks 1900 en toen Sjang die uit Tungelroy kwam (bijnaam Sjang van Stelders Driek) de boerderij eind jaren dertig, begin jaren 40 kocht, kreeg hij van het ene moment op het andere een andere bijnaam cadeau!! Ik neem dus aan dat de boerderij of het gebied toen al Baks werd genoemd.
Wie de vorige eigenaar was is mij niet bekend en ik weet ook niet sinds wanneer de boerderij of het gebied zo genoemd wordt.

Officiële áchternamen als Baks, Backs en Bax zijn afgeleid van het beroep varkensfokker. Dat zou dus ook kunnen gelden voor iemand die die bijnaam heeft. Ook dat is echter in het geval van Baks Sjang niet het geval.  Hij was zeker geen varkensfokker. Hij had, net zoals de meeste boeren in zijn omgeving, een klein gemengd bedrijf. Te klein om een groot gezin te onderhouden, zodat hij gedurende meerdere uren per week zijn geld elders ging verdienen.

Hoe logisch mijn uitleg over  "op baks" of "beej baks"  als een boerderij op een hoger gelegen plek, of het hoger gelegen gebied zelf misschien ook klinkt, ik kan dit dus niet hard maken.....
Wie het weet mag het zeggen......................

Als het betrekking heeft op de hoger gelegen plek, is het hier in elk geval niet in combinatie met bos, want dat zou niet kloppen met wat je op bovenstaande kaart ziet en wat W. Lenaers in 1948 schreef in "veldnamen in en rond Stramproy":  Volgens de overlevering behoeven we maar enkele eeuwen terug te gaan om vanaf “het Indj” (* bij het Nûnkske kruûs op Bergerroth) met het blote oog het Heihuis bij de tegenwoordige Diesterbaan te kunnen zien.  Zo troosteloos en onbebost was destijds Altweert!”........

Wil je de volledige tekst van deze verklaring lezen, klik dan op deze link.

"Op Baks" wordt begraasd door Maremmana runderen en Exmoor paarden.  De Exmoors  lopen ook op de Loozerheide en in het Weerterbos. 

De kudde Exmoors is in een jaar tijd flink uitgebreid. Er lopen momenteel 11 dieren. Een prachtig oud ras.

Hoewel er al lange tijd een Maremmana stier op o.a. Siëndonk en Kwaoj Gaât voor nakomelingen heeft gezorgd en er Maremmana koeien op de Loozerheide lopen, zijn de Maremmana's op Baks pas één jaar hier. Eind oktober 2014 heeft Stichting Taurus namelijk 15 koeien van dit ras vanuit Toscane over laten komen. De dieren zijn afkomstig van een vijftal boeren, waarvan één zelfs had aangegeven er helemaal mee te stoppen. Precies een jaar geleden schreef ik al over deze pas geïmporteerde koeien. Klik HIER als je dat wil nalezen.

Drie dieren werden "op Baks" geplaatst en begrazen samen met de Exmoors het grote perceel. Waarom er niet meer dieren worden geplaatst is mij niet duidelijk.

Twee koeien hebben inmiddels wel een kalf. Dankzij de Pajuna stier, die er nadien geplaatst is. Dus de kalfjes zijn Maremmana X Pajuna kruisingen. Het is mij niet duidelijk of deze Pajuna nog raszuiver is.

Maremmana's zijn koeien van een oud ras dat niet meer past in de moderne veeteelt. Omdat dit dier in zijn zuivere vorm steeds minder voorkomt en zonder tegenmaatregelen mogelijk zelfs zou kunnen verdwijnen, heeft de Stichting deze dieren over laten komen om hier in het TaurOs project in te passen en over enkele jaren ook weer dieren terug te kunnen zetten in Italiaanse natuurgebieden.

Het Maremmana ras is tegenwoordig een niet veel voorkomend rund uit de Podolische langhoornvee groep. Het ras zou afstammen van runderen die met de Hunnen uit Mongolië, via de Oekraïense steppe, in Italië kwamen in 452 voor Christus. Het rund werd vooral gebruikt als trekdier en pas in tweede instantie voor rundvlees en zuivelproducten.

Bij de koeien zie je veel variatie in de kleur van de vacht, die kan variëren van wit tot donkergrijs. Een ander kenmerk is hun halskwab en een lichtgewicht skelet met slanke benen en sterke poten. De hoorns kunnen wel tot 100 cm lang worden. Bij de stieren is dat in een typische halve maan vorm en de koeien hebben liervormige horens.

Taurossen weg uit Kempen~Broek

Wat al jaren de wens was van veel omwonenden, recreanten en natuur- liefhebbers, is in vervulling gegaan; de taurossen hebben de strijd verloren en verdwijnen uit de grensoverschrijdende natuurgebieden van Kempen~Broek. "Nu de rest nog" hoor ik sommigen al zeggen....

Gisteren (8 maart 2017)  stond onderstaande mededeling in dagblad de Limburger.
Aangezien de digitale versie na enige tijd verwijderd wordt, plaats ik die nu in zijn geheel op deze post,
zodat we het nog eens rustig kunnen nalezen.

Taurossen op 't Luuëke en d'n Oetslaag 2015

Over de Taurossen op 't Luuëke en d'n Oetslaag valt niet veel nieuws te vertellen.
Op beide percelen tref je nu met name Sayaguese runderen aan. De Heckrunderen op 't Luuëke zijn verdwenen. Ook bij d'n Oetslaag zijn het voornamelijk Sayaguese koeien en 2 Maremmana stieren.

Aangezien een aantal dieren van perceel Siëndonk afkomt, hebben we op 't Luuëke te maken met kruisingen tussen Sayaguese en Tudanca. Waarschijnlijk ook Maremmana. Ze liepen te ver weg om dat goed te kunnen zien.

Omdat 't Luuëke niet zo'n groot en schraal perceel is, lopen er slecht een achttal dieren. Van welk ras de stier is, durf ik niet met zekerheid te zeggen. Ik hoop dat ik daar een reactie op krijg. Het lijkt me deze jonge Maronesa stier die hier in maart ook al liep. Tenminste????? Mocht dat zo zijn, dan krijgen we hier dus te maken met Sayaguesa x Tudanca x Maronesa kruisingen.

Ook bij deze koe twijfel ik van welk ras die is. In eerste instantie dacht ik aan een Heckrund. In maart van dit jaar liepen namelijk op 't Luuëke nog Heckrunderen. Zie daarvoor deze foto van maart.  Maar ik heb toch twijfels. Zou het misschien een Sayaguese x Tudanca koe zijn? Of mogelijk met Pajuna genen, aangezien er gedurende enige tijd ook een Pajuna stier op Siëndonk heeft gelopen en vanwege de kleur????

Op die foto's van maart zie je trouwens dat de dieren op 't Luuëke best vermagerd waren en dat zal deze winter dus ook zeker gaan gebeuren bij deze koe. Aangezien het gras pas in het voorjaar gaat groeien, moeten ze hun vetvoorraad vooral aanspreken in de maanden februari en maart. Als dat gebeurt, kunnen ze zelfs tot 25% van hun gewicht verliezen. Dat is op zich geen probleem. Als ze op 't Luuëke blijven tijdens de winter, zal er echter ongetwijfeld weer bijgevoerd moeten worden, wat ik op zich prima vind.

Bij welke koe dit kalfje hoort heb ik niet kunnen ontdekken. Hij had het te druk met zijn "speelkameraadje". Duidelijk is dat het nog zeer jong is. Het heeft ook nog geen oormerkjes. De kleur bruin is voor pasgeboren kalfjes van de runderen in het Taurusproject trouwens normaal. Na ongeveer een half jaar krijgen ze pas hun eigenlijke kleur.

Ik vermoed dat het jonge dier op deze foto hetzelfde dan dit dier is. Die foto heb ik in januari van dit jaar op een perceel bij het Vosseven (naast 't Luuëke) gemaakt. Daar hebben korte tijd een vijftal dieren gelopen, waaronder waarschijnlijk ook dit jonge dier. Dan zou het nu dus 1 jaar oud zijn.....

Daniel Foidl (Breedingback blog) suggereerde toen dat het een kalfje van een Sayaguese X Tudanca koe met een Limia stier zou kunnen zijn..... Als de koe op bovenstaande foto haar moeder is, zou dat dus de SayaguesexTudanca koe moeten zijn. Maar ik kan er natuurlijk ook helemaal naast zitten.

D'n Oetslaag ligt aan de Abeek en is een groot perceel, waar verhoudingsgewijs niet zo veel runderen lopen. Ik telde 10 dieren: 5 koeien, 3 jonge dieren en 2 stieren.

Al vanaf het begin van het Taurusproject lopen er Sayaguese koeien op d'n oetslaag. Zie o.a. deze foto  van maart 2012. Het zijn dieren die blijkbaar goed in te passen zijn in het project. Ook prachtige dieren trouwens.

Het Sayaguesa rund is een ras dat in de regio Castilië en León (Spanje)voor komt. Ze zien er indrukwekkend uit met hun karakteristieke hoorns, maar zijn rustig en ongevaarlijk. Dit primitieve Spaanse ras is dan ook eeuwenlang als trekdier gebruikt. Ze hebben veel kenmerken van het oerrund in zich wat betreft kleuren en kleurstelling. Ze kunnen goed tegen kou en kunnen goed tegen warmte, staan hoog op de poten, hebben een slanke bouw en hebben een hoornvorm die past binnen het profiel van het oorspronkelijke oerrund. Karakteristiek is ook de zogenaamde "meelsnuit".

Meest opvallend bij d'n Oetslaag zijn de twee imposante Maremmana stieren. Zoals ik kan beoordelen maakten ze deel uit van de groep van 15 dieren die Ark in november van het vorig jaar vanuit Toscane heeft laten overkomen. Ik heb daar ook iets over geschreven. Lees maar eens deze blog.

Vooral de lichtgrijze tint van deze stier valt op. Dat zou je eigenlijk alleen verwachten bij de koeien.

Duidelijk herkenbaar zijn de oranje oormerken. Daardoor weet je dat ze uit een ander land komen. (Dat is tenminste wat natuurbeheerder D. Frissen mij schreef). Op Carnivora wordt dit echter betwijfeld en lees ik: 
"I infer that, as already surmised in the preceding section, differently coloured ear tags do not necessarily point at different nationalities, just at different breeders".  Ik weet niet wie hier nou gelijk heeft.......
Wat ik wel zeker weet, is dat dit raszuivere dier uit Italië komt en dat het dit dier is. In december vorig jaar maakte ik deze foto op de Lieeg Hei.  Hij liep daar toen met drie koeien. Het betrof toen een tijdelijke oplossing, totdat men een begrazingsgebied vond, waar de dieren voor een langere periode terecht konden. Voor deze stier is dat dus d'n Oetslaag geworden.

Ook bij deze stier is (vanwege die oormerken) te zien dat hij uit Italië is geïmporteerd. Ik weet niet waar die eerst geplaatst was. Misschien alsnog vanaf  Keent over laten komen???

Op Carnivora wordt over deze stieren het volgende gezegd: " Both bulls are impressive animals, but I especially like the darker one.  His head seems very large (very positive – an aurochslike feature), and his short trunk and long legs are superb – the ratio of height at withers to trunk length in this picture is 1 : 1.04 (for the pertinent data on aurochsen and Corriente bulls see post #1744.)"

Tot slot nog een foto van deze twee kleintjes, die het heel goed met elkaar konden vinden en constant in elkaars nabijheid waren. Zoals het er naar uit ziet zijn dit dus nakomelingen met Sayaguese X Maremmana ouders.

Grazers in een winters Kempen~Broek.

In de nacht van 11 op 12 februari 2012 werd het eerste kalfje in het Taurusproject geboren. Bij uitzondering kreeg dit kalfje een naam. Ze werd Taura genoemd. Wat er van Taura terecht is gekomen, weet ik niet...
Ik weet wel nog, dat het toen 10 graden vroor en de kudde de winter zonder hulp goed door kwam. Hoewel er normaal gesproken niet bijgevoerd wordt, was dit in 2013 wél nodig (zie: "Taurossen krijgen hapje extra").
Deze winter (!!!) is dat tot nu toe niet nodig en verkeren de dieren nog steeds in een uitstekende conditie.

Kudde op het "Morrelke" met op de achtergrond het Vosseven.

Gisteren heb ik deelgenomen aan een door Ark georganiseerde excursie bij het Vosseven. Thema was "Grazers in een winters Kempen~Broek". Dus we gingen eens kijken hoe de dieren deze winter doorkomen.
Vanaf het Vosseven ging het via de Stramprooise heide naar de Pruiskesweg en via de Graus ging het weer terug naar het Vosseven. Een wandeling waar grote belangstelling voor was en 2 uurtjes zou gaan duren.

Hoewel de winter al een paar maanden geleden is begonnen, de bomen kaal zijn en de plantengroei stil staat, zullen de taurossen die in het Kempen~Broek leven nog weinig moeite hebben gehad om die door te komen. Gistermiddag was er zelfs een bleek zonnetje bij een temperatuur van ca. 6 graden.

 

Aan de Pruiskesweg ( door Ark Raamweiden genoemd)  lopen verschillende soorten runderen met kalfjes rond. Als ik het goed heb gezien zijn er 2 jonge (gekruiste?) Sayaguese stieren. Van de andere runderen kan ik eigenlijk niet zeggen welke soort het is. Het lijken me gekruiste Schotse Hooglanders en Heckrunderen.

dit jonge dier is nog niet geoormerkt, dus is slechts enkele weken oud.

Hoewel de dieren goed zijn voorbereid op de winter door hun isolerende wintervacht en een flinke onderhuidse vetvoorraad hebben aangelegd, hebben ze die tot nu toe niet echt nodig gehad. Ook de kalfjes hebben het dit jaar, vooralsnog niet moeilijk en zien er goed uit. Maar aangezien het gras pas in het voorjaar gaat groeien, zullen de dieren hun vetvoorraad ongetwijfeld moeten aanspreken in de maanden februari en maart. Als dat gebeurt, passen ze echter hun menu, spijsvertering en stofwisseling aan de omstandigheden aan en het is geen probleem als ze zelfs 25% van hun zomergewicht verliezen.

De dieren die ik aantrof in juni 2014

Ik was vorig jaar juni voor het laatst bij de dieren op de Graus en daar liepen toen nog steeds de Ecolanders rond die er vanaf het begin van het project al waren. Er waren verschillende jonge dieren bij.
Tijdens het bezoek van gisteren, viel me op dat er slechts 4 dieren liepen en volgens mij waren het andere runderen. Het is het beleid van Ark en FreeNature om de dieren regelmatig van perceel en kudde te laten wisselen, dus dat zal hier mogelijk ook het geval zijn.

Heckrund met kalf

Is dit nu dezelfde koe met kalf als op de vorige foto? De koe die ik hier zie, lijkt me jonger.
Ik weet ook niet zeker of we hier met Heckrunderen te maken hebben?

Dit lijkt me geen Ecolander of Heckrund, maar een gekruiste Pajuna stier.......

Hoewel de stier die op de Graus loopt een gedrongener kop heeft, doet hij me sterk denken aan een Pajuna stier (een kruising met een ????) Dit is niet de stier waar ik al eerder een blog over plaatste, maar de gelijkenis is groot.
Ondanks dat hij een beetje triest voor zich uit kijkt, blijft het een prachtig dier om te zien.

Dit waren de laatste dieren waar we naar toe gingen. Bij deze Sayaguesa x Tudanca ? koe was beter te zien dat ze haar vetvoorraad al heeft moeten aanspreken.

Het was me niet duidelijk of het kalf bij de bovenstaande koe hoorde. Volgens DFoidl Breedingback zou het mogelijk een kruising van de Sayaguesa x Tudanca koe met een Limia stier zijn (zie reactie), maar ik weet het niet.  Duidelijk is in elk geval te zien dat het nog een jong dier is. Op de rug zien we namelijk nog de bruine vacht die het had bij de geboorte. De kalveren van de runderen in het Taurosproject worden allemaal met een bruine vacht geboren en na ongeveer een half jaar krijgen ze pas hun eigenlijke kleur.

Daarna wandelden we weer terug naar het Vosseven en toog iedereen tevreden huiswaarts.
Ark bedankt voor de interessante middag.

Schotse Hooglander als startpunt.

Het Tauros Programma probeert niet alleen een dier terug te fokken dat zo goed mogelijk lijkt op het oerrund, maar dat ook de genetische eigenschappen van het oerrund zo dicht mogelijk benadert.

foto: het Reestdal.nl

De Schotse Hooglander is daarbij het startpunt, vanwege hun primitieve kenmerken die passen bij het profiel van de Tauros, maar ook vooral vanwege zijn goede reputatie. Ze voldoen op veel punten aan het ideaalbeeld:
-- Ze zijn b.v.in staat veel vetreserves op te slaan in hun weefsels.
-- Ze krijgen kleine kalveren en hebben dus nauwelijks geboorteproblemen.
-- Ook langzame jeugdgroei en een late geslachtsrijpheid zijn primitieve kenmerken.
-- Ze zijn behoorlijk zelfredzaam en kunnen goed overleven zonder menselijke bemoeienis.
-- Ze zijn verder publieksvriendelijk, robuust en beschikken over imposante hoorns.

Schotse hooglander

Minpuntje is dat het natuurlijk kuddegedrag bij dit dier matig ontwikkeld is. Daar wordt mee bedoeld dat de stier een groep niet bij elkaar houdt en de "leidende" koe geeft geen leiding. De dieren leven dus a.h.w. langs elkaar en functioneren niet als een groep. Bovendien zijn hooglanders laagbenig en langharig, wat een nadeel is in gebieden zoals het Wijffelterbroek.

De eigenschappen die de Schotse Hooglander mist, zijn wel aanwezig bij andere rassen. Door onderlinge kruising en selectie met Spaanse (Pajuna, Sayaguesa, Tudanca en Limia), Italiaanse (Maremmana Primitivo en Podolica) rassen, en de Portugese Maronesa – allemaal relatief onbekend – wil men de minpuntjes van de Hooglander weg gaan werken.

Met het kruisings- en fokprogramma wil men dus tot een goede match komen en een dier scheppen, waarvan niet alleen de genetische eigenschappen, het gedrag en de zelfredzaamheid, maar ook het uiterlijk in de buurt van het oerrund moet komen. Dan kun je onder andere denken aan langbenigheid, korte beharing, donkerbruine tot zwarte vacht, aalstreek over de rug, een meelsnuit en een grote naar voren gerichte hoornpartij.

Het echte oerrund krijg je nooit terug, maar een "replica" met goede gelijkenis en juiste eigenschappen, die verwacht men op afzienbare termijn te krijgen. Het ideaalbeeld vind je bij Het Tauros Programma

De koeien op de foto lijken Schotse Hooglanders, maar zijn het niet (meer):
---Het bruin/grijze dier is een kruising van de Maremmana en de Schotse Hooglander.
---De bruin/zwarte koe, is een kruising tussen een Tudanca en de Schotse Hooglander.
De grote zwarte Sayaguese stier, die Machiel wordt genoemd, moet gaan zorgen voor het nieuwe nageslacht..............Weer een stapje dichter bij de TaurOs............

******Tijdens een Vara uitzending over de TaurOs is deze foto en nog een aantal andere foto's van mij getoond.Te zien bij http://radio.omroep.nl/f/103948/

Prototype van de TaurOs

Begin 2008 ontstonden bij de Stichting Taurus en Ark Natuurontwikkeling de eerste ideeën, dat er voor het toekomstig beheer van grootschalige natuurgebieden in Nederland (en ook in Europa), een nieuw type rund nodig zou zijn voor de begrazing. Dit zou helemaal moeten passen in het beeld dat men van Kempen~Broek voor ogen heeft; een zelfredzaam rund, dat onder allerlei omstandigheden kan overleven. Het bij uitstek geschikte rund daarvoor - het oerrund - is helaas in de 17e eeuw door overbejaging en verlies van leefgebied (habitat) uitgestorven.
Met een gericht kruisings- en fokprogramma wil men tot een goede match komen en een dier scheppen, waarvan uiterlijk en gedrag in de buurt van het oerrund komen.
Uiteindelijk moet het dier er ongeveer gaan uitzien zoals op deze “compositiefoto”…….

Men is begonnen met het inventariseren van zeldzame rassen. Wetenschappers en kenners, zoals genetici van de Universiteit Wageningen en het "European Cattle Diversity Consortium" en historici uit Italie, Spanje en Nederland, werkten mee aan deze ontwikkeling.
Men beschikt nu over het DNA van het oorspronkelijke oerrund (uit gevonden botresten) en genetisch materiaal van 30 primitieve runderrassen. Het gaat hier dus om rassen waarbij nog veel eigenschappen van het oerrund bewaard gebleven zijn. Rassen die veelal in geïsoleerde plekken van Europa overleefd hebben.
Het TaurOs Programma probeert niet alleen een dier terug te fokken dat zo goed mogelijk lijkt op het oerrund, maar probeert dus ook de genetische eigenschappen van het oerrund zo dicht mogelijk te benaderen.

De Schotse Hooglander is daarbij het startpunt, vanwege de vele kenmerken die passen bij het profiel van de Tauros en vanwege zijn goede reputatie. De eigenschappen die de Schotse Hooglander mist, zijn wel aanwezig bij andere rassen. Door onderlinge kruising en selectie met Spaanse (Pajuna, Sayaguesa, Tudanca en Limia), Italiaanse (Maremmana Primitivo en Podolica) en Portugese rassen (Maronesa), allemaal relatief onbekende rassen,   wil men de minpuntjes van de Hooglander weg gaan werken.
Ook de ecolander, een kruising tussen verschillende runderrassen (met name Hooglanders en Heckrunderen), gaat hierin een rol spelen.

Het echte oerrund krijg je zo nooit terug, maar men verwacht (binnen afzienbare termijn), een "replica" met een goede gelijkenis en de juiste eigenschappen  te krijgen.  Onderstaand YouTube filmpje laat je runderen zien, die ik gefotografeerd heb in de periode 2012 tot 2015.

TaurOs op de Stramproyerheide.

Het was gisteren, 30 november, niet echt goed weer, maar ik ben toch nog eens met de fiets naar de TaurOssen gaan kijken. Het was weer even geleden dat ik naar het Wijffelterbroekgebied ben geweest.
In " 't Brook" ("Bie Helmusse" achter de Kets..) zag ik wat oude bekenden. Daar zijn nu de dieren die een hele tijd te zien waren bij "'t Kwaoj Gaât". De gekruiste hooglanders die daar samen met de Sayaguesa stier Machiel rondlopen hebben intussen allemaal gezorgd voor nageslacht. De zwarte kalveren vallen goed op. Zouden dit nou nakomelingen zijn van Machiel? Mocht dat zo zijn, dan heeft hij goed zijn best gedaan.

Verderop bij de Grensweg in Stramproy liepen ook weer andere dieren rond. In "d'n Oetslaag", ten zuiden van de Grensweg (langs de A-beek) liepen zwarte Sayaguese runderen en een Limia stier en aan de noordkant, bekend als "Siëndonk" (donk is een gangbare perceelnaam voor hooiland) en 't "Morrelke" (aan de Lochtstraat), liepen zwart/grijze Tudanca's, een Maremmana primitivo stier en de Pajuna stier, waar ik al eerder een foto van plaatste. Op de foto zie je de Maremmana stier.

De Sayaguesa kan het beste tegen extreme omstandigheden; ze bouwen een vetlaag op waar ze de hele winter op teren. De Tudanca is ietsje minder bestand tegen extreme kou, maar dat is hier in Nederland niet zo snel het geval.
Mogelijk dat deze tudanca's en sayaguesa rassen onderling al gekruist zijn. Ik ben tenslotte geen deskundige. Ark maakt het voor een leek ook erg complex met hun fokproject en de verschillende rassen en zijn op hun site ook niet erg duidelijk hierin."Ieder zijn vak", zullen we maar zeggen.

Het was nevelig en de dieren liepen ver weg, dus echt goede foto's heb ik ook niet kunnen maken. Jammer, want ik had graag een mooie foto gehad van met name de stieren. Mogelijk de volgende keer. Ik vond met name de hoorns heel bijzonder om te zien.

Bij de Tudanca koeien liepen verschillende kalveren rond. Een van de jonkies moest natuurlijk wel even komen kijken wie die vreemde snuiter was. Het jonge dier had een mooie zwarte wintervacht en aan de meelsnuit is te zien dat moeder Tudanca gekruist is met een Sayaguesa. En wat ook kenmerkend is voor zo’n oud ras: de kalfjes worden helemaal roodbruin geboren. Ze krijgen hun zwarte kleur pas na verloop van tijd.
Deze Spaanse runderen zijn niet alleen slim, ze zijn ook goedmoedig en vriendelijk. Ze laten zich niet aaien, maar wandelaars kunnen ze rustig van een niet al te grote afstand bekijken. Normaal gesproken wordt 25 m. geadviseerd, of er moet prikkeldraad tussen zitten, zoals hier het geval is.

*** Op 14 januari is er een uitzending over de TaurOs in Kempen-Broek door de Vara uitgezonden. Verschillende foto's die je op de site ziet, zijn foto's van mij. Jammer dat mijn naam hier niet bij vermeld is, maar ook weer leuk te ontdekken, dat mijn blogs over de TaurOs runderen blijkbaar goed gelezen wordt. Wil je de uitzending zien en horen klik dan op radio.omroep.nl‎