Herfst 2022.......Paddenstoelentijd deel 5: Myxomyceten

Nu de eerste vorst is ingetreden, hebben de nodige paddenstoelen het loodje gelegd. Er zijn echter nog genoeg taaie rakkers te vinden…...In een eerdere post heb ik daar al het een en ander over verteld. 

Dat kun je HIER nog eens nalezen. Twee weken geleden, net voor de vorst, vond ik enkele soorten myxomyceten oftewel slijmzwammen in de Tungeler wallen. Deze wil ik jullie, samen met nog niet eerder geplaatste exemplaren, laten zien in deze post. 

Over myxomyceten heb ik al eerder geschreven. Dat kun je onder andere HIER en HIER en HIER nog eens nalezen. 

gewoon ijsvingertje

 Je zult nu waarschijnlijk tevergeefs zoeken naar dit GEWOON  IJSVINGERTJE (Ceratiomyxa fruticulosa).  In tegenstelling tot wat de naam suggereert is het namelijk geen soort die je in de winter zult aantreffen. Het wordt IJsvingertje genoemd vanwege de kleur en de vorm. Men zegt er ook wel IJspegeltje tegen.

Gewoon ijsvingertje

Hoewel sommige soorten myxomyceten nu nog met wat geluk te vinden zijn, is de winter geen goede periode. Slijmzwammen zijn namelijk sterk afhankelijk van vocht en temperatuur. Je kunt ze gedurende het gehele jaar vinden, maar in het algemeen vind je ze vooral op warme dagen, voorafgegaan door regen, zodat de atmosfeer nog vochtig is. Ook ‘s winters, als na vorst enige warmere dagen komen. In ons land zijn ze vanaf het voorjaar tot laat in het najaar te vinden, maar de rijkste vondsten doe je toch in de nazomer. Is het plasmodium ontwikkeld, maar slaat het weer om en wordt het te droog of te koud, dan trekt het samen tot een sclerotium; een zwamvlokpakket met aan de buitenkant een vliezig laagje dat uitdroging tegengaat. Dit is een soort overlevingsorgaan dat reservevoedsel bevat, en dat zich “verbergt” in bijvoorbeeld spleetjes in hout en schors. Dit sclerotium kan dan maanden wachten tot de omstandigheden weer gunstig zijn en gaat dan weer over in een plasmodium op zoek naar voedsel. 

  Gewoon ijsvingertje

Het IJsvingertje is ook in gunstige omstandigheden moeilijk te vinden, want de hoogte is nauwelijks meer dan een millimeter. Vanaf het pad of van een afstand gezien lijkt het een grauwwitte plek op het hout of tussen het mos. Niets echt iets voor de meeste mensen om te gaan kijken. Misschien is deze onopvallendheid de reden dat hij minder bekend is bij mensen, maar ze zijn zeker even zo goed het bekijken waard. De zuiltjes zijn waterig en doorschijnend. Er is een wel loepje voor nodig om de “vingertjes” goed te zien, maar met een beetje geluk vind je ze in het kruipend stadium van uitstulpen en vochtig slijm afscheidend. 

IJshoningraatje

detail van het IJshoningraatje

IJshoningraatje

Vanwege de sterke gelijkenis en kleur met het IJsvingertje, wordt deze slijmzwam het IJSHONINGRAATJE   (Ceratiomyxa porioides) genoemd. De slijmerige klontjes die je ziet, is  het plasmodiale stadium van deze slijmzwam. Dat het  het "zusje" van het ijsvingertje is, vind je tegenwoordig ook terug in de  in Waarneming.nl  genoemde Latijnse naam: Ceratiomyxa fruticulosa var. porioides.

Je vindt ze van de nazomer tot de herfst op zeer verrot en nat hout, schors, bladeren, mos en andere plantenresten. Ze zijn slijmerig, meestal wit, maar ze zijn ook soms bleek tot lichtgeel en geelachtig groen. 

Bol kalkschaaltje.

Hoewel microscopische controle nodig is voor een zekere determinatie van kristalkopjes, is dit nagenoeg zeker het GLAD KRISTALKOPJE (Didymium difforme). Het is een slijmzwam  in de familie Didymiaceae uit de orde Physarales. Volgens de NMV Verspreidingsatlas is het een tamelijk schaars voorkomende soort. Het heeft een doorsnede van 0,1-3 mm. Het plasmodium is kleurloos of geel. De binnenste laag is paarsachtig of kleurloos. Een kristalkopje is een saprotroof  (leeft van dood organisch materiaal) op kruidachtige plantendelen. Habitat: Naaldbossen en gemengde bossen. Ik heb ze gevonden op een blad van een Amerikaanse eik in de Tungeler Wallen op 3-12-2022. De donkerbruine tot zwarte sporen veroorzaken zwartkleuring van de substraat.  

De schaal zelf kan zowel ruw als glad zijn. Bij de meeste kristalkopjes (er zijn 35 soorten)  onderscheiden we twee laagjes, soms zijn dat er ook drie. Het binnenste omhulsel is zeer dun (een soort membraan) en doorzichtig, maar toch stevig. Het zijn  soorten die eigenlijk alleen maar met behulp van een microscoop te identificeren zijn.

Fopdraadwatje.

Het Fopdraadwatje wordt vaak verward met het er op lijkend Peervormig draadwatje en het Goudgeel draadwatje. Vandaar wellicht “fop” in de Nederlandse naam. Het is echter meer boonvormig dan de anderen en is verspreid in kleine groepjes. Het is zelden gesteeld. Je kunt ook gefopt worden omdat de vruchtlichamen kleuren van wit naar geel, oranje en dan bruin Deze zwam wordt aangetroffen op dood nat hout.

Bloedweizwam of Gewone boomwrat

Boompuist

Soorten in de wat grotere orde der Liceales, zoals Bloedweizwam en Boompuist, zijn goed herkenbaar, maar omdat de vruchtlichamen van veel kleine slijmzwammen zoals kalkkopjes, kristalkopjes en kalknetjes  o.a. vaak van kleur veranderen bij rijping, is detectie meestal alleen mogelijk met behulp van een microscoop. Een specialistisch werkje dat mijn pet te boven gaat. 

Twijfelachtig, maar mogelijk het  Grijswit kalkkopje.

Kalkkopje of  Kristalkopje.	Kalkkopje of kristalkopje.
Langstelig draadwatje.	Langstelig draadwatje.

Langstelig draadwatje.	Langstelig draadwatje.
Kalkkopje of Kristalkopje.	Kalkkopje of Kristalkopje.

Bij de volgende foto's heb ik geen juiste naam gezet, omdat ik twijfel. Ik denk aan een kalkkopje en het glanzend druivenpitje, maar er zijn te weinig aanknopingspunten. Zoals ik eerder al zei, kan hier eigenlijk alleen microscopisch onderzoek duidelijkheid verschaffen.  Ik heb er daarom  "Myxomycota indet" bij gezet. Wat zoveel als "myxomyceet onbekend" betekent.

Myxomycota indet.	Myxomycota indet.
Myxomycota indet.	Myxomycota indet.

Met een grootte van vaak slechts enkele millimeters trekken de slijmzwammen niet bepaald de aandacht. Omdat de meeste soorten zo klein zijn schrikt het ook velen af om er aan te beginnen, maar als je eenmaal begonnen bent, gaat er een compleet andere wereld voor je open!  Er zitten echte beauty's tussen. 

Mocht je interesse gewekt zijn, dan moet je zeker de verschillende ordes eens bekijken.

Je vindt prachtige foto's op de site Schleimpilze.com. Dat is een Duitstalige site, maar als je op de betreffende pagina klikt met de rechter muisknop, zie je dat je via het rolmenu in Nederlands kunt vertalen. Je kunt ook klikken op onderstaande 5 ordes.

 

==    Liceales: o.a. bloedweizwam en loodkleurig netplaatje 

==    Physarales: o.a. kalk- en kristalkopje, glanzend druivenpitje, heksenboter 

==    Trichiales: netwatjes 

==    Ceratiomyxales: o.a. ijsvingertje 

==    Stemonitales: netpluimpjes

10 jaar Weert en Natuur

Elk jaar op 12 november kijk ik terug op het afgelopen jaar. Dit is mijn 344e post . Een hele bijzondere deze keer. Twaalf november 2022 is het namelijk precies  TIEN jaar geleden dat ik begon met "Weert en Natuur". 

Blijkbaar doe ik nog steeds veel mensen hiermee een plezier, want het aantal pageviews in de afgelopen 10 jaar bedraagt nu zoals je ziet  bijna 335.000.  Afgelopen jaar is het aantal van 32.000 pageviews overschreden.  Een gemiddelde van bijna 2700 per maand en 88 per dag. Een aantal waar ik meer dan tevreden over ben.

Blauwe meertje van natuurplas naar recreatieplas

In het bovenstaand 10 jarig overzicht, zie je dat "Waarom is het water van het Blauwe meertje zo blauw" interessant blijft voor veel bezoekers. Waarschijnlijk voor degenen die de plas bezoeken om er te recreëren. De natuurplas wordt namelijk steeds meer recreatieplas.... Ik vraag me af of dat een goede ontwikkeling is. Het was in elk geval oorspronkelijk niet de bedoeling.  

Deze post is in de loop van dit jaar echter van de eerste plaats verdrongen door "Paddenstoelen in de winter". Het zal je als bezoeker intussen ook wel opgevallen zijn, dat ik over paddenstoelen al de nodige posts heb geschreven. Onlangs plaatste ik al mijn  58e post daarover.. 

Ook de post over Myxomyceten wordt steeds vaker bezocht. Ik kan me daar wel wat bij voorstellen, want dit is een onderwerp wat mij ook erg boeit. Ze worden vaak niet opgemerkt, want ze zijn meestal slechts enkele mm. groot, maar oh zo compleet. Je oog moet er maar op vallen. Meestal vind ik ze dan ook bij toeval. En elke keer als ik een bepaalde soort vind, sta ik versteld hoe prachtig ze zijn. Ook dit jaar komen er weer een aantal in mijn verzameling bij. In mijn vorige post heb ik er een aantal laten zien. Op de foto hierboven zie je mijn laatste aanwinst: langdraadwatjes. In Nederland komen ca. 10 soorten voor. Ik kom er niet uit welke het precies zijn, want daar is microscopisch onderzoek voor nodig en dat gaat mij dus niet lukken. Eigenlijk ook niet zo belangrijk vind ik persoonlijk. In een volgende post zal ik er wat meer over gaan vertellen. 

Het afgelopen jaar werd de post over het "blauwe meertje" en "paddenstoelen in de winter" echter niet het vaakst bezocht. Dat was  "Allemaal beestjes #10" Iemand heeft mij benaderd of hij op Twitter gebruik mocht maken van mijn foto's van de huisspin. Hij ging een stukje schrijven over de "aaibaarheid" van dieren in hun algemeenheid.  Hij wou daarbij o.a. een foto van de huisspin plaatsen en verwijzen naar mijn post. Ik ben daarmee akkoord gegaan en dat verklaart waarschijnlijk het hoge aantal van 860 views. 

Tot slot wil ik iedereen nog van harte bedanken voor hun bezoekjes en vooral degenen die trouw een reactie plaatsen. Tegen de andere bezoekers wil ik nogmaals zeggen: aarzel niet om eens te reageren of iets te vragen. Je hoeft daarvoor niet eens een volger te zijn.

Herfst 2021.......Paddenstoelentijd deel 5: Van alles wat

Hoewel je nu nog steeds paddenstoelen kunt vinden (zie post "paddenstoelen in de winter") zit het seizoen er voor mij op. Dus dit wordt de laatste post over paddenstoelen van dit jaar.
In de 4 posts van dit jaar heb ik jullie weer een aantal bijzondere soorten laten zien, maar ik merk dat het moeilijker wordt om met nieuwe, opvallende en zo mogelijk zeldzame exemplaren te komen, die ik nog niet eerder getoond heb. Dit is tenslotte al mijn 58e !!!! post over paddenstoelen. Posts waarin ik al over veel soorten iets verteld heb. Ik schat zo om en nabij de 350, maar het kunnen er ook zomaar meer zijn.

Omdat ik alle foto's per bezocht gebied bewaar, heb ik voor dit jaar alleen al ca. 600 foto's verzameld, waaronder uiteraard de nodige dubbele. Ook echter onbekende soorten als het kleine Dofpaars wolschijfje, de Elzenweerschijnzwam, de Kogelhoutskoolzwam en het teleomorf (het perfect of geslachtelijk) stadium van het Gewoon Meniezwammetje. Dit stadium is vrij zeldzaam en had ik nog niet eerder gevonden. En wat te denken van het superkleine Langstelig kroeskopje! Je kunt deze verderop zien. Je kunt ook alle foto's (als je zin en tijd hebt) eens bekijken op mijn site op Flickr. Dan wel even HIER klikken.

Ik sluit het jaar 2021 nu af met foto's van de hierboven genoemde soorten en nog enkele andere
en wens jullie tot slot nog FIJNE FEESTDAGEN en een GEZOND en FOTOGENIEK 2022 toe...

Dennenvlamhoed

Dofpaars wolschijfje

Elzenweerschijnzwam

onderkant van de Elzenweerschijnzwam

Gewone hertenzwam

Gewone viltinktzwam met ozonium (luchtmycelium)

Gewoon elfenbankje

Gewoon meniezwammetje in anamorf = imperfect/ ongeslachtelijk stadium

Gewoon meniezwammetje in teleomorf = perfect/ geslachtelijk stadium

Grijze slanke amaniet met schede- en velumresten

Groene schelpzwam na een regenbuitje

Groot exemplaar van de Kogelhoutskoolzwam

Een prachtige Populierleemhoed

Okergele gordijnzwam

Narcisridderzwam

Piepkleine Langstelig kroeskopjes op een berkenblaadje

Negen jaar "Weert en natuur"

Alweer een blogjaar voorbij. Ik begon met "Weert en natuur" op 19 november 2012, dus gisteren was het precies NEGEN jaar geleden, dat ik mijn eerste post ("Heykersbroek") plaatste. Dit is post nummer 326.
Een gemiddelde van 36 per jaar.  Dit jaar heb ik 15 posts geplaatst. Inmiddels is het totaal van 300.000 pageviews (bezoekjes aan mijn blog) ruim overschreden  !!!! Vorig jaar waren er meer dan 36.000 views. Iets waar ik meer dan tevreden mee was, maar dit jaar (schrik niet) zijn dit er ruim 58.000 geworden. Een gemiddelde van 158 views per dag. Afgelopen maand waren het er maar liefst 3285 zoals je in het overzicht kunt zien. Een bewonderenswaardig aantal, waarbij ik me steeds weer afvraag wie dat toch geweest kunnen zijn en waarom die bezoekers niets van zich laten horen.

Al jaren stond mijn post otterontsnippering (van februari 2013) bovenaan in de top 5 meest bekeken posts Iets wat ik altijd heel bijzonder heb gevonden. Blijkbaar leefde het onderwerp in het begin meer bij de bezoekers dan in de afgelopen jaren, want die interesse wordt  elk jaar minder. Waar dat vandaan komt, weet ik niet. Dit  jaar is die post in elk geval gezakt naar plek 5. En dat, terwijl  nota bene  het jaar 2021 door de Zoogdierenvereniging is uitgeroepen tot "Het jaar van de otter". Ook in België en Duitsland is de otter het dier van het jaar 2021 geworden.

De 5 meest bezochte posts in deze 9 jaar zijn :
1. Waarom is het water van het Blauwe meertje zo blauw? (3085 views)
2. Paddenstoelen in de winter.(2936 views)
3. De koekoeksbloem (2629 views)
4. Natuurgebieden in Weert; een overzicht.(2467 views)
5. Otterontsnippering. (2301 views)

“Waarom is het water zo blauw? “ is overigens niet de meest bezochte post van dít jaar zoals je in bovenstaand overzicht ziet. Dat is namelijk voor het 2e jaar "Paddenstoelen in de winter" van januari 2015. Gevolgd door  "de Koekoeksbloem" van mei 2013. Dan pas komt de post over het blauwe water van het Blauwe meertje. Ook was er dit jaar best veel interesse in de post Bermbeheer , die ik pas in juni dit jaar geplaatst heb.

Vorig jaar meldde ik dat er 20 volgers waren. In verhouding met de vele pageviews is dat eigenlijk weinig. Zal wel grotendeels aan me zelf te wijten zijn. Ik timmer waarschijnlijk te weinig aan de weg.  Het is echter weer fijn te constateren dat er toch nog 9 volgers zijn bij gekomen. Fijn om dat te zien. Hopelijk is dit een stimulans voor anderen om zich ook aan te melden. Het verplicht tot niets en ik waardeer het zeer.

Ik wil de 29 volgers dan ook van harte bedanken en vooral degenen die trouw een reactie plaatsen. In het overzicht helemaal bovenaan zie je dat er de afgelopen 8 jaar in totaal 1003 keer gereageerd is. Een gemiddelde van 150 per jaar. Een mooi aantal, maar het is natuurlijk nog veel te weinig als je het vergelijkt met het aantal pageviews. Tegen de andere bezoekers wil ik dan ook zeggen: aarzel niet om eens te reageren of iets te vragen. Je hoeft daarvoor niet eens een volger te zijn.